Kanun Numarası: 2918
Kabul Tarihi: 13/10/1983
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 18/10/1983
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 18195
BĠRĠNCĠ KISIM: GENEL ESASLAR
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: AMAÇ VE KAPSAM
AMAÇ:
Madde 1 - Bu Kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir.
KAPSAM:
Madde 2 - Bu Kanun, trafikle ilgili kuralları, Ģartları, hak ve yükümlülükleri, bunların uygulanmasını ve denetlenmesini, ilgili kuruluĢları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalıĢma usulleri ile diğer hükümleri kapsar.
Bu Kanun, karayollarında uygulanır. Ancak aksine bir hüküm yoksa;
a) Karayolu dıĢındaki alanlardan kamuya açık olanlar ile park, bahçe, park yeri, garaj, yolcu ve eĢya terminali, servis ve akaryakıt istasyonlarında karayolu taĢıt trafiği için faydalanılan yerler ile,
b) EriĢme kontrollü karayolunda ve para ödenerek yararlanılan karayollarının kamuya açık kesimlerinde ve belirli bir karayolunun bağlantısını sağlayan deniz, göl ve akarsular üzerinde kamu hizmeti gören araçların, karayolu araçlarına ayrılan kısımlarında da, Bu Kanun hükümleri uygulanır.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: TANIMLAR
TANIMLAR:
Madde 3 - Bu Kanunda kullanılan terimlerin tanımları aĢağıda gösterilmiĢtir.
Trafik : Yayaların, hayvanların ve araçların karayolları üzerindeki hal ve hareketleridir.
Karayolu : Trafik için, kamunun yararlanmasına açık olan arazi Ģeridi, köprüler ve alanlardır.
Karayolu yapısı : Karayolunun kendisi ile karayolunun üstünde, yanında, al tında veya yukarısındaki; ada, ayırıcı, otokorkuluk, istinat duvarı, köprü, tünel, menfez ve benzeri yapılardır.
Mülk : Devlete, kamuya, gerçek ya da tüzelkiĢilere ait olan taĢınmaz mallardır.
Karayolu sınır çizgisi : KamulaĢtırılmıĢ, kamuya terk veya tahsis edilmiĢ karayolunda; mülkle olan sınır çizgisi,
Diğer karayollarında; yarmaca, Ģevden sonra hendek varsa hendek dıĢ kenarı, hendek yoksa Ģev üst kenarı, dolguda Ģev etek çizgisi,
Yaya yolu ayrılmıĢ karayolunda ise yaya yolunun mülkle birleĢtiği çizgidir.
Ġki yönlü karayolu : TaĢıt yolunun her iki yöndeki taĢıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.
Tek yönlü karayolu : TaĢıt yolunun yalnız bir yöndeki taĢıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.
BölünmüĢ karayolu : Bir yöndeki trafiğe ait taĢıt yolunun bir ayırıcı ile belirli Ģekilde diğer taĢıt yolundan ayrılması ile meydana gelen karayoludur.
EriĢme kontrollü karayolu (otoyol - ekspresyol) : Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli yerler ve Ģartlar dıĢında giriĢ ve çıkıĢın yasaklandığı, yaya, hayvan ve motorsuz araçların giremediği, ancak, izin verilen motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrola tabi tutulduğu karayoludur.
GeçiĢ yolu : Araçların bir mülke girip çıkması için yapılmıĢ olan yolun, karayolu üzerinde bulunan kısmıdır.
Bağlantı yolu : Bir kavĢak yakınında karayolu taĢıt yollarının birbirine bağlanmasını sağlayan, kavĢak alanı dıĢında kalan ve bir yönlü trafiğe ayrılmıĢ olan karayolu kısmıdır.
Anayol : Anatrafiğe açık olan ve bunu kesen karayolundaki trafiğin, bu yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk geçiĢ hakkını vermesi gerektiği iĢaretlerle belirlenmiĢ karayoludur.
Tali yol : Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu bakımından, bağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur.
TaĢıt yolu : (Kaplama): Karayolunun genel olarak taĢıt trafiğince kullanılan kısmıdır.
Yaya yolu (Yaya kaldırımı) : Karayolunun, taĢıt yolu kenarı ile gerçek veya tüzelkiĢilere ait mülkler arasında kalan ve yalnız yayaların kullanımına ayrılmıĢ olan kısmıdır.
Bisiklet yolu : Karayolunun, sadece bisikletlilerin kullanmalarına ayrılan kısmıdır.
Yaya geçidi : TaĢıt yolunda, yayaların güvenli geçebilmelerini sağlamak üzere, trafik iĢaretleri ile belirlenmiĢ alandır.
KavĢak : Ġki veya daha fazla karayolunun kesiĢmesi veya birleĢmesi ile oluĢan ortak alandır.
Banket : Yaya yolu ayrılmamıĢ karayolunda, taĢıt yolu kenarı ile Ģev baĢı veya hendek iç üst kenarı arasında kalan ve olağan olarak yayaların ve hayvanların kullanacağı, zorunlu hallerde de araçların faydalanabileceği kısımdır.
ġerit : TaĢıtların bir dizi halinde güvenle seyredebilmeleri için taĢıt yolunun ayrılmıĢ bir bölümüdür.
Alt geçit: Karayolunun diğer bir karayolu veya demiryolunu alttan geçmesini sağlayan yapıdır.
Üst geçit: Karayolunun, diğer bir karayolu veya demiryolunu üstten geçmesini sağlayan yapıdır.
Demiryolu geçidi (Hemzemin geçit) : Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiĢtiği bariyerli veya bariyersiz geçitlerdir.
Okul geçidi: Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların çevresinde özellikle öğrencilerin geçmesi için taĢıt yolunda ayrılmıĢ ve bir trafik iĢareti ile belirlenmiĢ alandır.
Ada : Yayaların geçme ve durmalarına, taĢıtlardan inip binmelerine yarayan, trafik akımını düzenleme ve trafik güvenliğini sağlama amacı ile yapılmıĢ olan, araçların bulunamayacağı, koruyucu tertibatla belirlenmiĢ bölüm ve alanlardır.
Ayırıcı : TaĢıt yollarını veya yol bölümlerini birbirinden ayıran bir taraftaki taĢıtların diğer tarafa geçmesini engelleyen veya zorlaĢtıran karayolu yapısı, trafik tertibatı veya gereçtir.
Park yeri : Araçların park etmesi için kullanılan açık veya kapalı alandır.
Karayolu üzeri park yeri : TaĢıt yolundaki veya buna bitiĢik alanlardaki park yeridir.
Karayolu dıĢı park yeri : Karayolu sınır çizgisi dıĢında olan ve bir geçiĢ yolu veya servis yolu ile taĢıt yoluna bağlanan park yeridir.
Otomobil : Yapısı itibariyle, sürücüsünden baĢka en çok yedi oturma yeri olan ve insan taĢımak için imal edilmiĢ bulunan motorlu taĢıttır.
Minibüs : (DeğiĢik fıkra: 16/10/1984 - 3058/1 md.) Yapısı itibariyle sürücüsünden baĢka sekiz ila ondört oturma yeri olan ve insan taĢımak için imal edilmiĢ bulunan motorlu taĢıttır.
Kamyonet : Ġzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3.500 Kg'ı geçmeyen ve yük taĢımak için imal edilmiĢ motorlu taĢıttır.
Kamyon : Ġzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3 500 Kg'dan fazla olan ve yük taĢımak için imal edilmiĢ motorlu taĢıttır.
Otobüs : (DeğiĢik fıkra: 16/10/1984 - 3058/1 md.) Yapısı itibariyle sürücüsünden baĢka en az onbeĢ oturma yeri olan ve insan taĢımak için imal edilmiĢ bulunan motorlu taĢıttır. Troleybüsler de bu sınıfa dahildir.
Çekici : Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiĢ olan ve yük taĢımayan motorlu taĢıttır.
Arazi taĢıtı : Karayollarında yolcu veya yük taĢıyabilecek Ģekilde imal edilmiĢ olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu taĢıtlardır.
Özel amaçlı taĢıt : Özel amaçla insan veya eĢya taĢımak için imal edilmiĢ olan ve itfaiye, Cankurtaran, cenaze, radyo, sinema, televizyon, kütüphane, araĢtırma ararçları ile bozuk veya hasara uğramıĢ taĢıt ve araçları çekmek veya taĢımak, kaldırmak gibi özel iĢlerde kullanılan motorlu araçtır.
Kamu hizmeti taĢıtı : Kamu hizmeti için yük veya yolcu taĢıması yapan bütün taĢıtlardır.
Personel servis aracı: (Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/1 md.) Herhangi bir kamu kurum ve kuruluĢu veya özel veya tüzel kiĢilerin personelini bir akit karĢılığı taĢıyan Ģahıs veya Ģirketlere ait minibüs ve otobüs türündeki ticari araçlardır. Kamu kurum ve kuruluĢları ile özel ve tüzel kiĢilere ait araçların kendi personelini veya yolcusunu taĢıma iĢi bu tanımın kapsamına girmez.
Umum servis aracı: (Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/1 md.) Okul taĢıtları ile personel servis araçlarının birlikte değerlendirilmesidir.
Kamp taĢıtı: (Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/1 md.) Yük taĢımasında kullanılmayan; iç dizaynı tatil yapmaya uygun teçhizatlarla donatılmıĢ, hizmet edebileceği kadar yolcu taĢıyabilen motorlu taĢıttır.
Römork : Motorlu araçla çekilen insan veya yük taĢımak için imal edilmiĢ motorsuz taĢıttır.
Yarı römork : Bir kısmı motorlu taĢıt veya araç üzerine oturan, taĢıdığı yükün ve kendi ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taĢınan römorkdur.
Hafif römork : Azami yüklü ağırlığı 750 Kg'ı geçmeyen römork veya yarı römorkdur.
Motosiklet : Ġki veya üç tekerlekli sepetli veya sepetsiz motorlu araçlardır. Bunlardan karoserisi yük taĢıyabilecek Ģekilde sandıklı veya özel biçimde yapılmıĢ olan ve yolcu taĢımalarında kullanılmayan üç tekerlekli motosilkletlere yük motosikleti (triportör) denir.
Bisiklet : En çok üç tekerleği olan ve üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile tekerleği döndürülmek suretiyle hareket eden ve yolcu taĢımalarında kullanılmayan motorsuz taĢıtlardır.
Motorlu bisiklet : Silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyen, içten patlamalı motorla donatılmıĢ ve imal hızı saatte 50 Km'den az olan bisiklettir.
Lastik tekerlekli traktör : Belirli Ģartlarda römork ve yarı römork çekebilen, ancak ticari amaçla taĢımada kullanılmayan tarım araçlarıdır.
ĠĢ makineleri : (DeğiĢik fıkra: 17/10/1996-4199/1 md.) Yol inĢaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeĢitli kuruluĢların iĢ ve hizmetlerinde kullanılan; iĢ amacına göre üzerine çeĢitli ekipmanlar monte edilmiĢ; karayolunda insan, hayvan, yük taĢımasında kullanılamayan moturlu araçlardır.
Tramvay : Genelilkle yerleĢim birimleri içinde insan taĢımasında kullanılan, karayolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden ve hareket gücünü dıĢarıdan sağlayan taĢıttır.
Okul taĢıtı : Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların öğrencileri ile sadece gözetici ve hizmetlilerin taĢınmalarında kullanılan taĢıttır.
TaĢıt katarı : Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirine bağlanmıĢ taĢıtlardır.
Araç : Karayolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taĢıtlar ile iĢ makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır.
TaĢıt : Karayolunda insan, hayvan ve yük taĢımaya yarayan araçlardır. Bunlardan makine gücü ile yürütülenlere "motorlu taĢıt" insan ve hayvan gücü ile yürütülenlere "motorsuz taĢıt" denir.
Sürücü : (DeğiĢik 17/10/1996-4199/1 md.) Karayolunda, motorlu veya motorsuz bir aracı veya taĢıtı sevk ve idare eden kiĢidir.
ġoför : (Ek fıkra: 17/10/1996-4199/1 md.) Karayolunda, ticari olarak tescil edilmiĢ bir motorlu taĢıtı süren kiĢidir.
Araç sahibi : Araç için adına yetkili idarece tescil belgesi verilmiĢ veya sahiplik veya satıĢ belgesi düzenlenmiĢ kiĢidir.
ĠĢleten : Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satıĢta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kiĢidir. Ancak ilgili tarafından baĢka bir kiĢinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere iĢlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse iĢleten sayılır.
Yolcu : Aracı kullanan sürücü ile hizmetliler dıĢında araçta bulunan kiĢilerdir.
Hizmetli : Araçlarda, sürücü hariç, araç veya taĢıma hizmetlerinde süreli veya süresiz çalıĢan kiĢiler ile iĢ makinelerinde sürücüden gayri kiĢilerdir.
Durak : Kamu hizmeti yapan yolcu taĢıtlarının yolcu veya hizmetlileri bindirmek, indirmek için durakladıkları iĢaretlerle belirlenmiĢ yerdir.
Garaj : Araçların, genellikle uzun süre durmaları için kullanılan bakım veya servisinin de yapılabileceği kapalı veya açık olan yerlerdir.
Terminal : Ġnsan veya eĢya taĢımalarında, araçların indirme, bindirme, yükleme, boĢaltma, aktarma yaptıkları ve ayrıca bilet satıĢı ile bekleme, haberleĢme, Ģehir ulaĢımı ve benzeri hizmetlerin de sağlandığı yerdir.
Servis istasyonu: Araçların bakım, onarım ve servislerinin yapıldığı açık veya kapalı yerdir.
Akaryakıt istasyonu: Araçların esas itibariyle akaryakıt, yağ ve basınçlı hava gibi ihtiyaçlarının sağlandığı yerdir.
Muayene istasyonu: Araçların niteliklerini tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve personeli bulunan ve teknik kontrolü yapılan yerdir.
Trafik kazası:Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıĢtığı ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmıĢ olan olaydır.
Durma:Her türlü trafik zorunlulukları nedeni ile aracın durdurulmasıdır.
Duraklama:Trafik zorunlulukları dıĢında araçların, insan indirmek ve bindirmek, eĢya yüklemek, boĢaltmak veya beklemek amacı ile kısa bir süre için durdurulmasıdır.
Park etme:Araçların, durma ve duraklaması gereken haller dıĢında bırakılmasıdır.
GeçiĢ hakkı:Yayaların ve araç kullananların diğer yaya ve araç kullananlara göre, yolu kullanmak sırasındaki öncelik hakkıdır.
GeçiĢ üstünlüğü:Görev sırasında, belirli araç sürücülerinin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak Ģartı ile trafik kısıtlama veya yasaklarına bağlı olmamalarıdır.
TaĢıma sınırı (Kapasite):Bir aracın güvenle taĢıyabileceği en çok yük ağırlığı veya yolcu sayısıdır.
Gabari: Araçların, yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, geniĢlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir.
Azami ağırlık:TaĢıtın güvenle taĢıyabileceği azami yükle birlikte ağırlığıdır.
Yüksüz ağırlık:Üzerinde insan veya eĢya (yük) bulunmayan ve akaryakıt deposu dolu olan bir aracın taĢınması zorunlu alet, edevat ve donatımı ile birlikte toplam ağırlığıdır.
Yüklü ağırlık:Bir taĢıtın yüksüz ağırlığı ile taĢımakta olduğu sürücü, hizmetli, yolcu ve eĢyanın toplam ağırlığıdır.
Dingil ağırlığı:Araçlarda aynı dingile bağlı tekerleklerden karayolu yapısına aktarılan ağırlıktır,
Azami dingil ağırlığı:Araçların karayolu yapılarından güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan dingil ağırlığıdır.
Azami toplam ağırlık:Araçların karayolu yapılarından güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır.
Trafik iĢaretleri:Trafiği düzenleme amacı ile kullanılan iĢaret levhaları, ıĢıklı ve sesli iĢaretler, yer iĢaretlemeleri ile trafik zabıtası veya diğer yetkililerin trafiği yönetmek için yaptıkları hareketlerdir.
ĠĢaret levhası:Sabit veya taĢınabilir bir mesnet üzerine yerleĢtirilmiĢ ve üzerindeki sembol, renk ve yazı ile özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafik tertibatıdır.
IĢıklı ve sesli iĢaretler:Trafiği düzenlemede kullanılan ıĢıklı ve sesli, sabit veya taĢınabilir, elle kumanda edilebilen veya otomatik çalıĢan, üzerinde çeĢitli renk, Ģekil, sembol, yazı bulunan ve belirli yanma süresi olan, ıĢık veya sesle özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafik tertibatıdır.
ĠĢaretleme:TaĢıt yolu ile bordür, ada, ayırıcı, otokorkuluk gibi karayolu elemanları üzerindeki çeĢitli renkte çizgi, Ģekil, sembol, yazı ve yansıtıcı ve benzerleri ile özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan tertibattır.
Trafikten men: Trafik zabıtasınca, bu Kanunda belirtilen hallerde araçla ilgili belgelerin alınması ve aracın belirli bir yere çekilerek trafikten alıkonulmasıdır.
Bu Kanunun uygulaması ile ilgili diğer tanım ve terimler yönetmelikte gösterilir.
ĠKĠNCĠ KISIM: KURULUġLAR, KOMĠSYONLAR, GÖREV VE YETKĠLERĠ
GÖREVLĠ KURULLAR VE KURULUġLAR:
Madde 4 - (DeğiĢik madde: 17/10/1996-4199/2 md.)
Karayolu güvenliği konusunda hedefleri tespit etmek, uygulatmak ve koordinasyonu sağlamak amacıyla aĢağıdaki kurullar oluĢturulmuĢtur.
a) Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu;
Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu BaĢbakanın baĢkanlığında, Adalet, ĠçiĢleri, Maliye, Milli Eğitim, Bayındırlık ve Ġskan, Sağlık, UlaĢtırma, Orman Bakanları ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Bağlı Olduğu Bakan ile Jandarma Genel Komutanı, BaĢbakanlık Devlet Planlama TeĢkilatı MüsteĢarı, Emniyet Genel Müdürü ve Karayolları Genel Müdüründen oluĢur.
Gereği halinde diğer bakanlar da Kurula çağrılabilir.
Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu, Trafik Hizmetleri BaĢkanlığınca hazırlanarak, Karayolu Trafik Güvenliği Kurulunca uygun görülen önerileri değerlendirerek karara bağlar ve kararlarının yaĢama geçirilmesi için gerekli koordinasyon önlemlerini belirler.
Kurul yılda iki defa olağan, BaĢbakanın gerek görmesi halinde de olağanüstü olarak, gündemle toplanır.
Kurulun sekreterya görevi Emniyet Genel Müdürlüğünce yapılır.
Kurulun çalıĢmasına iliĢkin esas ve usuller, Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
b) Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu;
Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri BaĢkanının baĢkanlığında, Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu'na katılan kamu kurumlarının en az daire baĢkanı seviyesinde görevlileri; Jandarma Genel Komutanlığı, Türk Standartları Enstitüsü BaĢkanlığı, Türkiye ġoförler ve Otomobilciler Federasyonu temsilcisi ile ĠçiĢleri Bakanlığınca uygun görülen trafikle ilgili üniversite, Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği Türkiye Trafik Kazalarını Önleme Derneği ve Trafik Kazaları Yardım Vakfının birer temsilcisi ve BaĢkent BüyükĢehir Belediye BaĢkanından oluĢur. Ġhtiyaç duyulan konularda bilgilerine baĢvurmak üzere diğer kurum ve kuruluĢlardan temsilci çağrılabilir.
Kurul ayda bir toplanır, zorunlu hallerde baĢkan tarafından toplantıya çağrılabilir.
Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu, Trafik Hizmetleri BaĢkanlığınca Trafik hizmetlerinin çağdaĢ ve güvenli bir Ģekilde yürütülmesi amacıyla önerilen veya katılacak temsilcilerce önerilecek önlemlerin uygulanabilirliğini tartıĢarak karara bağlar.
Kurul katılması gereken üyelerin salt çoğunluğu ile toplanır ve katılanların çoğunluğu ile karar verir.
Kurulun sekreterya görevi ilgili daire baĢkanlığınca yapılır.
Kurulun görev ve yetkileri Ģunlardır;
1. Trafikle ilgili kuruluĢlar arasında koordinasyon sağlanmasına iliĢkin önerilerde bulunmak,
2. Trafik kazalarının azaltılmasına iliĢkin önerilerde bulunmak,
3. Uygulamada görülen aksaklıkları tespit etmek,
4. Kendi görev alanına giren konularla ilgili yasal düzenlemeden kaynaklanan eksiklikleri belirlemek.
Bu Kanunla ve trafik hizmetleri konusunda diğer kanunlarla verilen görevler;
a) ĠçiĢleri Bakanlığınca,
b) Bu Kanunla yetkili kılınan diğer bakanlık, kuruluĢ ve belediyelerce,
ĠçiĢleri Bakanlığı ile iĢbirliği içinde, Yürütülür.
EMNĠYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN,MERKEZ, BÖLGE,ĠL VE ĠLÇE TRAFĠK KURULUġLARI, GÖREV VE YETKĠLERĠ:
Madde 5 - Emniyet Genel Müdürlüğünün trafik kuruluĢları ile bu kuruluĢların görev ve yetkileri Ģunlardır :
a) KuruluĢ :
(DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/3 md.) Bu Kanunla, Emniyet Genel Müdürlüğüne verilen görevler, Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı olarak kurulan Trafik Hizmetleri BaĢkanlığınca
yürütülür. Trafik Hizmetleri BaĢkanlığı, Emniyet Genel Müdür Yardımcısı tarafından yürütülür. Emniyet Genel Müdürlüğünün merkez bölge, il ve ilçe trafik zabıta kuruluĢları Trafik Hizmetleri BaĢkanlığına bağlı olarak çalıĢır.
Araçlara ve sürücülere ait iĢlemleri yapmak, plaka ve belgelerini vermek ve bu amaca yönelik hizmetleri yürütmek üzere her ilde ve gerekli görülen ilçelerde tescil Ģube veya büroları kurulur.
Tescil Ģube veya bürolarında emniyet hizmetleri sınıfı personelinden ayrı olarak teĢkilat ve kadrolarında gösterilen sayıda genel idare ve teknik hizmetler sınıfında personel ile sözleĢmeli personel çalıĢtırılabilir.
b) Görev ve yetkiler:
1. Araçları, bu Kanuna göre araçlarda bulundurulması gerekli belge ve gereçleri, sürücüleri ve bunlara ait belgeleri, sürücülerin ve karayolunu kullanan diğer kiĢilerin kurallara uyup uymadığını, trafik düzenlemelerinin ve çeĢitli tesislerin bu Kanun hükümlerine uygun olup olmadığını denetlemek,
2. Duran ve akan trafiği düzenlemek ve yönetmek,
3. (Mülga alt bent: 17/10/1996 - 4199/47 md.)
4. El koyduğu trafik kazalarında trafik kaza tespit tutanağı düzenlemek,
5. Trafik suçu iĢleyenler hakkında tutanak düzenlemek, gerekli iĢlemleri yapmak ve takip etmek,
6. Trafik kazası neticesinde hastalanan veya yaralananların bakımlarını sağlayacak tedbirlerin süratla alınmasına yardımcı olmak ve yakınlarına haber vermek,
7. Araçların tescil iĢlemlerini yaparak belge ve plakalarını vermek,
8. (DeğiĢik bent: 17/10/1996 - 4199/3 md.) Sürücülerin belgelerini vermek.
9. Ülke çapında taĢıtların ve sürücülerin sicillerini tutmak, teknik ve hukuki değiĢikliklerini iĢlemek, istatistiki bilgileri toplamak ve değerlendirmek,
10. Trafik kazalarının oluĢ nedenleri ile ilgili tüm unsurları kapsayan istatistik verileri ve bilgilerini toplamak, değerlendirmek, sonuçlarına göre gereken önlemlerin alınmasını sağlamak ve ilgili kuruluĢlara teklifte bulunmak,
11. (Ek bent: 17/10/1996 - 4199/3 md.) Hasar tazminatı ödemelerini hızlandırmak amacıyla sigorta Ģirketlerince istenecek gerekli bilgi ve belgeleri vermek.
12. Ayrıca bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılmıĢ olan yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmaktır.
Trafik kuruluĢlarının, çalıĢma Ģekil ve Ģartları, görevlendirilecek personelin nitelikleri, seçimi, çalıĢma usulleri, görev, yetki ve sorumluluklarına ait esaslar ĠçiĢleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte belirtilir.
TRAFĠK ZABITASININ GÖREV VE YETKĠ SINIRI ĠLE GENEL ZABITANIN TRAFĠK HĠZMETLERĠNĠ YÜRÜTMEYE ĠLĠġKĠN YETKĠSĠ:
Madde 6 - Trafik zabıtası ve genel zabıtanın görev ve yetki sınırı;
a) Trafik zabıtası:
(Ġlk fıkra mülga: 17/10/1996 - 4199/4 md.)
Trafik zabıtası görevi sırasında karĢılaĢtığı acil ve zorunlu hallerde genel zabıta görevi yapmakla da yetkilidir.
Mülki idare amirlerince, emniyet ve asayiĢ bakımından zorunlu görülen haller dıĢında, trafik zabıtasına genel zabıta görevi verilemez, araç, gereç ve özel teçhizatı trafik hizmetleri dıĢında kullanılamaz.
b) (DeğiĢik bent: 21/05/1997 - 4262/1 md.) Genel Zabıta:
Trafik zabıtasının bulunmadığı veya yeterli olmadığı yerlerde polis; polisin ve trafik teĢkilatının görev alanı dıĢında kalan yerlerde de jandarma, trafik eğitimi almıĢ subay, astsubay ve uzman jandarmalar eliyle yönetmelikte belirtilen esas ve usullere uygun olarak trafiği düzenlemeye ve trafik suçlarına el koymaya görevli ve yetkilidir.
KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREV VE YETKĠLERĠ:
Madde 7 - Karayolları Genel Müdürlüğünün bu Kanunla ilgili görev ve yetkileri Ģunlardır :
a) Yapım ve bakımdan sorumlu olduğu karayollarında can ve mal güvenliği yönünden gerekli düzenleme ve iĢaretlemeleri yaparak önlemleri almak ve aldırmak,
b) Tüm karayollarındaki iĢaretleme standartlarını tespit etmek, yayınlamak ve kontrol etmek,
c) (Mülga bend: 17/10/1996 - 4199/47 md.)
d) Trafik ve araç tekniğine ait görüĢ bildirmek, karayolu güvenliğini ilgilendiren konulardaki projeleri incelemek ve onaylamak,
e) Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında, ĠçiĢleri Bakanlığının uygun görüĢü alınmak suretiyle, yönetmelikte belirlenen hız sınırlarının üstünde veya altında hız sınırları belirlemek ve iĢaretlemek,
f) Trafik kazalarının oluĢ nedenlerine göre verileri hazırlamak ve karayollarında, gerekli önleyici teknik tedbirleri almak,
g) Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında trafik güvenliğini ilgilendiren kavĢak, durak yeri, aydınlatma, yol dıĢı park yerleri ve benzeri tesisleri yapmak, yaptırmak veya diğer kuruluĢlarca hazırlanan projeleri tetkik ve uygun olanları tasdik etmek,
h) Yetkili birimlerce veya trafik zabıtasınca tespit edilen trafik kaza analizi sonucu, altyapı ve yolun fiziki yapısı ile iĢaretlemeye dayalı kaza sebepleri göz önünde bulundurularak önerilen gerekli önlemleri almak,
i) (Mülga bent : 10/05/2006 - 5495/4 md.)
j) (DeğiĢik bent: 17/10/1996 -4199/5 md.) Bu Kanunun 13,14,16,17,18,47/a ve 65 inci maddeleri hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında suç veya ceza tutanağı düzenlemek; 47 nci maddenin (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen kural ihlallerinin tespiti halinde, durumu bir tutanakla belirlemek ve gerekli iĢlemin yapılması için en yakın trafik kuruluĢuna teslim etmek, *1* *2*
k) Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılmıĢ olan yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmaktır.
(Mülga son fıkra: 28/03/1985 - 3176/16 md.)
MĠLLĠ EĞĠTĠM GENÇLĠK VE SPOR, SAĞLIK VE SOSYAL YARDIM VE ULAġTIRMA BAKANLIKLARININ GÖREV VE YETKĠLERĠ ġUNLARDIR:
Madde 8 - (DeğiĢik madde: 18/01/1985 - KHK 245/1 md.; Aynen kabul: 28/03/1985 - 3176/1 md.)
Bu Kanun açısından Milli Eğitim Gençlik ve Spor, Sağlık ve Sosyal Yardım ve UlaĢtırma bakanlıklarının görev ve yetkileri Ģunlardır :
a) Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı
1. Motorlu araç sürücülerinin yetiĢtirilmesi için 123 üncü madde gereğince sürücü kursları açmak, özel sürücü kursu açılmasına izin vermek, bunları her safhada denetlemek,
2. (DeğiĢik bent: 17/10/1996 - 4199/6 md.) Resmi ve özel kurslarda eğitilenlerin sınavlarını yapmak, baĢarılı olanlara sertifika verilmesini sağlamak,
3. (DeğiĢik bent: 17/10/1996 - 4199/6 md.) Okul öncesi, okul içi ve okuldıĢı trafik eğitimini düzenleyen trafik genel eğitim planı hazırlamak ve ilgili kuruluĢlarla iĢbirliği yaparak uygulamak.
b) (DeğiĢik bent: 17/10/1996 - 4199/6 md.) Sağlık Bakanlığı:
1. Karayollarında meydana gelen trafik kazaları ile ilgili ilk ve acil yardım hizmetlerini planlamak ve uygulamak,
2. Trafik kazalarında yaralananların en kısa zamanda sağlık hizmetlerinden istifadelerini temin etmek üzere, ĠçiĢleri Bakanlığının uygun görüĢü de alınarak karayolları üzerinde ilk yardım istasyonları kurmak, bu istasyonlara gerekli personeli, araç ve gereci sağlamak,
3. Her ilde trafik kazaları için eğitilmiĢ sağlık personeli ile birlikte yeteri kadar ilk ve acil yardım ambulansı bulundurmak,
4. Bu Kanunla ve mevzuatla verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapmak.
Üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluĢları, acil olarak kendilerine getirilen trafik kazası geçirmiĢ kiĢilere, Sağlık Bakanlığı tarifesini uygulamak suretiyle, vermiĢ oldukları hizmetlerin bedelinin tamamını yükümlü sigorta Ģirketlerinden tahsil ederler.
Sağlık Bakanlığı bu görevlerin yerine getirilmesi ile ilgili olarak; verilen hizmetlerin bedellerini yükümlü sigorta Ģirketlerinden tahsil etmek için Maliye Bakanlığının görüĢünü alarak döner sermaye saymanlığı kurar. Bu amaçla döner sermaye saymanlığı tarafından tahsil edilen gelirin tamamı, bu Kanun ile Sağlık Bakanlığına verilen görevlerin yerine getirilmesinde kullanılır.
Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan harcamaların tamamı Sağlık Bakanlığı Döner Sermaye ĠĢletmesine 8 iĢgünü içinde yükümlü sigorta Ģirketlerince ödenir. Sağlık Bakanlığı Trafik Hizmetleri Döner Sermaye ĠĢletmesinin verdiği hizmetler için uygulayacağı fiyat tarifesi, Karayolu Trafik Güvenliği Kurulunun da uygun görüĢü alınarak Sağlık Bakanlığınca belirlenir. Sigorta Ģirketleri, zorunlu mali sorumluluk sigortası geçerli teminat limitleri ve Ģartları dahilinde ödemekle yükümlü bulundukları tutarı aĢan kısmı için Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabına baĢvurur. Buna iliĢkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığının görüĢü alınarak Hazine MüsteĢarlığının bağlı bulunduğu Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
c) (DeğiĢik bent: 10/05/2006 - 5495/1 md.)
UlaĢtırma Bakanlığı
UlaĢtırma Bakanlığının ilgili birimleri bu Kanun ve diğer mevzuatla verilen hizmetleri yapmak, bu Kanun açısından karayolu taĢımasına iliĢkin gerekli koordinasyonu sağlamak, tescile bağlı araçların muayenelerini yapmak veya yaptırmak, muayene istasyonlarını denetlemek, 35 inci Madde hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında tutanak düzenleyerek idarî para cezası vermek, bu Maddede belirlenen idarî tedbirleri almak, araçların ağırlık ve boyut kontrollerini yapmak veya yaptırmak ve denetlemek, aykırı görülen hususlarla ilgili olarak sorumlular hakkında idarî para cezasına dair tutanak düzenlemek.
Araçların ağırlık ve boyut kontrollerini yapmak üzere yetkilendirilenler, UlaĢtırma Bakanlığınca denetlenir ve aykırı hareketi tespit edilen iĢletme sahipleri 1.000 Türk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır. Yetkilendirme konusu iĢletme Ģartlarında giderilebilecek eksiklik olması halinde, iĢletme sahibine, bu eksiklikleri gidermesi için azamî onbeĢ gün süre verilir. Bu süre zarfında eksikliklerin giderilmemesi halinde, izin belgesi iptal edilir.
Araçların ağırlık ve boyut kontrollerinin yapılması veya yaptırılması ile ilgili olarak Karayolları Genel Müdürlüğünce verilen hizmet sürdürülürken kullanılan ve Genel Müdürlüğün diğer hizmetleri ile iliĢkili olmayan bina, arazi, arsa gibi taĢınmazlar Maliye Bakanlığınca UlaĢtırma Bakanlığına tahsis; bu görev yürütülürken yararlanılan tesisat ve teçhizat UlaĢtırma Bakanlığına devredilir. Araçların ağırlık ve boyut kontrollerini yapmak üzere UlaĢtırma Bakanlığınca yetkilendirilme yapılması halinde tahsis edilen taĢınmazlar ile
devredilen tesisat ve teçhizatın kullanılması hususunda, Maliye Bakanlığının görüĢü alınarak, UlaĢtırma Bakanlığı ile yetkilendirilenler arasında özel hukuk hükümleri gereğince sözleĢme yapılabilir.
TARIM ORMAN VE KÖYĠġLERĠ BAKANLIĞININ GÖREV VE YETKĠLERĠ:
Madde 9 - (DeğiĢik madde: 18/01/1985 - KHK 245/2 md.; Aynen kabul: 28/03/1985 - 3176/2 md.)
Bu Kanuna göre, Tarım Orman ve KöyiĢleri Bakanlığının görev ve yetkileri Ģunlardır:
a) Orman yollarında;
1. Trafik düzeni ve güvenliği açısından anaorman yolları ile gerekli görülen diğer orman yollarında iĢaretlemeler yaparak tedbirler almak ve aldırmak,
2. Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle orman yolları için verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapmak,
b) Köy yollarında;
1. Trafik düzeni ve güvenliği açısından gerekli düzenleme ve iĢaretlemeleri yaparak, tedbir almak ve aldırmak,
2. Yol güvenliğini ilgilendiren konulardaki; kavĢak durak yeri, yol dıĢı park yeri, aydınlatma ve benzeri tesislerin projelerini incelemek ve gerekenleri onaylamak,
3. Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında 17 nci maddede sayılan tesisler için bağlantıyı sağlayacak geçiĢ yolları yönünden izin vermek,
4. Yetkili birimlerce veya trafik zabıtasınca tespit edilen trafik kaza analizi sonucu, karayolu yapısı ve iĢaretlemeye dayalı kaza nedenleri gözönünde bulundurularak gerekli tedbirleri almak,
5. Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle köy yolları için verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapmak.
Köy yolları için sayılan görev ve hizmetlerden zorunlu ve gerekli görülenler orman yolları için de uygulanabilir.
BELEDĠYE TRAFĠK BĠRĠMLERĠ,GÖREV VE YETKĠLERĠ:
Madde 10 - (DeğiĢik madde: 18/01/1985 - KHK 245/3 md.; Aynen kabul: 28/03/1985 - 3176/3 md.)
Bu Kanunla belediyelere verilen görevler il ve ilçe trafik komisyonları ve mahalli trafik birimleri ile iĢbirliği yapılarak yürütülür.
a) KuruluĢ
Her belediye baĢkanlığı bünyesinde, hizmet kapasitesi gözönünde tutularak ĠçiĢleri Bakanlığınca tespit edilecek ölçülere ve genel hükümlere göre, belediye trafik Ģube müdürlüğü, Ģefliği veya memurluğu kurulur.
b) Görev ve yetkiler
1. Yapım ve bakımından sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmak,
2. Gerekli görülen kavĢaklara ve yerlere trafik ıĢıklı iĢaretleri, iĢaret levhaları koymak ve yer iĢaretlemeleri yapmak,
3. Karayolu yapısında ve üzerinde yapılacak çalıĢmalarda gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve denetlemek,
4. Karayolunda trafik için tehlike teĢkil eden engelleri gece veya gündüze göre kolayca görülebilecek Ģekilde iĢaretlemek veya ortadan kaldırmak,
5. Yol yapısı veya iĢaretleme yetersizliği yüzünden trafik kazalarının vukubulduğu yerlerde, yetkililerce teklif edilen tedbirleri almak,
6. Çocuklar için trafik eğitim tesisleri yapmak veya yapılmasını sağlamak,
7. Bu Kanun ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmak.
(Ek fıkra: 25/06/1988 - KHK 330/2 md.)
Madde 11 - (Mülga madde: 18/01/1985 - KHK 245/16 md.)
ĠL VE ĠLÇE TRAFĠK KOMĠSYONLARI:
Madde 12 - (DeğiĢik madde: 17/10/1996 - 4199/7 md.)
Ġl ve Ġlçe Trafik Komisyonlarının kuruluĢu ile görev ve yetkileri:
a) KuruluĢ:
Ġl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve Ģartlara göre trafik düzeni ve güvenliği bakımından Yönetmelikte gösterilen konular ve esaslar çerçevesinde, illerde vali veya yardımcısının baĢkanlığında, belediye, emniyet, jandarma, milli eğitim, karayolları ve Türkiye ġoförler ve Otomobilciler Federasyonuna bağlı ilgili odanın temsilcileri; Valilikçe uygun görülen trafikle ilgili üniversite, oda, vakıf ve kamuya yararlı dernek veya kuruluĢların birer temsilcisinden oluĢan Ġl Trafik Komisyonu, ilçelerde kaymakamın baĢkanlığında, aynı kuruluĢların yöneticileri veya görevlendirecekleri temsilcilerinin katıldığı Ġlçe Trafik Komisyonu kurulur.
Kuruldaki üniversite, vakıf ve kamuya yararlı dernek veya kuruluĢların temsilcilerinin toplam sayısı 3'ü geçemez.
KuruluĢu bulunan yerler hariç, Ġlçe Trafik Komisyonlarına karayolları temsilcisinin katılması zorunlu değildir.
Gündem konuları vali veya kaymakamlar tarafından belirlenir.
Bu komisyonlara, oy hakkı olmaksızın görüĢleri alınmak üzere, diğer kuruluĢ temsilcileri de çağrılabilir.
Kararlar oy çokluğu ile alınır. Oyların eĢitliği halinde baĢkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır.
Ġl Trafik Komisyonu kararları valinin onayı ile yürürlüğe girer.
Ġl ve Ġlçe Trafik Komisyonu kararlarını bütün resmi ve özel kuruluĢlar uygulamakla yükümlüdür.
Ġlçe Trafik Komisyonu kararları, Ġl Trafik Komisyonunca incelenip vali tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girer.
b) Görev ve yetkiler:
1. Ġl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve Ģartlara göre trafik düzeni ve güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri almak,
2. Trafiğin düzenli bir Ģekilde akımını sağlamak bakımından alt yapı hizmetleri ile ilgili tedbirleri almak, trafikle ilgili sorunları çözümlemek, bütün ülkeyi ilgilendiren Trafik Güvenliği Yüksek Kurulunun müdahalesini gerektiren hususları ĠçiĢleri Bakanlığına iletmek.
3. Karayolu taĢımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere, trafik düzeni ve güvenliği yönünden belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıĢtırılacak yolcu ve yük taĢıtları ile motorsuz taĢıtların çalıĢma Ģekil ve Ģartları, çalıĢtırılabileceği yerler ile güzergahlarını tespit etmek ve sayılarını belirlemek,
4. Gerçek ve tüzelkiĢiler ile resmi ve özel kurum ve kuruluĢlara ait otopark olmaya müsait boĢ alan, arazi ve arsaları geçici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunların sahiplerine veya üçüncü kiĢilere iĢletilmesi için izin vermek,
5. Bu Kanunla ve diğer mevzuatla verilen görevleri yapmak.
ÜÇÜNCÜ KISIM: KARAYOLU TRAFĠK GÜVENLĠĞĠ,TRAFĠK ĠġARETLERĠ,YAPI VE TESĠSLER
KARAYOLU TRAFĠK GÜVENLĠĞĠ:
Madde 13 - Karayolunun yapım ve bakımı ile görevli ve sorumlu bütün kuruluĢlar karayolu yapısını, trafik güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmakla yükümlüdürler.
ÇeĢitli kiĢi, kurum ve kuruluĢlar, karayolu yapısında yapacakları ve esasları yönetmelikte belirtilen çalıĢmalarda;
a) Yolun yapım ve bakımı ile görevli kuruluĢtan izin almak,
b) ÇalıĢmaları, gerekli önlemleri alarak, aldırarak ve devamlılığını sağlayarak, trafik akımını ve güvenliğini bozmayacak tarzda yapmak,
c) Zorunlu nedenlerle meydana gelen arıza, engel ve benzerlerini en kısa zamanda ortadan kaldırarak karayolunu kullananlara ve araçlara zarar vermeyecek duruma getirmek,
d) ġehiriçi karayolu kenarında çeĢitli tesislerin yapımı süresince; kaldırımlarda, tünel, tünel aydınlatılması ve benzerlerini yaparak güvenli geçiĢ sağlamak ve yaya yollarını trafiğe açık bulundurmak,
Zorundadırlar.
Bu çalıĢmalar sırasında meydana getirilen tehlikeli durum ve engeller bütün sorumluluk, bunları yaratan kiĢilere ait olmak üzere zabıtaca kaldırılır, yapılan masraflar sorumlulara ödetilir.
(Dördüncü fıkra mülga: 18/01/1985 - KHK 245/16 md.)
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayanlar fiil baĢka bir suç oluĢtursa bile ayrıca 7 200 000 lira para cezası ile cezalandırırlar.
KARAYOLU YAPISI VE TRAFĠK ĠġARETLERĠNĠN KORUNMASI:
Madde 14 - Karayolu yapısı ve trafik iĢaretleri ile ilgili olarak;
a) Karayolu yapısı üzerine, trafiği güçleĢtirecek, tehlikeye sokacak veya engel yaratacak, trafik iĢaretlerinin görülmelerini engelleyecek veya güçleĢtirecek Ģekilde bir Ģey koymak, atmak, dökmek, bırakmak ve benzeri hareketlerde bulunmak,
b) Karayolu yapısını, trafik iĢaretlerini ve karayoluna ait diğer yapı ve güvenlik tesislerini, üzerlerine yazı yazarak, çizerek veya baĢka Ģekillerde bozmak, yerlerini değiĢtirmek veya ortadan kaldırmak, Yasaktır.
Meydana gelen tehlike ve engeller, ilgili kuruluĢlar ve zabıtaca ortadan kaldırılır, bozukluk ve eksiklikler yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruluĢca derhal giderilir, zarar karĢılıkları ve masrafları sorumlulara ödetilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlara 7.200.000 lira para cezası verilir.
TRAFĠK ĠġARETLERĠ:
Madde 15 - Trafiği düzenlemede kullanılan iĢaret levhaları, ıĢıklı ve sesli iĢaretler, yer iĢaretlemeleri ile benzeri trafik iĢaretleri, karayolunun yapım ve bakımı ile görevli kuruluĢlarca, temin ve tesis edilerek sürekliliği ve iĢlerliği sağlanır .
(Ġkinci fıkra Mülga: 18/01/1985 - KHK 245/16 md.)
Görülen eksiklikler ilgili kuruluĢlara bildirilerek giderilmesi sağlatılır.
Trafik iĢaretlerinin standart, anlam, nicelik ve nitelikleri ile diğer esasları ĠçiĢleri Bakanlığının görüĢü alınarak Bayındırlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
KARAYOLU DIġINDA,KENARINDA VEYA ÜZERĠNDEKĠ DĠGER LEVHALAR, IġIKLAR VE ĠġARETLEMELER:
Madde 16 - Karayolu dıĢında, kenarında veya karayolu sınırı içinde, trafik iĢaretlerinin görülmelerini engelleyecek, anlamlarını değiĢtirecek veya güçleĢtirecek, tereddüte sebep olacak veya yanıltacak ve trafik için tehlike veya engel yaratacak Ģekilde levhalar, ıĢıklar, iĢaretlemeler ile, ağaç, direk, yangın musluğu, çeĢme, parmaklık gibi yapı elemanları veya benzerlerini dikmek, koymak veya bulundurmak yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 18/01/1985 - KHK 245/5 md.; Aynen kabul: 28/03/1985 - 3176/5 md.) Zorunlu hallerde bunların bulunabileceği yer, nitelik ve nicelikleri ile hangi Ģartlarda bulunabileceği, hangilerinin izne bağlı olduğu ve bunlarla ilgili diğer esaslar ve 13 üncü maddede belirtilen karayolu yapısında yapılacak çalıĢmalar ile ilgili esaslar, ĠçiĢleri Bakanlığının görüĢü alınarak Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığınca çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.
Verilen izinler, ilgili valiliğe bildirilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine aykırı hareket edenler 72 000 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Ayrıca bunlar, bütün sorumluluk ve giderler mal sahibine ait olmak üzere yolun yapım ve bakımı ile ilgili kuruluĢca kaldırılır.
BELEDĠYE SINIRLARI DIġINDA KARAYOLU KENARINDAKĠ YAPI VE TESĠSLER:
Madde 17 - Karayollarında her iki taraftan sınır çizgisine elli metre mesafe içinde bağlantıyı sağlayacak geçiĢ yolları yönünden; akaryakıt, servis, dolum ve muayene istasyonları, umuma açık park yeri ve garaj, terminal, fabrika, iĢhanı, çarĢı, pazar yeri, eğlence yerleri, turistik yapı ve tesisler, inĢaat malzemesi ocak ve harmanları, maden ve petrol tesisleri, araç bakım, onarım ve satım iĢyerleri ve benzeri trafik güvenliğini etkileyecek yapı ve tesisler için, o karayolunun yapım ve bakımı ile sorumlu kuruluĢtan izin alınması zorunludur.
Verilen izinler, ilgili valiliğe bildirilir.
Ġzinsiz yapılan bu gibi tesislerin yapımı ve iĢletilmesi yetkililerce durdurulacağı gibi, yönetmelikteki Ģartlar yerine getirilmeden iĢletme izni verilmez ve bağlantı yolu, her türlü gider sorumlulara ait olmak üzere yolun yapım ve bakımı ile ilgili kuruluĢca ortadan kaldırılır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayanlar 72 000 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
BELEDĠYE SINIRLARI ĠÇĠNDE BULUNAN KARAYOLU KENARINDAKĠ YAPI VE TESĠSLER:
Madde 18 - (DeğiĢik madde: 18/01/1985 - KHK 245/6 md.; Aynen kabul: 28/03/1985 - 3176/6 md.)
Belediye sınırları içindeki karayolları kenarında yapılacak veya açılacak 17 nci maddede sayılan yapı ve tesisler için;
a) Belediyelerden izin alınması,
b) (DeğiĢik bent: 17/10/1996 - 4199/8 md.) Belediyelerce bu iznin verilmesinde, trafik güvenliği bakımından bu tesisler hakkındaki Yönetmelikte belirlenen Ģartların yerine getirilmesini sağlamaları ve ayrıca Karayolları Genel Müdürlüğünün yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayolu kenarında yapılacak ve açılacak olanların bu yollara bağlantıları için bu Genel Müdürlüğün ilgili bölge müdürlügünden uygun görüĢ almaları, Zorunludur.
Ġzinsiz yapılan bu gibi tesislerin yapımı ve iĢletilmesi yetkililerce durdurulacağı gibi, yönetmelikteki Ģartlar yerine getirilmeden iĢletme izni verilmez ve bağlantı yolu, her türlü gider sorumlulara ait olmak üzere yolun yapım ve bakımı ile ilgili kuruluĢlarca ortadan kaldırılır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine aykırı olarak izinsiz yapı yapanlar 72 000 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Bu madde ve 17 nci maddede belirtilen tesislere ait Ģartlar, izin ve denetim esasları Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığınca düzenlenen yönetmelikte gösterilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM: TESCĠL VE TRAFĠK BELGELERĠ, TESCĠL PLAKALARI,MOTORLU ARAÇLARA AĠT ġARTLAR VE MUAYENE
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: TESCĠL VE TRAFĠK BELGELERĠ, TESCĠL PLAKALARI
TESCĠL BELGESĠ ALMA ZORUNLULUĞU:
Madde 19 - Araç sahipleri araçlarını yönetmelikte belirtilen esaslara göre yetkili kuruluĢa tescil ettirmek ve tescil belgesi almak zorundadırlar.
Ancak :
a) Tescil edildiği ülkenin tescil belgesi ve tescil plakası bulunan ve geçici olarak Türkiye'ye girmesine izin verilmiĢ olan araçlar,
b) Tescil edildiği ülkenin tescil belgesi ve tescil plakası bulunan ikili ve çok taraflı anlaĢmalara göre, Türkiye'de tescil zorunluluğundan muaf tutulmuĢ araçlar,
c) Araç imal, ithal, ihraç edenlerin ve satıcılığını yapanların, ithal, ihraç, depolama, teĢhir ve satıĢ amacıyla geçici olarak bu iĢlere mahsus yerlerde maliki olarak bulundurdukları motorlu araçlar.
d) Tescil zorunluluğu bulunan motorlu taĢıtlarla çekilenler ile 22 nci maddenin (c) bendine göre tescili gerekli görülenler hariç, bütün motorsuz taĢıtlar,
Bu hükmün dıĢındadır.
ARAÇLARIN TESCĠL ĠġLEMLERĠ ĠLE YETKĠ VE SORUMLULUK
Madde 20 - (DeğiĢik madde: 18/01/1985- KHK 245/7 md.; DeğiĢtirilerek kabul: 28/03/1985 - 3176/7 md.)
Tescil süreleri, satıĢ ve devirler, noterlerin sorumluluğu ile ilgili esaslar Ģunlardır:
a) Araç sahipleri,
1. Tescili zorunlu ve ilk tescili yapılacak olan araçların satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren üç ay içinde tescili için; hurdaya çıkarılma halinde çıkarılıĢ tarihinden itibaren 1 ay içinde tescilin silinmesi için; yazılı olarak ilgili tescil kuruluĢuna baĢvurmak,
2. (DeğiĢik bent: 02/04/1998 - 4358/3 md.) Tescilin yapılması veya silinmesi için vergi kimlik numarası ile yönetmelikte belirtilen bilgi ve belgeleri sağlamak,
Zorundadırlar.
b) Araçların giriĢ iĢlemlerini yapan gümrük idareleri bu durumu 15 gün içinde araç sahiplerinin beyan ettikleri tescil kuruluĢuna bildirmekle yükümlüdürler.
c) Tescil belgesi, aracın baĢkasına satıĢ veya devrine, hurdaya çıkarılmasına veya araçta, yönetmelikte belirtilen niteliklerin değiĢmesine kadar geçerli sayılır.
d) (DeğiĢik alt bent: 21/05/1997 - 4262/2 md.; DeğiĢik bent: 04/06/2008-5766 S.K./18.mad) *1*,*2*,*3* Tescil edilmiĢ araçların her çeĢit satıĢ ve devirleri, satıĢ ve devri yapılacak araçtan dolayı motorlu taĢıtlar vergisi borcu bulunmadığının tespit edilmesi halinde araç sahibi adına düzenlenmiĢ tescil belgesi esas alınarak trafik tescil Ģube veya bürolarındaki ilgili memurlar tarafından siciline iĢlenmek suretiyle yapılır. Trafik tescil Ģube veya büroları tarafından yapılmayan her çeĢit satıĢ ve devirler geçersizdir.
SatıĢ üzerine trafik tescil Ģube veya bürolarında alıcı adına tescil belgesi veya geçici tescil belgesi düzenlenir. Ayrıca, tescil edilmiĢ araçların satıĢ ve devir iĢlemlerine iliĢkin bilgiler iĢlemin tamamlanmasını müteakip en geç onbeĢ iĢgünü içinde ilgili vergi dairesi müdürlüklerine bildirilir.
18/2/1963 tarihli ve 197 sayılı Motorlu TaĢıtlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinde hüküm altına alınan isteme ve bildirme yükümlülüklerini, sorumluluk hükümleri saklı kalmak kaydıyla, elektronik ortamda yaptırmaya ve bu uygulamaya iliĢkin usul ve esasları müĢtereken belirlemeye Gelir Ġdaresi BaĢkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü yetkilidir.
Haciz, müsadere, zapt, buluntu, trafikten men gibi nedenlerle; icra müdürlükleri, vergi dairesi müdürlükleri, milli emlak müdürlükleri ile diğer yetkili kamu kurum ve kuruluĢları tarafından satıĢı yapılan araçların satıĢ tutanağının bir örneği aracın kayıtlı olduğu trafik tescil Ģube veya bürolarına üç iĢgünü içerisinde gönderilir. Aracı satın alanlar gerekli bilgi ve belgeleri sağlayarak ilgili tescil kuruluĢundan bir ay içerisinde adlarına tescil belgesi almak zorundadırlar. Alıcıların tescil belgesi almak için süresinde baĢvurmamaları halinde bu araçları alıcıları adına re'sen kayıt ve tescil ettirmeye Emniyet Genel Müdürlüğü yetkilidir.
Bu madde uyarınca trafik tescil Ģube veya büroları tarafından yapılacak satıĢ, devir ve tescil iĢlemlerine iliĢkin usul ve esaslar yönetmelikte belirlenir.
e) (DeğiĢik bent: 04/06/2008-5766 S.K./18.mad) *1**2*,*3* Araç satın alıp, bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi ile (d) bendinin dördüncü paragrafı hükümlerine uymayanlara 115 YTL idari para cezası verilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Araç satın alıp, bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi ile (e) bendi hükümlerine uymayanlara 3 600 000 lira para cezası, (d) bendi hükmüne uymayan noterlere ise 28 800 000 lira hafif para cezası verilir.
Ayrıca satıĢ ve devirlerde, belirlenen sürelerde alıcı adına tescili yapılmadan trafiğe çıkarılan araçlar, tescil yapılıncaya kadar trafik zabıtasınca trafikten men edilir.
TRAFĠK BELGESĠ VE TESCĠL PLAKASI ALMA ZORUNLULUĞU:
Madde 21 - Tescil edilen araçlar, "Trafik Belgesi" ve "Tescil Plakası" alınmadan karayollarına çıkarılamaz.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler 14 400 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Bu gibi araçlar eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten menedilir.
Trafik belgesi, tescil belgesi geçersiz duruma gelince sürekli olarak, üzerinde eksik veya yanlıĢ bilgi bulunması halinde geçici olarak trafik zabıtasınca geri alınır.
BELGE VE PLAKA VERMEYE YETKĠLĠ KURULUġLAR:
Madde 22 - (DeğiĢik madde: 18/01/1985 - KHK 245/8 md.; Aynen kabul: 28/03/1985 - 3176/8 md.)
Yönetmelikte gösterilen esaslara göre :
a) Askeri maksatlarla kullanılan Türk Silahlı Kuvvetlerine ait bütün araçlar ile çeĢitli anlaĢmalara göre askeri amaçla yurdumuzda bulunan kuruluĢlara ait araçların tescilleri Türk Silahlı Kuvvetlerince,
b) Raylı sistemle çalıĢan araçların tescilleri, kullanıldığı yerlere göre ait olduğu kuruluĢlarca,
c) ĠĢ makinesi türünden araçların tescilleri;
1. Kamu kuruluĢlarına ait olanlar ilgili kuruluĢlarınca,
2. (DeğiĢik alt bent: 17/10/1996 - 4199/10 md.) Özel veya tüzelkiĢilere ait olanlardan; tarım kesiminde kullanılanlar ziraat odalarınca, tarım kesiminde kullanılanların dıĢında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların tescilleri, üyesi oldukları ticaret, sanayi veya ticaret ve sanayi odalarınca,
d) Tarım kesiminde kullanılanlar hariç. Ġl Trafik Komisyonlarından karar alınmak Ģartı ile motorsuz taĢıtlardan gerekli görülenlerin tescilleri belediyelerce,
e) Yukarıdaki bentlerde sayılanlar dıĢında kalan bütün motorlu araçların tescilleri trafik tescil kuruluĢlarınca, Yapılır, belge ve plakaları verilir.
BELGE VE PLAKALARIN ARAÇLAR ÜZERĠNDE BULUNDURULMASI ZORUNLULUĞU:
Madde 23 - Araçlar, tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakaları araç üzerinde ve uygun durumda bulundurulmadan trafiğe çıkarılamaz.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
TRAFĠK BELGESĠ VERĠLMESĠ ĠÇĠN ZORUNLU BELGELER:
Madde 24 - (DeğiĢik fıkra: 18/01/1985 - KHK 245/9 md.; Aynen kabul: 28/03/1985 - 3176/9 md.) Trafik belgesi verilebilmesi için araca ait tescil belgesi ve mali sorumluluk sigorta belgesinin ibrazı zorunludur.
Tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakalarının verilmesi Ģartları, geçerlilikleri, süreleri, nicelik ve nitelikleri ile diğer esaslar yönetmelikte gösterilir.
GEÇĠCĠ TRAFĠK BELGELERĠ ĠLE GEÇĠCĠ TESCĠL PLAKALARI:
Madde 25 - Tescilsiz olup, karayolunda geçici olarak kullanılacak araçlara mali mesuliyet sigortası yaptırılmıĢ olmak Ģartı ile ilgili tescil bürosundan geçici trafik belgesi ile geçici tescil plakası alınması zorunludur.
Geçici trafik belgeleri ve geçici tescil plakalarının çeĢitleri, verilme Ģartları, geçerlilik süreleri, nicelik ve nitelikleri, yurt dıĢından getirilecek veya yurt dıĢına götürülecek olan araçlara geçici tescil plakası verilmesi Ģartları ile diğer esaslar yönetmelikte belirtilir.
(Yeniden Düzenlenen fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayanlar 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar. Ayrıca, trafik zabıtasınca bu geçici belge ve plakalar iptal edilerek, araçlar trafikten men edilir.
ARAÇLARA AĠT TRAFĠK AYIRIM ĠġARETLERĠ VE DĠĞER ĠġARETLER:
Madde 26 - Belirli araçlarda, çalıĢma yerini ve Ģeklini, kapasite ve diğer niteliklerini belirleyen plaka, ıĢık, renk, Ģekil, sembol ve yazı gibi ayırım iĢaretleri bulundurulması zorunludur.
(DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/11 md.) Araçların dıĢında bulundurulması zorunlu iĢaretlerden baĢka, araçlara; reklam, yazı, iĢaret, resim, Ģekil, sembol, ilan, flama, bayrak ve benzerlerinin takılması, yazılması, sesli ve ıĢıklı donanımların bulundurulması ve izin verilmesine dair esas ve usuller ile diğer hususlar ĠçiĢleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
(Mülga fıkra: 21/02/2001 - 4629 S.K./6. md.)
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu maddenin birinci fıkrası hükmüne uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar. Ġkinci fıkrasına göre çıkarılacak yönetmelik hükümlerine aykırı davranan sürücüler de 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılır. Sürücü, aynı zamanda araç sahibi değilse, ayrıca, tescil plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı düzenlenir.
Ayırım iĢaretleri bulunmayan araçlar trafik zabıtasınca trafikten men edilir.
Yönetmelikte belirtilen Ģartlara aykırı olarak bulundurulanlarla, araçlara izin alınmadan yazılan yazılar sildirilir veya takılan donanımlar bütün giderler ve sorumluluk iĢletene ait olmak üzere söktürülür.
TANINMA ĠġARETLERĠ:
Madde 27 - Esasları yönetmelikte açıklanan ve araçların tanınmasına yarayan, motor -Ģasi, seri numaraları, gerektiğinde yüklü, yüksüz ağırlıkları gibi iĢaretleri bulunmayan araçlara trafik belgesi verilmez.
Tanınma iĢareti bulunmayan veya bilinmeyen araçların, iĢaretleri tescil bürolarınca belirlenir ve belgelerine iĢlenir.
DEVLET MALI ARAÇLARIN AYIRIM ĠġARETLERĠ VE TESCĠL PLAKALARI:
Madde 28 - Devlet malı araçların tescil plakalarının rengi ayrı olur.
Emniyet araçlarının renklerine göre boyama Ģekli ile ayırım iĢaretleri diğer resmi ve özel kuruluĢlarla gerçek ve tüzelkiĢilere ait araçlarda kullanılamaz.
Bu maddenin ikinci fıkrasına aykırı olarak boyanan veya ayırım iĢareti kullanan araçlar aykırılık giderilinceye kadar trafikten men edilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: MOTORLU ARAÇLARA AĠT ġARTLAR
ARAÇLARIN KARAYOLUNA UYGUNLUĞU VE TEKNĠK ESASLAR:
Madde 29 - (DeğiĢik madde: 17/10/1996 - 4199/12 md.)
Araçların yapım ve kullanma bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyması zorunludur. Yapım safhasında, araçların Tip Onayı Yönetmeliği ile buna bağlı diğer yönetmeliklerin çıkarılmasına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkilidir. Tip Onayı Yönetmeliği ve buna bağlı diğer yönetmelikler Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığının görüĢü alınarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca düzenlenir.
ARAÇLARIN TEKNĠK ġARTLARA UYGUNLUĞU:
Madde 30 - Araçların, esasları yönetmelikte belirtilen Ģekilde ve tarzda teknik Ģartlara uygun durumda bulundurulması zorunludur.
a ) (DeğiĢik bent: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Servis freni, lastikleri, dıĢ ıĢık donanımından yakını ve uzağı gösteren ıĢıklar ile park, fren ve dönüĢ ıĢıkları noksan, bozuk veya teknik Ģartlara aykırı olan araçları kullanan sürücüler 1 800 000 lira para cezası,
b) (DeğiĢik bent: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Diğer eksiklik ve bozuklukları bulunan araçlarla, görüĢü engelleyecek veya bir kaza halinde içindekiler için tehlikeli olabilecek süs aksesuar eĢya ve çıkıntıları olan araçları kullananlarla, karayolunu kullananlar için tehlike yaratacak Ģekilde olan veya görüĢü engelleyecek ve çevredekileri rahatsız edecek derecede duman veya gürültü çıkaran araçları kullanan sürücüler 3 600 000 lira para cezası, Ġle cezalandırılırlar.
Bu maddenin (a) bendinde belirtilen eksiklik ve bozuklukları bulunan araçlar, teknik Ģartlara uygun duruma getirilinceye kadar trafik zabıtasınca trafikten men edilebilir. (b) bendindeki Ģartlara uymayan ve uyumsuzluğu trafik emniyetini tehlikeye düĢürmeyecek nitelikte olan araçların Ģartlara uygun duruma getirilmesi ihtar olunur. Ġhtarda verilen süre için teknik Ģartlara uygun duruma getirilmediğinin tespiti halinde araç trafik zabıtasınca trafikten men edilir.
ARAÇLARDA BULUNDURULMASI ZORUNLU GEREÇLER:
Madde 31 - (DeğiĢik madde: 08/03/2000 - 4550/1 md.)
Araçlarda;
a) Özelliklerine ve cinslerine göre, yönetmelikte nitelik ve nicelikleri belirtilen gereçlerin,
b) Kamyon, çekici ve otobüslerde ayrıca takoğraf, taksi otomobillerinde ise taksimetre,
Bulundurulması ve kullanılır durumda olması zorunludur. Ancak, 2918 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki yıllarda üretilen araçlarla, resmi taĢıt olarak tescil edilmiĢ ve edilecek olanlar ile Ģehiriçi ve belediye mücavir alanı içerisinde yolcu ve yük nakliyatı yapanlarda takoğraf bulundurma ve kullanma zorunluluğu aranmaz. Takoğraf cihazları mekanik, elektronik olabileceği gibi elektro mekanik de olabilir.
Birinci fıkranın (a) bendinde sayılan gereçleri bulundurmayan, kullanmayan veya kullanılabilir durumda bulundurmayan sürücüler 8,500,000 lira; (b) bendine göre araçlarında taksimetre, takoğraf bulundurmayan, kullanmayan veya kullanılabilir durumda bulundurmayan sürücüler 34,800,000 lira para cezası ile cezalandırılırlar. Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse ayrıca, tescil plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı düzenlenir. Aynı bentte belirtilen cihazları bozuk imal edenler veya bozulmasına vasıta olanlar ile bu durumdaki cihazları kullanan araç sürücüleri ve iĢletenleri üç aydan altı aya kadar hafif hapis cezası ve 526,700,000 lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar. Ayrıca (b) bendi hükmüne uygun durumda bulunmayan araçlar trafik zabıtasınca; eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten men edilir.
ADRES DEĞĠġTĠRME VE ARAÇLAR ÜZERĠNDEKĠ DEĞĠġĠKLĠKLERĠ BĠLDĠRME:
Madde 32 - Araçlar üzerinde yönetmelikte belirtilen Ģekillerde yapılacak her türlü değiĢikliğin ve adres değiĢikliklerinin iĢleten tarafından otuz gün içinde tescili yapan kuruluĢa bildirilmesi zorunludur.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Üzerinde teknik değiĢiklik yapılan araçlar, değiĢikliğin Ģartlara uygun olarak yapıldığı belgelenip bu durum ilgili tescil bürosunda tescil edilinceye ve trafik belgesine iĢleten tarafından yazdırılıncaya kadar trafikten men edilir.
TAġINMASI ÖZEL ĠZNE BAĞLI YÜKLER:
Madde 33 - Ağırlık ve boyutları bakımından özelliği olan, baĢka ulaĢım sistemleri ile taĢınması olmayan ve taĢıma sınırını aĢıp da taĢınması zorunlu olan yüklerin taĢınması için, Karayolları Genel Müdürlüğünden izin alınması zorunludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: ARAÇLARIN MUAYENESĠ VE MUAYENEYE YETKĠLĠ KURULUġLAR
ARAÇLARIN MUAYENESĠ:
Madde 34 - Trafiğe çıkarılacak motorlu araçların teknik Ģartlara uyup uymadığı ekonomik yapıları da, dikkate alınmak suretiyle belirli zamanlarda muayene edilerek tespit edilir.
(Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/14 md.) Bu Kanuna göre, yaptırılması zorunlu olan mali sorumluluk sigortası geçerli teminat tutarları üzerinden yaptırılmamıĢ araçlar, muayeneye alınmazlar.
Motorlu araçların muayenelerinin, yönetmelikte belirtilen süreler içinde yaptırılması zorunludur.
(DeğiĢik fıkra: 25/06/1988 - KHK-330/3 md.; Aynen kabul : 31/10/1990 - 3672/2 md.) Muayene süresi dolmadan kazaya karıĢması sonucu yetkili zabıtaca muayenesi gerekli görülenler ile üzerinde değiĢiklik
yapılan araçların ayrıca özel muayenesi zorunludur. Bu muayeneler öncelikle yapılır.
Karayollarında kullanılmakta olan araçların, teknik Ģartlara uyup uymadığı trafik zabıtasınca kontrol edilerek her an muayeneleri yapılabilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Muayene süresi geçirilen veya sahip değiĢtirme hali hariç, özel muayene yaptırılması zorunlu olduğu halde yaptırılmamıĢ araçları kullanan sürücüler, 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
(Ek fıkra: 16/07/2004 - 5228 S.K./44.mad) *1* Bu araçlar trafikten men edilir ve en yakın muayene istasyonuna gönderilirler.
(Ek fıkra: 16/07/2004 - 5228 S.K./44.mad) *1* Muayene istasyonu açma yetkisi verilen gerçek ve tüzel kiĢiler; muayeneleri süresi içinde yaptırılmayan veya geç yaptırılan araçlara
iliĢkin bilgileri, Ģekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenecek bir tutanak ile en yakın trafik kuruluĢuna bildirir. Trafik kuruluĢuna iletilen tutanaklar hakkında bu Kanun hükümlerine göre iĢlem yapılır.
MUAYENEYE YETKĠLĠ KURULUġLAR:
Madde 35 - (DeğiĢik madde: 16/07/2004 - 5228 S.K./45.mad) Araçların muayeneleri, UlaĢtırma Bakanlığına ait muayene istasyonlarında veya bu Bakanlık tarafından iĢletme yetki belgesi ile yetki verilmesi halinde ise yetki verilen gerçek veya tüzel kiĢilere ait muayene istasyonlarında yapılır. Yetki verilen gerçek veya tüzel kiĢiler, bu yetkilerini UlaĢtırma Bakanlığının onayı ile alt iĢleticilere aynı standartları sağlamak koĢulu ile devredebilirler. Bu devir, yetki verilen gerçek ve tüzel kiĢilerin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. Bu istasyonların yönetmelikler doğrultusunda aranan nitelik ve Ģartlara uygunluğunun saptanması sonucunda iĢletme belgesi UlaĢtırma Bakanlığı tarafından verilir.
Muayene istasyonlarınca; otobüs, kamyon, çekici ve tanker için 100 milyon lira, otomobil, minibüs, kamyonet, özel amaçlı taĢıt, arazi taĢıtı, römork ve yarı römork için 75 milyon lira, traktör (römorklu-römorksuz) motosiklet, motorlu bisiklet için 40 milyon lira muayene ücreti (katma değer vergisi hariç) alınır. Bu maddede sayılanların dıĢındaki araçların hangi gruba gireceği UlaĢtırma Bakanlığınca belirlenir. Bu ücretler ile bu maddede yer alan para cezaları, her takvim yılı baĢından geçerli olmak üzere, her yıl sonunda o yıl için Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilân olunan yeniden değerleme oranında artırılarak belirlenir. Bu suretle hesaplanan ücret tutarlarında 1.000.000 liranın altındaki tutarlar dikkate alınmaz. Muayene süresi geçirilen her ay için muayene ücreti, yetki verilen gerçek veya tüzelkiĢi ya da alt iĢleticiler tarafından, % 5 fazlası ile tahsil edilir. Ay kesirleri tam ay olarak hesap edilir. Bakanlar Kurulu, uygulanmakta olan muayene ücretlerini her beĢ yılda bir % 20'ye kadar artırmaya veya eksiltmeye yetkilidir.
Yetki verilen gerçek veya tüzel kiĢilerce bir ay içinde muayene ücreti olarak doğrudan elde edilen hasılat ile yetki devrettikleri alt iĢleticilerce muayene ücreti olarak elde edilen hasılat tutarı toplamının (katma değer vergisi hariç) ilk üç yıl % 30'u, sonraki yedi yıl % 40'ı, daha sonraki on yıl % 50'si ile % 5 oranında fazla tahsil edilen tutarın tamamı Hazine payı olarak, izleyen ayın yedinci günü akĢamına kadar, yetki verilen gerçek veya tüzel kiĢi tarafından, yıllık gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine Ģekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirim ile birlikte ödenir.
Bu madde gereğince ödenmesi gereken Hazine payını süresinde ödemeyen ya da eksik ödeyen yetki verilen gerçek veya tüzel kiĢilerden, söz konusu tutarlar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ilgili vergi dairesince tahsil edilir. Muayene edilen araç sayısı ve muayene ücretinin eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi nedeniyle süresinde ödenmeyen Hazine payı, ödenmesi gerektiği tarihten itibaren aynı Kanunun 51 inci maddesine göre uygulanacak gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. Ayrıca, eksik bildirilen veya hiç bildirilmeyen muayene ücretine iliĢkin Hazine payının üç katı tutarında idarî para cezası uygulanır. Söz konusu ceza tutarı ilgilisine yapılacak tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Para cezasına dava açılması tahsilatı durdurmaz.
Askeri araçlarla, raylı sistemle çalıĢan veya iĢ makinesi türünden araçların muayeneleri yönetmelikte belirlenen esaslara göre tescilini yapan kuruluĢlarca yapılır.
Muayene istasyonlarında bulunacak makine, araç, gereç ile personelin nitelikleri, iĢletme, çalıĢma ve denetleme usulleri ve iĢletme belgesi ile diğer Ģartlar ve esaslar UlaĢtırma Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
UlaĢtırma Bakanlığı tarafından iĢletme belgesi ile yetki verildiği halde, yönetmelikte belirtilen iĢletme Ģartlarına uymayan ve muayeneleri gerektiği Ģekilde yapmayan gerçek ve tüzel kiĢilere ilk seferinde bu istasyon için üçmilyar lira para cezası ile onbeĢ gün eksikliklerini düzeltme müddeti verilir. Ġkinci tekrarında aynı istasyon için beĢmilyar lira para cezası ile onbeĢ gün eksikliklerini düzeltme müddeti verilir. Bir yıl içerisinde üçüncü tekrarında onmilyar lira para cezası verilir ve bu istasyonun iĢletme belgesi iptal edilir. Bu para cezaları ilgilisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeĢ gün içinde iĢletmecinin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine ödenir, süresinde ödenmeyen tutarlar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. Para cezasına dava açılması tahsilatı durdurmaz.
ÖzelleĢtirme Ġdaresi BaĢkanlığı tarafından yürütülmekte olan Araç Muayene Ġstasyonları/Hizmetinin özelleĢtirilmesinde değer tespit iĢlemleri indirgenmiĢ nakit akımları (net bugünkü değer) yöntemine göre yürütülür.
BEġĠNCĠ KISIM: SÜRÜCÜ BELGELERĠ VE SÜRÜCÜLER
SÜRÜCÜ BELGESĠ ALMA ZORUNLULUĞU:
Madde 36 - Motorlu araçların, sürücü belgesi sahibi olmayan kiĢiler tarafından karayollarında sürülmesi ve sürülmesine izin verilmesi yasaktır.
Araçlar, bu Kanunda sınıfları belirtilen sürücü belgelerine sahip sürücüler ile iki veya çok taraflı anlaĢmalara göre sürücü belgesi bulunan veya geçerli uluslararası sürücü belgesi olan kiĢilerce sürülebilir.
(Yeniden düzenlenene fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Sürücü belgesi sahibi olmadan trafiğe çıkanlara ilk tespitte bir aydan iki aya kadar, tekrarı halinde iki aydan üç aya kadar hafif hapis cezası verilir. Ayrıca bu kiĢiler her defasında 7 200 000 lira hafif para cezasıyla da cezalandırılırlar. Bu kiĢilerin kazaya neden olması halinde bu cezaların uygulanması diğer cezaların uygulanmasına engel teĢkil etmez. Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse, ayrıca tescil plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı düzenlenir.
SÜRÜCÜ BELGESĠ ALMASI ZORUNLU OLMAYANLARDA ARANACAK ġARTLAR:
Madde 37 - Sürücü belgesi almaları zorunlu olmamakla beraber;
Bisiklet kullananların 11, motorsuz taĢıtları kullananlar ile hayvan sürücülerinin 13 yaĢını bitirmiĢ olmaları, bedensel ve ruhsal bakımdan sağlıklı bulunmaları zorunludur.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Durumları bu madde hükmüne uymayanlara araç kullandıran ve hayvanları tevdi edenler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
SÜRÜCÜ BELGESĠ SINIFLARI:
Madde 38 - Sürücü belgeleri, kullanılacak araçların cinslerine ve gruplarına göre aĢağıdaki sınıflara ayrılmıĢtır.
"A1" Sınıfı Sürücü Belgesi, Motorlu bisiklet kullanacaklara,
"A2" Sınıfı Sürücü Belgesi, Motosiklet kullanacaklara,
"B" Sınıfı Sürücü Belgesi, Otomobil, minibüs veya kamyonet kullanacaklara,
"C" Sınıfı Sürücü Belgesi, Kamyon kullanacaklara,
"D" Sınıfı Sürücü Belgesi, Çekici kullanacaklara,
"E" Sınıfı Sürücü Belgesi, Otobüs kullanacaklara,
"F" Sınıfı Sürücü Belgesi, Lastik tekerlekli traktör kullanacaklara,
"G" Sınıfı Sürücü Belgesi, ĠĢ makinesi türünden motorlu araçları kullanacaklara,
"H" Sınıfı Sürücü Belgesi, Özel tertibatlı olarak, imal, tadil veya teçhiz edilmiĢ motosiklet veya otomobil türünden araçları kullanacak hasta veya sakatlara,
"K" Sınıfı Sürücü Aday Belgesi, Yönetmelikte belirtilen Ģartlar ve esaslara göre, sürmeyi öğrenmek isteyen sürücü adaylarına,
Verilen sürücü belgeleridir.
Uluslararası Sürücü Belgesi,
Ġki veya çok taraflı anlaĢmalar uyarınca, sınıflarına göre araç kullananlara belli süre ile verilen belgedir.
SÜRÜCÜ BELGELERĠNE AĠT ESASLAR:
Madde 39 - Sürücü belgelerine ait esaslar Ģunlardır;
a) Araçları kullanma yetkisi:
1. A 1, F, G ve H sürücü belgeleri ile yalnız kendi sınıflarındaki araçlar,
2. A 2 sınıfı sürücü belgesi ile A 1,
3. B sınıfı sürücü belgesi ile F,
4. C sınıfı sürücü belgesi ile B ve F,
5. D sınıfı sürücü belgesi ile C, B, ve F,
6. (DeğiĢik alt bent: 17/10/1996-4199/17 md.) E sınıfı sürücü belgesi ile B, C ve F, Sınıfı sürücü belgeleri ile kullanılan araçlar da sürülebilir.
(Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/17 md.) E sınıfı sürücü belgesi sahipleri D sınıfı sürücü belgesi ile sürülen araçları kullanabilmeleri için römorklu veya yarı römorklu araçlarla uygulamalı sınava tabi tutulurlar.
Sürücü belgesi sahiplerinin sürücü belgesinin sınıfına göre sürmeye yetkili oldukları araçlar dıĢındaki araçları sürmeleri yasaktır.
b) Römork takarak taĢıt kullanma:
B, C ve E sınıfı sürücü belgesi sahipleri, araçlarına en çok yüklü ağırlığı 750 Kg.'a kadar olan (750 Kg. dahil) hafif römork takarak da kullanabilirler.
Yüklü ağırlığı 750 Kg.'ı geçen römorkları taĢıtlarına takarak kullanmak isterlerse ayrı bir sınavdan geçirilirler ve römorklu taĢıt kullanabilecekleri belgelerine iĢlenir.
c) (DeğiĢik bent: 17/10/1996 - 4199/17 md.) Sürücü belgelerinin geçerlilik süresi:
Sürücü belgelerinden (K)sınıfı sürücü aday belgesi altı ay geçerlidir. Diğer sürücü belgelerinin ĠçiĢleri Bakanlığınca, trafik güvenliği nedeniyle, gerekli görüldüğünde değiĢtirilmesi zorunludur. ÖdenmemiĢ trafik para cezaları kanuni faiziyle birlikte tahsil edilmedikçe değiĢtirme iĢlemi yapılmaz. Geçerli bir mazeret olmaksızın altı ay içinde sürücü belgelerini değiĢtirmeyen sürücüler araç kullanmaktan men edilir. DeğiĢtirme iĢlemleri ĠçiĢleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte belirlenecek esas ve usulleri göre yapılır.
(Ġkinci fıkra mülga: 18/01/1985 - KHK 245/16 md; Aynen Kabul: 28/03/1985 - 3176/16 md.)
(G) sınıfı sürücü belgesi alacak olanlarda aranacak özel Ģartlar ile uluslararası sürücü belgelerinin veriliĢ Ģartları yönetmelikte gösterilir.
(Mülga fıkra: 17/10/1996 - 4199/47 md.)
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine aykırı hareket eden sürücüler ile bunlara araç kullandıranlar bu Kanunun 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına göre cezalandırılırlar.
DIġ ÜLKELERDEN ALINMIġ OLAN SÜRÜCÜ BELGELERĠ:
Madde 40 - DıĢ ülkelerden alınmıĢ olan sürücü belgelerinin değiĢtirilmesi ve bu belgelerle ülkemizde araç kullanma esasları aĢağıda gösterilmiĢtir:
a) Yönetmelikte belirtilen süre içinde Türk vatandaĢlarının ve ilgili kanunlar ile ikili veya çok taraflı anlaĢma hükümleri saklı kalmak kaydıyla istekleri halinde yabancıların dıĢ ülkelerden aldıkları sürücü belgeleri sınav Ģartı aranmaksızın karĢılığı veya dengi olan sürücü belgesi ile değiĢtirilir.
b) Türk vatandaĢları ve ilgili kanunlar ile ikili ve çok taraflı anlaĢma hükümleri saklı kalmak üzere yabancılar, dıĢ ülkelerden aldıkları cinsi için geçerli sürücü belgeleri ile yabancı ve Türk plakalı araçları ülkemizde kullanabilirler.
Türk vatandaĢlarının ve yabancıların; dıĢ ülkelerden aldıkları sürücü belgelerinin değiĢtirilmesine ve bu belgeler ile ülkemizde araç kullanmalarına iliĢkin esaslar yönetmelikte gösterilir.
SÜRÜCÜ ADAYLARINDA ARANACAK ġARTLAR:
Madde 41 - Sürücü belgesi alacaklarda aĢağıdaki Ģartlar aranır.
a) (DeğiĢik bent: 18/01/1985 - KHK 245/11 md.; Aynen kabul: 28/03/1985 - 3176/11 md.) YaĢ Ģartı :
1. A1, A2, F ve H sınıfı sürücü belgesi alacakların onyedi,
2. (DeğiĢik alt bent: 17/10/1996 - 4199/18 md.) B ve G sınıfı sürücü belgesi alacakların onsekiz,
3. (DeğiĢik alt bent: 23/02/2000 - 4535 S.K./1. md.) C, D ve E sınıfı sürücü belgesi alacakların yirmiiki (Üniversitelerin sürücü eğitimi veren yüksekokulları ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin askeri ihtisas görevleri için subay ve astsubay sınıf okullarında ve uzman jandarma okullarında açılan sürücü eğitimi kurslarından mezun olanlarda bu Ģart aranmaz.),
b) (DeğiĢik bent: 17/10/1996 - 4199/18 md.) Öğrenim Ģartları:
F, G ve H sınıfı sürücü belgesi alacakların ilkokulu, A1, A2, B, C, D ve E sınıfı sürücülerin en az ortaokulu veya 8 yıllık temel eğitimi bitirmiĢ bulunmaları,
c) (DeğiĢik bent : 30/06/2006 - 5537 S.K/1.mad) Sağlık Ģartları:
Sağlık Ģartları bakımından kimlere hangi tür sürücü belgesi verilebileceği hususu yönetmelikle düzenlenir. Sürücü belgesi alacakların ilgili yönetmelikte belirtilen hekimden sürücü olur raporu almaları zorunludur. Bu maddede sözü edilen yönetmelik ĠçiĢleri ve Sağlık bakanlıklarınca müĢtereken hazırlanarak yürürlüğe konulur.
d) (DeğiĢik bent: 18/01/1985 - KHK 245/11 md.; Aynen kabul: 28/03/1985 - 3176/11md.) Eğitim ve sınav Ģartı:
Sürücü kursuna katılmıĢ ve yapılan sınavları da baĢararak sertifaka almıĢ olmaları.
e) (DeğiĢik bent: 17/10/1996 - 4199/18 md.) Hükümlü olmama Ģartları:
Türk Ceza Kanununun 403, 404 üncü maddeleri ile 572/2-3 maddelerinden ikiden fazla ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanunun 28 ve 29 uncu maddeleri, 6136 sayılı AteĢli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanunun 12 nci maddesinin 3 üncü ve takip eden fıkralarındaki suçlardan hüküm giymemiĢ olmaları,
f) Aynı sınıf sürücü belgesinin bulunmaması veya belgelerin geri alınmamıĢ olma Ģartı :
Önceden verilmiĢ aynı sınıf bir baĢka sürücü belgesinin bulunmaması, sürücü belgelerinin süresiz geri alınmamıĢ olması veya geçici olarak geri alınmıĢ ise sürenin dolmuĢ bulunması,
Zorunludur.
SÜRÜCÜLERĠN SINAVLARI VE SÜRÜCÜ BELGELERĠNĠN VERĠLMESĠ ESASLARI:
Madde 42 - (DeğiĢik madde: 18/01/1985 - KHK 245/12 md.; DeğiĢtirilerek kabul: 28/03/1985 -3176/12 md.)
Sürücü belgesi alacak olanların baĢvurmaları, sınavları, sağlık muayeneleri, belgelerin verilmesi hakkında aĢağıdaki esas ve Ģartlar uygulanır
a) (DeğiĢik bent: 17/10/1996 - 4199/19 md.) Sürücülerin sınavları:
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/3 md.) Sürücü belgesi alacakların sınavları, yönetmelikteki esaslara göre Milli Eğitim Bakanlığınca sınav sorumlusu olabileceğine dair belge verilen yüksekokul mezunu ve asgari "B" sınıfı sürücü belgesi bulunan sınav sorumluları tarafından yapılır. OluĢturulacak sınav komisyonuna gerekli görüldüğünde vali onayı ile yukarıdaki üyelik Ģartlarını taĢıyan bir kamu görevlisi de üye olarak katılabilir. Sınav sonucunda baĢarı gösteren sürücülere sertifikaları verilir. Bu sertifikalar, 41 inci maddedeki diğer Ģartlar aranarak sertifikanın alındığı yer trafik kuruluĢunca sınıfına uygun sürücü belgeleri ile değiĢtirilmedikçe sahiplerine karayolunda araç kullanma yetkisi vermez.
Emniyet teĢkilatının moturlu araç sürücüsü ihtiyacını karĢılamak üzere belirli eğitim programları çerçevesinde yönetmelikte belirtilen esas ve Ģartlara uygun olarak, illerde emniyet müdürünün teklifi valinin onayı, merkez birimleri için ilgili daire baĢkanlığının teklifi Emniyet Genel Müdür Yardımcısının onayı ile emniyet teĢkilatı mensuplarına sürücü belgesi verilir. Bu sınavlar Emniyet Genel Müdürlüğünün merkez ve taĢra birimlerinde görevlendirilecek sınav sorumluları tarafından yapılır.
(DeğiĢik paragraf: 30/07/2008-5795 S.K./4.mad) G sınıfı sürücü belgesi kapsamındaki iĢ makinelerinin sürücülerinin ve operatörlerinin eğitimleri ve eğitimde baĢarılı olanların sınav baĢarı belgeleri Milli Eğitim Bakanlığınca veya Milli Eğitim Bakanlığınca yetkilendirilen kurumlarca verilir. Bu kurumların iĢleyiĢine iliĢkin usul ve esaslar ile uygulanacak öğretim programları Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenir.
b) Müracaat
Sürücü belgesi almak isteyenler, müracaat formunu yetkili memurun önünde imzalarlar. Bu belgede beyan edilen bilgiler aksi ispatlanıncaya kadar doğru sayılır.
Müracaat formunun yetkili memura verilmesi sırasında, sürücü adayları; nüfus cüzdanı aslı ile tahsil belgesini kamu kuruluĢunda çalıĢanlar için bu kuruluĢlar tarafından verilmiĢ tahsil durumunu belirliyen tasdikli belgeyi yetkili memura göstermek zorundadırlar.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) YanlıĢ bilgi veya sahte belge verenler, fiil daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde iki aydan üç aya kadar hafif hapis ve 18 000 000 lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar.
c) (Mülga bent: 17/10/1996 - 4199/47 md.)
ASKERĠ ARAÇ SÜRÜCÜLERĠNĠN SINAVLARI:
Madde 43 - Er ve erbaĢ sınıfından askeri araç sürücülerinin özel sınavları ve belge verme iĢlemlerinin usulü ve bu belgelerle hangi cins taĢıtların nerelerde kullanılacağı Milli Savunma Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
Bu belgeler sadece askeri araçlar için askerlik süresince geçerlidir.
ADRES DEĞĠġĠKLĠKLERĠNĠN BĠLDĠRĠLMESĠ VE SÜRÜCÜ BELGELERĠNĠN TAġINMASI ZORUNLULUĞU:
Madde 44 - Sürücü belgesi sahipleri:
a) Ġkamet adresi değiĢikliklerini belgeyi veren kuruluĢa otuz gün içinde bildirmek,
b) Araç kullanırken sürücü belgelerini yanlarında bulundurmak ve yetkililerin her isteyiĢinde göstermek,
Zorundadırlar.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler, 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
SAĞLIK ġARTLARINDA SONRADAN MEYDANA GELEN DEĞĠġĠKLĠKLER ĠLE SAHTE OLAN, HĠLE ĠLE ALINAN VEYA ġARTLARINA UYGUN OLMADAN VERĠLEN SÜRÜCÜ BELGELERĠ:
Madde 45 - Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara göre trafik zabıtasınca sürücülerin :
a) Sağlık durumlarında sürücülüğe engel bedensel bir değiĢikliğin görülmesi ve tespiti halinde sağlık kuruluĢlarında muayenesi istenir ve yönetmelikte belirtilen sağlık Ģartlarını kaybettiği sağlık kurulu raporu ile belgelendirilenlerin sürücü belgeleri geri alınır.Bunlardan kaybettiği sağlık Ģartlarını yeniden kazandıklarını sağlık kurulu raporu ile belgelendirenlere sürücü belgeleri geri verilir.
b) Sahte olduğu, hile ile alındığı veya Ģartlarına uygun olmadan verildiği tespit edilen sürücü belgeleri adli iĢlem yapılmak üzere geri alınır.
ALTINCI KISIM: TRAFĠK KURALLARI
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: GENEL KURALLAR
KARAYOLLARINDA TRAFĠĞĠN AKIġI:
Madde 46 - Karayollarında trafik sağdan akar.
Aksine bir iĢaret bulunmadıkça sürücüler:
a) Araçlarını, gidiĢ yönüne göre yolun sağından, çok Ģeritli yollarda ise yol ve trafik durumuna göre hızının gerektirdiği Ģeritten sürmek,
b) ġerit değiĢtirmeden önce gireceği Ģeritte sürülen araçların emniyetle geçiĢini beklemek,
c) Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak Ģekilde Ģerit değiĢtirmemek,
d) GidiĢe ayrılan en soldaki Ģeridi sürekli olarak iĢgal etmemek,
e) Ġki yönlü trafiğin kullanıldığı dört veya daha fazla Ģeritli yollarda aksine bir iĢaret bulunmadıkça, motosiklet, otomobil, kamyonet ve otobüs dıĢındaki araçları kullananlar, geçme ve dönme dıĢında en sağ Ģeridi izlemek, Zorundadırlar.
Karayollarının belirli kesimlerinde, bu yollardan faydalanma zorunda olan hayvan sürücüleri, hayvanlarını veya hayvan sürülerini gidiĢ yönünde yolun en sağından ve en az geniĢlik iĢgal ederek ve imkan olduğunda taĢıt yolu dıĢından götürmek zorundadırlar.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler, 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
TRAFĠK ĠġARETLERĠNE UYMA:
Madde 47 - Karayollarından faydalananlar aĢağıdaki sıralamaya göre;
a) Trafiği düzenleme ve denetimle görevli trafik zabıtası veya özel kıyafetli veya iĢaret taĢıyan diğer yetkili kiĢilerin uyarı ve iĢaretlerine,
b) Trafik ıĢıklarına,
c) Trafik iĢaret levhaları, cihazları ve yer iĢaretlemeleri ile belirtilen veya gösterilen hususlara,
d) Trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olan ve yönetmelikte gösterilen diğer kural, yasak, zorunluluk veya yükümlülüklere,
Uymak zorundadırlar.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Trafik zabıtası veya diğer yetkililerin dur iĢaretlerine, ıĢıklı trafik iĢaretlerinden kırmızı renkli olanına veya sesli iĢaretlere uymayan sürücüler, 3 600 000 lira, diğer trafik iĢaretlerine uymayan sürücüler, 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
ALKOLLÜ ĠÇKĠ, UYUġTURUCU VEYA KEYĠF VERĠCĠ MADDELERĠN ETKĠSĠ ALTINDA ARAÇ SÜRME YASAĞI:
Madde 48 - UyuĢturucu veya keyif verici maddeleri almıĢ olanlar ile alkollü içki almıĢ olması nedeniyle güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiĢ kiĢilerin kara yolunda araç sürmeleri yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 08/01/2003 - 4785 S.K./3. md.) UyuĢturucu veya keyif verici maddelerin cinsleri ile alkollü içkilerin etki dereceleri ve kandaki miktarlarını tespit amacıyla, trafik zabıtasınca teknik cihazlar kullanılır.
Tespit usulleri ve muayene Ģartları, Sağlık Bakanlığının görüĢüne uygun olarak hazırlanacak yönetmelikte düzenlenir.
Bu madde hükmüne uymayan sürücüler derhal araç kullanmaktan men olunur.
(Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/20 md; DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Toplu taĢım araçlarında sigara içilemez. Sigara içenler hakkında 4207 sayılı Tütün Mamüllerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun hükümleri uygulanır.
(DeğiĢik fıkra: 08/01/2003 - 4785 S.K./3. md.) Yönetmelik ile belirtilen miktarların üzerinde alkollü araç kullandığı tespit edilen sürücülerin, suçun iĢlendiği tarihten itibaren geriye doğru beĢ yıl içinde; birinci defasında sürücü belgeleri altı ay süreyle geri alınır ve haklarında 265 300 000 lira para cezası uygulanır. Ġkinci defasında sürücü belgeleri iki yıl süreyle geri alınır ve haklarında 332 600 000 lira para cezası uygulanır ve bu sürücüler Sağlık Bakanlığınca, esas ve usulleri Sağlık ve ĠçiĢleri Bakanlıklarınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilen sürücü davranıĢlarını geliĢtirme eğitimine tabi tutulurlar, eğitimi baĢarıyla tamamlayanların belgeleri süresi sonunda iade edilir. Üç veya üçten fazlasında ise, sürücü belgeleri beĢ yıl süreyle geri alınır ve altı aydan aĢağı olmamak üzere hafif hapis cezası ile birlikte 532 600 000 lira hafif para cezası uygulanır. Ayrıca, psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesine tabi tutulurlar. Bu değerlendirme ve muayene sonrasında uygun görülenlere, geri alma süresi sonunda sürücü belgeleri iade edilir. Psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesinin yapılmasına dair esas ve usuller yönetmelikte gösterilir.
(DeğiĢik fıkra: 08/01/2003 - 4785 S.K./3. md.) UyuĢturucu ve keyif verici maddeleri alarak araç kullananlara, eylemi baĢka bir suç oluĢtursa bile ayrıca, altı ay hafif hapis cezası ile birlikte 532 600 000 lira hafif para cezası uygulanır ve sürücü belgeleri süresiz olarak geri alınır.
TAġIT KULLANMA SÜRELERĠNE UYMA ZORUNLULUĞU:
Madde 49 - Ticari amaçla yük ve yolcu taĢıyan motorlu taĢıt sürücülerinin, taĢıt kullanma sürelerine aykırı olarak taĢıt kullanması ve bunlara taĢıt kullandırılması yasaktır.
TaĢıt kullanma süreleri ile ticari amaçla yük ve yolcu taĢıyan motorlu taĢıtları kullanacakların denetimi ve süre dıĢı kullanmaya devamı önleyici tedbirlerle ilgili uygulanacak esas ve usuller yönetmelikte belirtilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne aykırı olarak taĢıt kullanan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar. Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse, araç sahibine de 3 600 000 lira, ayrıca iĢleten veya teĢebbüs sahibine de 7 200 000 lira için ceza tutanağı düzenlenir.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: HIZ KURALLARI
HIZ SINIRLARI:
Madde 50 - (DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/21 md.) ġehirlerarası Karayollarında 90 km/s otoyollarda 120 km/s hızı geçmemek üzere motorlu araçların cins ve kullanma amaçlarına göre sürülebileceği en çok ve en az hız sınırları yönetmelikle belirlenir.
(Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/21 md.) ĠçiĢleri Bakanlığı yol standartlarını dikkate alarak yukarıda belirtilen hız sınırlarını otomobiller için 20 km/s artırmaya yetkilidir.
En çok ve en az hız sınırlarını gösteren iĢaret levhaları, gerekli görülen yerlere, ilgili kuruluĢlarca konulur.
Bu Kanunla yetki verilen kuruluĢlar tarafından yönetmelikte belirtilen hız sınırları yol ve trafik durumuna göre azaltılabilir veya çoğaltılabilir. Bu hallerde durum trafik iĢaretleri ile belirtilir ve uygun vasıtalarla duyurulur.
HIZ SINIRLARINA UYMA:
Madde 51 - Sürücüler, aksine bir karar alınıp iĢaretlenmemiĢse yönetmelikte belirtilen hız sınırlarını aĢmamak zorundadırlar.
(DeğiĢik fıkra: 08/01/2003 - 4785 S.K./4. md.) Hız ölçen teknik cihaz veya çeĢitli teknik usullerle yapılan tespit sonucu hız sınırlarını yüzde ondan yüzde otuza (otuz dahil) kadar aĢan sürücülere 64 700 000 lira, yüzde otuzdan fazla aĢan sürücülere 131 900 000 lira para cezası uygulanır.
(DeğiĢik fıkra: 08/01/2003 - 4785 S.K./4. md.) Hız sınırlarını yüzde otuzdan fazla aĢmak suretiyle ihlal suçunun iĢlendiği tarihten geriye doğru bir yıl içerisinde aynı kuralı beĢ defa ihlal ettiği tespit edilenlerin sürücü belgeleri bir yıl süre ile geri alınır. Süresi sonunda psiko-teknik değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçirilerek sürücü belgesi almasına mani hali olmadığı anlaĢılanların belgeleri iade edilir.
Hız sınırlarının aĢılıp aĢılmadığını, tespit etmekte kullanılan cihazların yerini tespit veya sürücüyü ikaz eden her türlü cihazın imalı, ithali ve araçlarda bulundurulması yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 08/01/2003 - 4785 S.K./4. md.) Bu cihazları imal ve ithal edenler, fiil baĢka bir suç oluĢtursa bile ayrıca 800 000 000 liradan 1 332 800 000 liraya kadar hafif para cezası ve altı aydan sekiz aya kadar hafif hapis cezası ile; araçlarında bulunduran iĢletenler ise, 532 600 000 liradan 800 000 000 liraya kadar hafif para cezası ve dört aydan altı aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar ve bu cihazların müsaderesine de hükmolunur.
HIZIN GEREKLĠ ġARTLARA UYGUNLUĞUNU SAĞLAMAK:
Madde 52 - Sürücüler:
a) KavĢaklara yaklaĢırken, dönemeçlere girerken, tepe üstlerine yaklaĢırken, dönemeçli yollarda ilerlerken, yaya geçitlerine, hemzemin geçitlere, tünellere, dar köprü ve menfezlere yaklaĢırken, yapım ve onarım alanlarına girerken, hızlarını azaltmak,
b) Hızlarını, kullandıkları aracın yük ve teknik özelliğine, görüĢ, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdiği Ģartlara uydurmak,
c) Diğer bir aracı izlerken yukarıdaki fıkrada belirlenen durumları göz önünde tutarak güvenli bir mesafe bırakmak,
d) Kol ve grup halinde araç kullananlar, araçları arasında yönetmelikte belirtilen esaslara uygun olarak diğer araçların güvenle girebilecekleri açıklıklar bulundurmak, Zorundadırlar.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: SÜRÜCÜLERĠN UYACAĞI DĠĞER KURALLAR
DÖNÜġ KURALLARI:
Madde 53 - Sağa ve sola dönecek olan sürücüler aĢağıdaki kurallara uyarlar.
a) Sağa dönüĢlerde sürücüler;
1. Sağa dönüĢ iĢaretini vermeye,
2. Sağ Ģeride veya dönüĢe ayrılmıĢ Ģeride girmeye,
3. Hızını azaltmaya,
4. Dar bir kavisle dönmeye,
5. Dönülen karayolunun gidiĢ Ģeridine veya gidiĢine ayrılmıĢ en sağ Ģeridine girmeye,
Zorunludurlar.
b) Sola dönüĢlerde sürücüler;
1. Sola dönüĢ iĢareti vermeye,
2. Yolun gidiĢe ayrılmıĢ olan kısmının soluna yaklaĢmaya,
3. Hızını azaltmaya,
4. DönüĢe baĢlamadan, sağdan gelen taĢıtlara ilk geçiĢ hakkını vermeye,
5. DönüĢ sırasında, karĢıdan gelen ve emniyetle durdurulamayacak kadar kavĢağa yaklaĢmıĢ olan taĢıtların geçmesini beklemeye,
6. Gireceği yolun gidiĢe ayrılan kısmına girmek üzere, dönüĢünü yaparken, arkadan gelen ve sola dönecek diğer taĢıtları engellememek için, geniĢ kavisle dönüĢ yapmaya,
7. Gireceği yolun gidiĢ yönünde çok Ģeritli olması halinde, en sağ Ģerit dıĢında, uygun bir Ģeride girmeye,
8. Gireceği yola girdikten sonra, en kısa sürede, trafiği tehlikeye düĢürmeden sağa yaklaĢmaya,
Zorunludurlar.
c) Dönel kavĢaklarda dönüĢlerde sürücüler;
1. DönüĢ iĢareti vermeye,
2. Hızını azaltmaya,
3. Orta adaya yakın Ģeritten kavĢağa girmeye,
4. Ada etrafında dönerken gereksiz Ģerit değiĢtirmemeye,
5. Gireceği yola yaklaĢırken sağa dönüĢ iĢareti ile birlikte sağa yaklaĢarak dönel kavĢaktan çıkmaya,
6. Gireceği yolun gidiĢ yönündeki uygun bir Ģeridine girmeye,
7. Yola girdikten sonra, en kısa sürede trafiği tehlikeye düĢürmeden sağa yaklaĢmaya,
Zorunludurlar.
d) Dönel kavĢaklardaki geriye dönüĢlerde sürücüler, sola dönüĢ halindeki kurallara uymakla birlikte, orta ada etrafında dönerken gireceği yola yaklaĢıncaya kadar Ģeridini muhafaza etmeye de zorunludurlar.
Sağa ve sola dönüĢlerde, sürücüler kurallara uygun olarak geçiĢ yapan yayalara, varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere ve sola dönüĢlerde sağdan ve karĢıdan gelen trafiğe ilk geçiĢ hakkını vermek zorundadırlar.
GidiĢe ayrılmıĢ birden fazla Ģeridi bulunan yollarda, en sağdaki veya soldaki Ģerit iĢaretlenmek suretiyle sadece dönüĢlere ayrılabilir, ayrılmıĢ bu Ģeritlere bitiĢik diğer Ģeritlerden de iĢaretlenmek suretiyle sağa veya sola dönüĢlerde izin verilebilir.
Bu dönüĢler için yukarıdaki (a) ve (b) bentlerindekine benzer manevra yapılır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
GEÇME KURAL VE YASAKLARI:
Madde 54 - Sürücülerin geçme sırasında uymak zorunda oldukları kural ve yasaklar Ģunlardır:
a) Geçme kuralları:
Sürücülerin önlerinde giden bir aracı geçmeleri için;
1. Kendisini takip eden sürücülerin kendisini geçmeye baĢlamamıĢ olması,
2. Önündeki sürücünün baĢka bir taĢıt veya aracı geçme niyetini belirten uyarma iĢaretini vermemiĢ olması,
3. Geçeceği aracın hızı ile geçme esnasındaki kendi hızını da göz önüne alarak iki yönlü trafiğin kullanıldığı taĢıt yollarında karĢıdan gelen trafik dahil karayolunu kullananların tümü için tehlike veya engel olmadan geçme için kullanacağı Ģeridin yeteri kadar ilerisinin boĢ olması,
Zorunludur.
Geçme, geçilecek aracın solundaki Ģeritten yapılır. Geçilecek aracın sürücüsü ses ve ıĢık cihazları ile uyarılarak, geçerken kullanılan Ģeritte güvenli mesafe gidildikten sonra iĢaret verilip izlenecek Ģeride girmekle tamamlanır.
Araçların sağından veya banketlerden yararlanmak suretiyle geçmek yasaktır.
Ancak, herhangi bir araç, baĢka bir yola, karayoluna bitiĢik bir mülke girmek veya sola yanaĢıp durmak için bu niyetini sola dönüĢ iĢareti ile belirtmiĢ ise bunların sağındaki Ģeritten geçilebilir.
GidiĢe ayrılmıĢ yol bölümlerinde, Ģerit değiĢtirmemek Ģartı ile bir Ģeritteki taĢıtların diğer Ģeritteki taĢıtlardan hızlı gitmesi geçme sayılmaz.
b) Geçmenin yasak olduğu yerler;
1. Geçmenin herhangi bir trafik iĢaretiyle yasaklandığı yerlerde,
2. GörüĢ yetersizliği olan tepelerde ve dönemeçlerde,
3. Yaya ve okul geçitleri yaklaĢımında,
4. KavĢaklarda, demiryolu geçitlerinde ve bunların yaklaĢımında,
5. GidiĢ ve geliĢ için birer Ģeridi bulunan iki yönlü trafiğin kullanıldığı köprü ve tünellerde,
Sürücülerin önlerindeki bir aracı geçmeleri yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
GEÇĠLEN ARAÇLARA AĠT KURALLAR:
Madde 55 - Geçilmek istenen araçların sürücüleri:
a) Duyulur veya görülür bir geçiĢ iĢareti alınca trafiğin iki yönlü kullanıldığı karayollarında taĢıt yolunun sağ kenarından gitmek, dörtten fazla Ģeritli veya bölünmüĢ karayollarında bulunduğu Ģeridi izlemek ve hızını artırmamak,
b) Dar taĢıt yolları ile trafiğin yoğun olduğu karayollarında yavaĢ gitme nedeni ile kendilerini geçmek için izleyen araçların kolayca ve güvenli geçmelerini sağlamak için; araçlarını elverdiği oranda sağ kenara almak, yavaĢlamak, gerekiyorsa durmak,
c) GeçiĢ üstünlüğü bulunan bir aracın duyulur veya görülür iĢaretini alınca, bu araçların kolayca ilerlemelerini sağlamak için taĢıt yolu üzerinde yer açmak, gerekiyorsa durmak,
Zorundadırlar.
54 üncü maddede yazılı durumlar dıĢında, geçiĢ yapmak isteyenlere yol vermemek, geçilmekte iken bir baĢka aracı geçmeye veya sola dönmeye kalkıĢmak yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
ġERĠT ĠZLEME, GELEN TRAFĠKLE KARġILAġMA, ARAÇLAR ARASINDAKĠ MESAFE, YAVAġ SÜRME VE GEÇĠġ KOLAYLIĞI SAĞLAMA:
Madde 56 - Sürücüler aĢağıdaki kurallara ve yasaklara uymak zorundadırlar.
a) ġerit izleme :
1. Sürücülerin; geçme, dönme, duraklama, durma ve park etme gibi haller dıĢında Ģerit değiĢtirmeleri veya iki Ģeridi birden kullanmaları,
2. KavĢaklara yaklaĢırken, yerleĢim yerleri dıĢında yüzelli metre, yerleĢim yerlerinde ise otuz metre mesafe içinde ve kavĢaklarda Ģerit değiĢtirmeleri,
3. Araçların cinsine ve hızına uygun olmayan Ģeritten gitmeleri,
4. ĠĢaret vermeden Ģerit değiĢtirmeleri,
Yasaktır.
b) Gelen trafikle karĢılaĢma :
Sürücüler; iki yönlü trafiğin kullanıldığı taĢıt yollarında karĢı yönden gelen araçların geçiĢini zorlaĢtıran bir durum varsa geçiĢi kolaylaĢtırmak için aracını sağ kenara yanaĢtırmaya, gerektiğinde sağa yanaĢıp durmaya,
Dağlık ve dik yokuĢlu karayollarında karĢılaĢma halinde, çıkan araç için geçiĢ güç veya mümkün değilse, güvenli geçiĢi sağlamak üzere, inen araçlar, varsa önceden sığınma cebine girmeye, sığınma cebi yoksa sağ kenara yanaĢıp durmaya, gerektiği hallerde geri gitmeye,
Zorunludurlar.
c) Araçlar arasındaki mesafe:
Sürücüler önlerinde giden araçları yönetmelikte belirtilen güvenli ve yeterli bir mesafeden izlemek zorundadırlar.
d) YavaĢ sürme ve yavaĢlama :
Sürücülerin; araçlarını zorunlu bir neden olmadıkça, diğer araçların ilerleyiĢine engel olacak Ģekilde veya iĢaretle belirtilen hız sınırının çok altında sürmeleri, güvenlik nedeni veya verilen herhangi bir talimata uyulması dıĢında, baĢkalarını rahatsız edecek veya tehlikeye sokacak Ģekilde gereksiz ani yavaĢlamaları yasaktır.
e) GeçiĢ kolaylığı sağlamak :
TaĢıt yolunun dar olduğu yerlerde aksini gösteren bir trafik iĢareti yoksa, motorsuz araçları kullananlar motorlu araçlara otomobil, minibüs, kamyonet, otobüs, kamyon arazi taĢıtı, lastik tekerlekli traktör, iĢ makineleri, yazılıĢ sırasına göre kendisinden öncekilere geçiĢ kolaylığı sağlamak zorundadırlar.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
KAVġAKLARDA GEÇĠġ HAKKI:
Madde 57 - (DeğiĢik madde: 17/10/1996 - 4199/23 md.)
KavĢaklarda aĢağıdaki kurallar uygulanır.
a) KavĢağa yaklaĢan sürücüler kavĢaktaki Ģartlara uyacak Ģekilde yavaĢlamak, dikkatli olmak, geçiĢ hakkı olan araçların önce geçmesine imkan vermek zorundadırlar.
b) Trafik zabıtası veya trafik iĢaret levhası veya ıĢıklı trafik iĢaret cihazları bulunmayan kavĢaklarda;
1. Bütün sürücüler geçiĢ üstünlüğüne sahip olan araçlara,
2. Bütün sürücüler doğru geçmekte olan tramvaylara,
3. Doğru geçen tramvay hattı bulunan karayoluna çıkan sürücüler bu yoldan gelen araçlara,
4. BölünmüĢ yola çıkan sürücüler bu yoldan geçen araçlara,
5. Tali yoldan anayola çıkan sürücüler anayoldan gelen araçlara,
6. Dönel kavĢağa gelen sürücüler dönel kavĢak içindeki araçlara,
7. Bir iz veya mülkten çıkan sürücüler, karayolundan gelen araçlara,
c) KavĢak kollarının trafik yoğunluğu bakımından farklı oldukları iĢaretlerle belirlenmemiĢ ise;
1. Motorsuz araç sürücüleri motorlu araçlara,
2. Motorlu araçlardan soldaki sağdan gelen araca,
d) (Ek bent: 21/05/1997 - 4262/4 md.) IĢıklı trafik iĢaretleri izin verse bile trafik akımı; kendisini kavĢak içinde durmaya zorlayacak veya diğer doğrultudaki trafiğin geçiĢine engel olacak ise, sürücülerin kavĢağa girmeleri yasaktır.
e) (Ek bent: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Trafik zabıtası, yetkili kiĢi veya trafik ıĢıklı iĢareti ile yönetilen kavĢaklarda, sürücüler, kavĢağı en kısa zamanda geçmek zorundadırlar. Sürücülerin gereksiz olarak yavaĢlamaları, durmaları, taĢıttan inmeleri, taĢıt veya araçların motorlarını durdurmaları yasaktır.
f) (Ek bent: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Aksine bir iĢaret olmadıkça, bütün kavĢaklarda araçlar ray üzerinde hareket eden taĢıtlara ilk geçiĢ hakkını vermek zorundadır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
ĠNDĠRME VE BĠNDĠRME KURALLARI:
Madde 58 - Sürücüler aksine bir iĢaret bulunmadıkça, araçlarını gidiĢ yönlerine göre yolun en sağ kenarında durdurmaya, yolcularının iniĢ ve biniĢlerini sağ taraftan yaptırmaya ve yolcular da iniĢ ve biniĢlerini sağ taraftan yapmaya zorunludurlar.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler ve yolcular 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
DURAKLAMA VE PARK ETME:
Madde 59 - YerleĢim birimleri dıĢındaki kara yolunda zorunlu haller dıĢında taĢıt yolu üzerinde duraklamak veya park etmek yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Zorunlu hallerde gerekli önlemleri almadan duraklayan veya parkeden sürücüler ile zorunlu haller dıĢında duraklayan veya parkeden sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
DURAKLAMANIN YASAK OLDUĞU YERLER:
Madde 60 - TaĢıt yolu üzerinde;
a) Duraklamanın yasaklandığının bir trafik iĢareti ile belirtilmiĢ olduğu yerlerde,
b) Sol Ģeritte,(raylı sistemin bulunduğu yollar hariç),
c) Yaya ve okul geçitleri ile diğer geçitlerde,
d) KavĢaklar, tüneller, rampalar, köprüler ve bağlantı yollarında ve buralara, yerleĢim birimleri içinde beĢ metre ve yerleĢim birimleri dıĢında yüz metre mesafede,
e) GörüĢün yeterli olmadığı tepelere yakın yerlerde ve dönemeçlerde,
f) Otobüs, tramvay ve taksi duraklarında,
g) Duraklayan veya park edilen araçların yanında,
h) ĠĢaret levhalarına, yaklaĢım yönünde ve park izni verilen yerler dıĢında; yerleĢim birimi içinde onbeĢ metre ve yerleĢim birimi dıĢında yüz metre mesafede,
Duraklama yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
PARK ETMENĠN YASAK OLDUĞU YERLER VE HALLER:
Madde 61 - TaĢıt yolu üzerinde;
a) Duraklamanın yasaklandığı yerlerde,
b) Park etmenin trafik iĢaretleri ile yasaklandığı yerlerde,
c) GeçiĢ yolları önünde veya üzerinde,
d) BelirlenmiĢ yangın musluklarına her iki yönden beĢ metrelik mesafe içinde,
e) Kamu hizmeti yapan yolcu taĢıtlarının duraklarını belirten levhalara iki yönden onbeĢ metrelik mesafe içinde,
f) Üç veya daha fazla ayrı taĢıt yolu olan karayolunda ortadaki taĢıt yolunda,
g) Kurallara uygun Ģekilde park etmiĢ araçların çıkmasına engel olacak yerlerde,
h) GeçiĢ üstünlüğü olan araçların giriĢ ve çıkıĢının yapıldığının belirlendiği iĢaret levhasından onbeĢ metre mesafe içinde,
i) ĠĢaret levhalarında park etme izni verilen süre veya zamanın dıĢında,
j) Kamunun faydalandığı ve yönetmelikte belirtilen yerlerin giriĢ ve çıkıĢ kapılarının her iki yönde beĢ metrelik mesafe içinde,
k) Park için yer ayrılmamıĢ veya trafik iĢaretleri ile belirtilmemiĢ alt geçit, üst geçit, üst geçit ve köprüler üzerinde veya bunlara on metrelik mesafe içinde,
l) Park etmek için tespit edilen süre ve Ģeklin dıĢında,
m) Belirli kiĢi, kurum ve kuruluĢlara ait araçlara, yönetmelikteki esaslara göre ayrılmıĢ ve bir iĢaret levhası ile belirlenmiĢ park yerlerinde,
n) Ayrıca yönetmelikte belirtilen haller dıĢında yaya yollarda, Park etmek yasaktır.
o) (Ek bend: 01/07/2005-5378 S.K./31.mad) Özürlülerin araçları için ayrılmıĢ park yerlerinde,
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar. (Ek cümle: 01/07/2005-5378 S.K./31.mad) (o) bendinin ihlâli hâlinde para cezası iki kat artırılır.
Yasaklara aykırı park edilmiĢ araçlar trafik zabıtasınca kaldırılabilir.
Yasaklanan yerlerde ve hallerde park edilmiĢ olan araçların hangilerinin hangi Ģartlarda, kaldırılıp götürüleceği, götürülme sırasında zarara ve ziyana uğratılmaması için alınacak önlemler ile kaldırma ve götürme giderlerinin tahsili usul ve esasları yönetmelikte gösterilir.
Kaldırılıp götürülen araçların giderleri ile verilen ceza, sürücüsü veya sahibince ödenmeden araç teslim edilmez.
KARAYOLU ÜZERĠNDE PARK ETME ĠZNĠ VERĠLMEYEN ARAÇLAR:
Madde 62 - YerleĢim birimleri içindeki karayolunda, bir trafik iĢaretiyle izin verilmedikçe ve yükleme, boĢaltma, indirme, bindirme, arızalanma gibi zorunlu nedenler dıĢında kamyon, otobüs ve bunların katarları, lastik tekerlekli traktörler ile hertürlü iĢ makinelerinin park edilmesi yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
ARAÇLARIN IġIKLANDIRILMASI:
Madde 63 - Karayolunda trafiğe çıkan bütün araçların, nicelik ve nitelikleri yönetmelikte belirtilen Ģartlara uygun ıĢık donanımı bulundurmaları zorunludur.
IĢık donanımına ait ayrıntılar yönetmelikte gösterilir.
Kanun ve yönetmelikte belirtilmeyen lambalar trafik zabıtasınca söktürülür.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler 7 200 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
IġIKLARIN KULLANILMASI:
Madde 64 - Araçların sürülmesi sırasındaki zorunluluk ve yasaklar aĢağıda gösterilmiĢtir.
a) Zorunluluklar:
1. (DeğiĢik alt bent: 17/10/1996 - 4199 - 24 md.) YerleĢim birimleri dıĢındaki karayollarında geceleri seyrederken, yeterince aydınlatılmamıĢ tünellere girerken, benzeri yer ve hallerde uzağı gösteren ıĢıkların yakılması,
2. (DeğiĢik alt bent: 17/10/1996 - 4199 - 24 md.) Geceleri, yerleĢim birimleri dıĢında karayollarındaki karĢılaĢmalarda, bir aracı takip ederken, bir aracı geçerken yan yana gelinceye kadar ve yerleĢim birimleri içinde, gündüzleri ise görüĢü azaltan sisli, yağıĢlı ve benzeri havalarda yakını gösteren ıĢıkların yakılması,
3. Kuyruk (arka kenar) ıĢıklarının uzağı veya yakını gösteren ıĢıklar veya sis ıĢıkları ile birlikte kullanılması,
Zorunludur.
b) Yasaklar:
1. Gece sis ıĢıklarının; sisli, karlı ve sağanak yağmurlu havalar dıĢında diğer farlarla birlikte yakılması,
2. DönüĢ ıĢıklarının geç anlamında kullanılması,
3. KarĢılaĢmalarda, ıĢıkların söndürülmesi,
4. Öndeki aracı geçiĢlerde uyarı için çok kısa süre dıĢında uzağı gösteren ıĢıkların yakılması,
5. Yönetmelikte belirlenecek esaslara aykırı olarak ıĢık takılması ve kullanılması,
6. Sadece park lambaları ile seyredilmesi,
Yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) ve (3) numaralı alt bentleri ile (b) bendi hükümlerine uymayanlar 1 800 000 lira, birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi hükümlerine uymayan sürücüler 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
ARAÇLARIN YÜKLENMESĠ:
Madde 65 - (DeğiĢik madde: 18/11/1986 - 3321/1 md.)
Araçların yüklenmesinde yönetmelikte belirtilen ölçü ve esaslara aykırı olarak:
a) TaĢıma sınırı üstünde yolcu alınması,
b) TaĢıma sınırı üstünde yük alınması veya taĢıma sınırı aĢılsın veya aĢılmasın dingil ağırlıklarını aĢacak Ģekilde yüklenmesi,
c) Karayolu yapısı ve kapasitesi ile trafik güvenliği bakımından tehlikeli olabilecek tarzda yükleme yapılması,
d) Tehlikeli ve zararlı maddelerin gerekli izin ve tedbirler alınmadan taĢınması,
e) Ağırlık ve boyutları bakımından taĢınması özel izne bağlı olan eĢyanın izin alınmadan yüklenmesi, taĢınması ve taĢıttırılması,
f) Gabari dıĢı yük yüklenmesi, yük üzerine veya araç dıĢına yolcu bindirilmesi,
g) Yükün, karayoluna değecek, düĢecek, dökülecek, saçılacak, sızacak, akacak, kayacak, gürültü çıkaracak Ģekilde yüklenmesi,
h) Yükün, her çeĢit yolda ve yolun her eğiminde dengeyi bozacak, yoldaki bir Ģeye takılacak ve sivri çıkıntılar hasıl edecek Ģekilde yüklenmesi,
ı) Sürücünün görüĢüne engel olacak, aracın sürme güvenliğini bozacak ve tescil plakaları, ayırım iĢaretleri, dur ve dönüĢ ıĢıkları ile yansıtıcıları örtecek Ģekilde yüklenmesi,
j) Çeken ve çekilen araçlarla ilgili Ģartlar ve tedbirler yerine getirilmeden araçların çekilmesi,
Yasaktır.
Gerekli hallerde kamyon, kamyonet, römork ve yarı römorklarla yolcu veya yükle birlikte yolcu taĢınabilmesine iliĢkin esaslar yönetmelikte belirtilir.
(DeğiĢik fıkra: 10/05/2006 - 5495/2 md.) Birinci fıkranın (a) bendi hükümlerine uymayanlar 50 Türk Lirası, (c), (g), (h), (i) ve (j) bentleri hükümlerine uymayanlar 100 Türk Lirası, (d) ve (e) bentlerindeki hükümlere uymayanlar 200 Türk Lirası, (b) ve (f) bentlerine uymayan iĢletenler 1.000 Türk Lirası, (b) ve (f) bentlerine aykırı yük gönderenler 2.000 Türk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılırlar.
Ayrıca bütün sorumluluk ve giderler araç iĢletenine ait olmak üzere, fazla yolcular en yakın yerleĢim biriminde indirilir. Bu maddenin (b), (d) ve (e) bentlerindeki Ģartlara uymayan yük taĢımasında kullanılan taĢıtlar, gerekli Ģartlar sağlanıncaya kadar trafikten menedilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Sürekli ve süreksiz olarak yük naklettiren kamu kurum ve kuruluĢları ve gerçek ve tüzel kiĢilere ait iĢletmeler, yük nakli yaptırdıkları araçların azami toplam ağırlıklarını dikkate alarak yükleme yapmak zorundadırlar. Bu hükme aykırı hareket edenler hakkında her araç için 72 000 000 lira para cezası uygulanacağı gibi araçlar trafikten men edilir. Ancak, maden ocaklarından çıkarılan tartılamayan dökme ve blok yüklerin ve zirai ürünlerin stok mahalline ve kısa mesafeli taĢınmalarında araçların istiap hadlerini yüzde onbeĢ oranında aĢabilmeleri mümkündür.
Ancak, ağırlık kontrolü ile tartı toleransları yönetmelikte belirlenir.
Uluslararası yük taĢımacılığına iliĢkin konularda ikili ve çok taraflı anlaĢma hükümleri saklıdır.
BĠSĠKLET,MOTORLU BĠSĠKLET VE MOTOSĠKLET SÜRÜCÜLERĠ ĠLE ĠLGĠLĠ KURALLAR:
Madde 66 - Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosiklet sürücülerine aĢağıdaki kurallar uygulanır.
a) Ayrı bisiklet yolu varsa, bisiklet ve motorlu bisikletlerin taĢıt yolunda, Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosikletlerin yayaların kullanmasına ayrılmıĢ yerlerde,
Bunlardan ikiden fazlasının taĢıt yolunun bir Ģeridinde yanyana, Sürülmesi yasaktır.
b) Bisiklet sürenlerin en az bir elleri, motorlu bisiklet sürenlerin manevra için iĢaret verme hali dıĢında iki elleri ve motosiklet sürenlerin devamlı iki eller ile taĢıtlarını sürmeleri ve yönetmelikte belirtilen güvenlik Ģartlarına uymaları zorunludur.
c) Bisiklet, motorlu bisiklet ve sepetsiz motosiklet sürücülerinin, sürücü arkasında yeterli bir oturma yeri olmadıkça baĢka kiĢileri bindirmeleri ve yönetmelikte belirtilen sınırdan fazla yük taĢımaları yasaktır.
Sürücü arkasında ayrı oturma yeri olan bisiklet, motorlu bisiklet ve sepetsiz motosikletlerle bir kiĢiden fazlası taĢınamaz.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
ARAÇ MANEVRALARINI DÜZENLEYEN KURALLAR:
Madde 67 - Manevralarda aĢağıdaki kurallar uygulanır.
a) Sürücülerin, park yapmıĢ taĢıtlar arasından çıkarken, duraklarken veya park yaparken taĢıt yolunun sağına veya soluna yanaĢırken, sağa veya sola dönerken, karayolunu kullananlar için tehlike doğurabilecek ve bunların hareketlerini zorlaĢtıracak Ģekilde davranmaları yasaktır.
b) Yönetmelikte belirtilen Ģartlar dıĢında geriye dönmek veya geriye gitmek yasaktır. Ġzin verilen hallerde bu manevraları yapacak sürücüler, karayolunu kullananlar için tehlike veya engel yaratmamak zorundadır.
c) DönüĢlerde veya Ģerit değiĢtirmelerde sürücülerin niyetlerini dönüĢ iĢaret ıĢıkları veya kol iĢareti ile açıkça ve yeterli Ģekilde belirtmesi, iĢaretlerin manevra süresince devam etmesi ve biter bitmez sona erdirilmesi zorunludur.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayanlar 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: YAYALAR, HAYVANLA ÇEKĠLEN VEYA ELLE SÜRÜLEN ARAÇLARLA HAYVAN SÜRÜCÜLERĠ VE YARIġLAR HAKKINDA KURALLAR
YAYALARIN UYACAKLARI KURALLAR:
Madde 68 - Yayaların uyacakları kurallar aĢağıda belirtilmiĢtir.
a) Yayalar, aĢağıda sayılan haller dıĢında, taĢıt yolu bitiĢiğinde ve yakınında yaya yolu, banket veya alan varsa burada yürümek zorundadır.
1. Yönetmelikte belirtilen tedbirler alınmak Ģartı ile diğer yayalar için ciddi rahatsızlık verecek boyutta eĢyaları iten veya taĢıyan kiĢiler ile, taĢıt yolunun en sağ Ģeridinden fazla kısmını iĢgal etmemek, gece ve gündüz görüĢün az olduğu hallerde de imkan oranında tek sıra halinde yürümek Ģartı ile bir yetkili veya görevli yönetiminde düzenli Ģekilde yürüyen yaya kafileleri taĢıt yolu üzerinde yürüyebilirler.
2. Yayaların yürümesine ayrılmıĢ kısımların kullanılmasının mümkün olmaması veya bulunmaması hallerinde yayalar, bisiklet trafiğine engel olmamak Ģartı ile bisiklet yolunda bisiklet yolu yoksa taĢıt yolu üzerinde, imkan oranında taĢıt yolu kenarına yakın olmak Ģartı ile yürüyebilirler.
3. Her iki tarafında, yaya yolu ve banket bulunmayan veya kullanılır durumda olmayan iki yönlü trafiğin kullanıldığı karayollarında yaya kafileleri dıĢındaki yayalar, taĢıt yolunun sol kenarını izlemek zorundadır.
b) TaĢıt yolunun karĢı tarafına geçmek isteyen yayaların taĢıt yolunu, yaya ve okul geçidi ile kavĢak giriĢ ve çıkıĢları dıĢında herhangi bir yerden geçmeleri yasaktır.
Yayalar, bu yerlerden geçerken;
1. Yaya ve okul geçitlerinin bulunduğu yerlerde, geçitte yayalar için ıĢıklı iĢaret varsa bu iĢaretlere uymak,
2. Geçitte yayalar için ıĢıklı iĢaret yoksa ve geçit sadece taĢıt trafiği ıĢıklı iĢareti veya yetkili kiĢi tarafından yönetiliyorsa geçecekleri doğrultu açıldıktan sonra taĢıt yoluna girmek,
3. IĢıklı iĢaret veya yetkili kiĢilerin bulunmadığı geçitlerde veya kavĢaklarda güvenlikleri açısından yaklaĢan araçların uzaklık ve hızını göz önüne almak,
Zorundadırlar.
Ancak, yüz metre kadar mesafede yaya geçidi veya kavĢak bulunmayan yerlerde yayalar, taĢıt trafiği için bir engel teĢkil etmemek Ģartı ile ve yolu kontrol ederek kendi güvenliklerini sağladıktan sonra en kısa doğrultuda ve en kısa zamanda taĢıt yolunu geçebilirler.
c) Yaya yollarında, geçitlerde veya zorunlu hallerde taĢıt yolu üzerinde bulunan yayaların, trafiği engelleyecek veya tehlikeye düĢürecek Ģekilde davranıĢlarda bulunmaları veya buraları saygısızca kullanmaları yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan yayalar 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
HAYVANLA ÇEKĠLEN, ELLE SÜRÜLEN ARAÇLARI SÜRENLER ĠLE HAYVAN SÜRÜCÜLERĠNE AĠT KURALLAR:
Madde 69 - YerleĢim birimleri dıĢındaki karayolunda, taĢıt yolu üzerinde zorunlu haller dıĢında hayvan bulundurmak, karayollarının yasaklanmamıĢ, kesimlerinde ise hayvanla çekilen veya elle sürülen araçları, hayvanları, hayvan sürülerini ve binek hayvanlarını trafik kurallarına uymadan sürmek ve bunları sürme yeteneğinden yoksun kimselerin yönetimine vermek veya baĢı boĢ bırakmak yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayanlar 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar. Ancak, baĢıboĢ hayvan bırakma yasağına riayet etmeyerek trafik kazasına sebebiyet veren faile üç ay hafif hapis cezası uygulanır.
TaĢıt yolunu kullanmak zorunda olan hayvan sürü ve kümelerini sevk ve idare edenler yönetmelikte belirtilen usul ve Ģartlara uymak zorundadırlar.
YARIġ VE KOġULARA AĠT KURALLAR:
Madde 70 - YarıĢ ve koĢularda trafik güvenliği bakımından aĢağıdaki kurallar uygulanır.
a) Bir il sınırı içindeki karayolları üzerinde yapılacak yarıĢ ve koĢular için o ilin valiliğinden,
b) Birden fazla il sınırları içindeki Ģehirlerarası karayolları üzerinde yapılacak milli ve milletlerarası yarıĢ ve koĢular için ĠçiĢleri Bakanlığından izin alınması zorunludur. Bu izin verilirken Bayındırlık Bakanlığının uygun görüĢü alınır.
Ġzinsiz yapılan yarıĢ ve koĢular görevlilerce derhal durdurulur.
YarıĢ ve koĢularda trafik güvenliği yönünden uygulanacak usul ve Ģartlar yönetmelikte gösterilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayanlar 7 200 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
BEġĠNCĠ BÖLÜM: ÇEġĠTLĠ KURALLAR
GEÇĠġ ÜSTÜNLÜĞÜNE SAHĠP ARAÇLAR VE SÜRME KURALLARI:
Madde 71 - GeçiĢ üstünlüğüne sahip araçlar öncelik sırasıyla Ģunlardır:
a) Cankurtaran araçları, yaralı veya acil hasta taĢıyan araçlar,
b) Ġtfaiye araçları,
c) Hükümlü veya sanığı takip eden veya emniyet ve asayiĢi korumak için acele olay yerine giden zabıta araçları,
d) Bir trafik suçu iĢleyerek kaçan aracı takip eden veya trafik güvenliğini koruma veya trafik kazasına el koyma amacıyla olay veya kaza yerine gitmekte olan görevlilere ait araçlar,
e) Alarm sırasında sivil savunma hizmetlerinde görevli bulunan araçlar,
f) Koruma ile görevli ve korunan araçlar,
Bu araçlar görev halinde iken geçiĢ üstünlüğü hakkına sahiptir.
Bu hak, halkın can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak, duyulur ve görünür geçiĢ üstünlüğü iĢaretini vermek Ģartı ile kullanılır.
Bu araçlar, bu Kanun ve yönetmelikte yazılı trafik kısıtlama ve yasaklarına bağlı değildir.
Bunların birbirleriyle karĢılaĢmalarında birinin diğerine göre geçiĢ üstünlüğü yukarıda yazılı olan sıraya göredir.
Zorunluluk olmadığı hallerde geçiĢ üstünlüğünü kullanmak yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Zorunluluk olmadığı halde gereksiz geçiĢ üstünlüğü hakkını kullanan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
SES, MÜZĠK, GÖRÜNTÜ VE HABERLEġME CĠHAZLARININ KULLANILMASI:
Madde 72 - Araçlarda ses, müzik, görüntü ve haberleĢme cihazları yönetmelikte gösterilen Ģartlara uygun olarak ve kamunun rahat ve huzurunu bozmayacak Ģekilde kullanılabilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Kanun ve yönetmelikte belirtilen Ģartlara uymayan ses, müzik, görüntü ve haberleĢme cihazları ile sürücünün izleme ve kullanma sahası içinde kalan görüntü cihazları araçlardan söktürülür.
TEDBĠRSĠZ VE SAYGISIZ ARAÇ SÜRME:
Madde 73 - (DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/27 md.) Karayolunda araçların kamunun rahat ve huzurunu bozacak veya kiĢilere zarar verecek Ģekilde saygısızca sürülmesi, araçlardan bir Ģey atılması veya dökülmesi, seyir halinde sürücülerin cep ve araç telefonu ile benzer haberleĢme cihazlarını kullanması yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayanlar 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
YAYA VE OKUL GEÇĠTLERĠ:
Madde 74 - Görevli bir kiĢi veya ıĢıklı trafik iĢaretleri bulunmayan, ancak baĢka bir trafik iĢareti ile belirlenmiĢ yaya veya okul geçitlerine yaklaĢırken bütün sürücüler araçlarını yavaĢlatmak ve bu geçitlerden geçen veya geçmek üzere bulunan kiĢilere ve öğrencilere ilk geçiĢ hakkını vermek zorundadırlar.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
OKUL TAġITLARI:
Madde 75 - Okul taĢıtlarının "DUR"iĢaretini yaktıkları hallerde bütün araçların durması zorunludur.
"DUR"iĢaretinin sadece öğrencilerin binmeleri veya inmeleri sırasında ve yönetmelikte belirtilen hallerde yakılması zorunludur.
Okul taĢıtlarının çalıĢtırılması Ģartları, zamanları ve nitelikleri yönetmelikte belirtilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
DEMĠRYOLU GEÇĠTLERĠ:
Madde 76 - Demiryolu geçitlerinde:
a) Sürücülerin demiryolu geçitlerini, geçidin durumuna uygun olmayan hızla geçmeleri, ıĢıklı veya sesli iĢaretin vereceği "DUR" talimatına uymamaları, taĢıt yolu üzerine indirilmiĢ veya indirilmekte olan tam veya yarım bariyerler varken geçide girmeleri yasaktır.
b) IĢıklı iĢaret ve bariyerle donatılmamıĢ demiryolu geçitlerini geçmeden önce, sürücülerin durmaları, herhangi bir demiryolu aracının yaklaĢmadığına emin olduktan sonra geçmeleri zorunludur.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
ÇOCUK, HASTA VE SAKAT TAġITLARI, GÖZLERĠ GÖRMEYEN YAYALAR,YÜRÜYÜġ KOLLARI:
Madde 77 - Bu Kanun açısından;
a) Çocuk, hasta ve sakatlara ait motorsuz taĢıtların sürücülerine, yayalarla ilgili hükümler uygulanır.
b) Gözleri görmeyen ve yönetmelikte gösterilen özel iĢaret ve benzerlerini taĢıyan kiĢilerin, taĢıt yolu üzerinde bulunmaları halinde, bütün sürücülerin yavaĢlamaları ve gerekiyorsa durmaları ve yardımcı olmaları zorunludur.
c) Bir yetkili veya görevli yönetimindeki yürüyüĢ kolları arasından geçmek yasaktır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükmüne uymayan sürücüler 3 600 000 lira, (c) bendi hükmüne uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
SÜRÜCÜLERĠN VE YOLCULARIN KORUYUCU TERTĠBAT KULLANMA ZORUNLULUĞU:
Madde 78 - Belirli sürücülerin ve yolcuların, araçların sürülmesi sırasında koruyucu tertibat kullanmaları zorunludur.
Kullanma ve yolların özelliği gözetilerek hangi tip araçlarda sürücülerinin ve yolcularının Ģehiriçi ve Ģehirlerarası yollarda hangi Ģartlarda hangi koruyucu tertibatı kullanacakları ve koruyucuların nitelikleri ve nicelikleri ile emniyet kemerlerinin hangi araçlarda hangi tarihten itibaren kullanılacağı yönetmelikte belirtilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
KARAYOLU ÜZERĠNDEKĠ PARK YERLERĠNDE ÜCRET ALMAYA YETKĠLĠLER:
Madde 79 - Karayolu üzeri park yerindeki araçlar için sadece karayolunun bakımından sorumlu kuruluĢ birimlerince ücret alınabilir.
Bunlar dıĢında hiçbir gerçek veya tüzelkiĢi herhangi bir Ģekilde para alamaz. Bu park yerleri hiçbir Ģekilde kiralanamaz.
Park ücreti, alınma Ģekli ve diğer esaslar yönetmelikte belirtilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
DĠĞER KURALLAR:
Madde 80 - Trafikle ilgili diğer kurallar ile tehlikeli madde taĢıyan araçlar, çeken, çekilen araçlar, kol ve grup halinde seyreden araçlar ve hayvan sürüleri, taĢıma sınırı ve gabari ölçüleri ile yük ve yolcu taĢınması ile ilgili diğer kurallar ve Ģartlar yönetmelikte gösterilir.
YEDĠNCĠ KISIM: TRAFĠK KAZALARI
TRAFĠK KAZALARINA KARIġANLAR ĠLE ĠLGĠLĠ KURALLAR:
Madde 81 - Trafik kazalarına karıĢanlar:
a) Hareket halinde iseler trafik için ek bir tehlike yaratmayacak Ģekilde hemen durmak, kaza mahallinde trafik güvenliği için gereken tedbirleri almak,
b) Kazada ölen, yaralanan veya maddi hasar var ise bu kaza trafiği, can ve mal güvenliğini etkilemiyorsa, sorumluluğun saptanmasında yararlı olacak kanıt ve izler dahil, kaza yerindeki durumu değiĢtirmemek,
c) Kazaya karıĢan kiĢiler tarafından istendiği takdirde kimliğini, adresini, sürücü ve trafik belgesi ile sigorta poliçe tarih ve numarasını bildirmek ve göstermek,
d) Kazayı; yetkili ve görevli memurlara bildirmek, bunlar gelinceye kadar veya bunların iznini almadan kaza yerinden ayrılmamak,
e) Sürücüsü, mal sahibi veya ilgili kiĢilerin bulunmadığı sırada araç, eĢya veya yüklere zarar veren sürücüler, zarar verdikleri araç, eĢya veya mülkün sahibini veya ilgili kiĢileri bulmak, ilgilileri bulamadıkları takdirde durumu tespit etmek ve zarar verilen Ģey üzerine yazılı bilgi bırakmak, ilgili zabıtaya en kısa zamanda bilgi vermek,
Zorundadırlar.
Yalnız maddi hasar meydana gelen kazalarda, kazaya dahil kiĢilerin tümü, yetkili ve görevli kiĢinin gelmesine lüzum görmezlerse, bunu aralarında yazılı olarak saptamak suretiyle kaza yerinden ayrılabilirler.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) AnlaĢma hali dıĢında maddi hasarlı, ölümlü veya yaralanmalı trafik kazalarında, zabıtanın iznini almadan zaruret dıĢında olay yerinden ayrılan veya birinci fıkranın (b) bendi hükümlerine uymayan sürücüler 7 200 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Bu maddenin diğer hükümlerine uymayanlar 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
TRAFĠK KAZALARINDA YÜKÜMLÜLÜK:
Madde 82 - Karayollarında meydana gelecek trafik kazalarına hemen el konmasını, ölü ve yaralıların taĢınmasını veya yaralıların tedavisini veya sanıkların yakalanmasını sağlamak için,
a) Kaza yerinden geçmekte olan veya kazaya karıĢmıĢ bulunan araçların sürücüleri kaza mahallinde ilk yardım önlemlerini almaya ve en yakın zabıtaya veya sağlık kuruluĢuna haber vermeye ve yetkililerin talebi üzerine yaralıları en yakın sağlık kuruluĢuna götürmeye,
b) ġehirlerarası akaryakıt istasyonlarında, sahipleri veya iĢletenleri, belirlenen standartlara uygun ilk yardım malzemesini her an kullanılabilir durumda bulundurmaya,
c)Tamirhane, servis istasyonu, garaj sahip ve sorumluları; tesislerine, ölüm veya yaralanma ile sonuçlanan bir kaza geçirmiĢ olduğu belli olan veya üzerinde suç belirtisi bulunan bir araç gelince gecikmeksizin zabıtaya haber vermeye ve bunları bir deftere iĢlemeye,
Zorunludurlar.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayanlar 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
TRAFĠK KAZALARINA EL KOYMA VE BĠLĠRKĠġĠLĠK:
Madde 83 - Trafik kazalarına;
a) Adli yönden gereği yapılmak üzere mahalli genel zabıtaca,
b) Kazanın oluĢ nedenlerini, iz ve delillerini belirleyerek trafik kaza tespit tutanağı düzenlemek üzere de trafik zabıtasınca el konulur.
Trafik zabıtasının görevli olmadığı veya bulunmadığı karayollarında meydana gelen kazalarda trafik kaza tespit tutanağı mahalli genel zabıtaca düzenlenir ve bir örneği o yerin trafik zabıtasına gönderilir.
Karayollarında meydana gelen ve yalnız maddi hasarla sonuçlanan trafik kazalarında tarafların anlaĢması halinde ve fiil baĢka bir suç oluĢturmuyorsa adli kovuĢturma yapılmaz ve Türk Ceza Kanununun 565 inci maddesi hükmü uygulanmaz.
Trafik kazalarında yolun trafiğe kapandığı hallerde; trafik zabıtası veya genel zabıta; iz ve delilleri kaybolmayacak Ģekilde iĢaretledikten ve gerekli iĢlemleri yaptıktan sonra, karayolunu trafiğe açmaya yetkilidir.
Karayolunun trafiğe kapanmasına ölümlü ve hayati tehlike yaratan yaralanmalı kazalar neden olmuĢ ve bu kaza can, mal ve trafik güvenliğini etkiliyor ve baĢka bir yoldan geçiĢ verilemiyorsa Cumhuriyet savcısının gecikeceğinin anlaĢılması halinde, gerekli iĢaretlemeler yapılıp araç ve ölüler kenara alınarak durum bir tutanakla tespit edildikten sonra yol trafiğe açılır.
Trafik zabıtası, usul kanunlarına göre görevlendirilirse, trafik kazalarında bilirkiĢilik yapar.
Trafik kazaları, kaza tahkik memurluğu, bilirkiĢilik ve bunlarda aranacak Ģartlar ile diğer esaslar yönetmelikte gösterilir.
TRAFĠK KAZALARINDA SÜRÜCÜ KUSURLARININ TESPĠTĠ VE ASLĠ KUSUR SAYILAN HALLER:
Madde 84 - Araç sürücüleri trafik kazalarında;
a) Kırmızı ıĢıklı trafik iĢaretinde veya yetkili memurun dur iĢaretinde geçme,
b) TaĢıt giremez trafik iĢareti bulunan karayoluna veya bölünmüĢ karayolunda karĢı yönden gelen trafiğin kullandığı Ģerit, rampa ve bağlantı yollarına girme,
c) Ġkiden fazla Ģeritli taĢıt yollarında, karĢı yönden gelen trafiğin kullandığı Ģerit veya yol bölümüne girme,
d) Arkadan çarpma,
e) Geçme yasağı olan yerlerde geçme,
f) Doğrultu değiĢtirme manevralarını yanlıĢ yapma,
g) ġeride tecavüz etme,
h) KavĢaklarda geçiĢ önceliğine uymama,
i) Kaplamanın dar olduğu yerlerde geçiĢ önceliğine uymama,
j) Manevraları düzenleyen genel Ģartlara uymama,
k) YerleĢim birimleri dıĢındaki karayolunun taĢıt yolu üzerinde, zorunlu haller dıĢında park etme veya duraklama ve her durumda gerekli tedbirleri almama,
l) Park için ayrılmıĢ yerlerde veya taĢıt yolu dıĢında kurallara uygun olarak park edilmiĢ araçlara çarpma,
Hallerinde asli kusurlu sayılırlar.
Ancak, kazada bu hareketlerden herhangi biri, kazaya karıĢan araç sürücülerinden birden fazlası tarafından yapılmıĢ veya kaza bu hareketler dıĢında kurallarla, yasaklamalara, kısıtlamalara ve talimatlara uyulmaması nedenlerinden doğmuĢsa, karayolunu kullananlar için kusur oranı yönetmelikte belirtilen esaslara göre tespit edilir.
SEKĠZĠNCĠ KISIM: HUKUKĠ SORUMLULUK VE SĠGORTA
BĠRĠNCĠ BÖLÜM : ĠġLETENĠN HUKUKĠ SORUMLULUĞU
ĠġLETEN VE ARAÇ ĠġLETĠCĠSĠNĠN BAĞLI OLDUĞU TEġEBBÜS SAHĠBĠNĠN HUKUKĠ SORUMLULUĞU
Madde 85 - (DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/28 md.) Bir motorlu aracın iĢletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir Ģeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teĢebbüsün unvanı veya iĢletme adı altında veya bu teĢebbüs tarafından kesilen biletle iĢletilmesi halinde, motorlu aracın iĢleteni ve bağlı olduğu teĢebbüsün sahibi, doğan zarardan müĢtereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.
(Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/28 md.) Motorlu araç ölüme veya yaralanmaya sebebiyet vermiĢ ise, kazaya karıĢan aracın baĢkalarına devir ve temliki veya üzerinde bir hak tesisini önlemek amacıyla olaya el koyan Cumhuriyet Savcılıklarınca, aracın tescilli olduğu tescil kuruluĢuna trafik kaydı üzerine Ģerh düĢülmesi için talimat verilir. Kaza anı ile Cumhuriyet Savcılığınca trafik kaydı üzerine Ģerh düĢülmesi arasında geçen süreler içinde kötü niyetle yapılan araç tescilleri hükümsüz sayılır. ġerhin konulduğu tarihten itibaren bir ay içerisinde, Ģerhin kaldırıldığına veya devamına iliĢkin mahkeme kararı ibraz edilmediği takdirde bu Ģerh hükümsüz sayılır.
ĠĢletilme halinde olmayan bir motorlu aracın sebep olduğu trafik kazasından dolayı iĢletenin sorumlu tutulabilmesi için, zarar görenin, kazanın oluĢumunda iĢleten veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kiĢilere iliĢkin bir kusurun varlığını veya araçtaki bozukluğun kazaya sebep olduğunu ispat etmesi gerekir.
(DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/28 md.) ĠĢleten ve araç iĢleticisi teĢebbüs sahibi, hakimin takdirine göre kendi aracının katıldığı bir kazadan sonra yapılan yardım çalıĢmalarından dolayı yardım edenin maruz kaldığı zarardan da sorumlu tutulabilir. Ancak, bu durumda iĢletici teĢebbüs sahibinin sorumlu kılınabilmesi için kazadan kendisinin sorumlu olması veya yardımın doğrudan doğruya kendisine veya araçta bulunanlara yahut kazaya taraf olan üçüncü kiĢilere yapılması gerekir.
(DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/28 md.) ĠĢleten ve araç iĢleticisi teĢebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kiĢilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.
ĠġLETENĠN VEYA ARAÇ ĠġLETĠCĠSĠNĠN BAĞLI OLDUĞU TEġEBBÜS SAHĠBĠNĠN, SORUMLULUKTAN KURTULMASI VEYA SORUMLULUĞUN AZALTILMASI:
Madde 86- (DeğiĢik madde: 17/10/1996 - 4199/29 md.)
ĠĢleten veya araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibi, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kiĢilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bir bozukluk kazayı etkilemiĢ olmaksızın, kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya bir üçüncü kiĢinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulur.
Sorumluluktan kurtulamayan iĢleten veya araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibi, kazanın oluĢunda zarar görenin kusurunun bulunduğunu ispat ederse, hakim, durum ve Ģartlara göre tazminat miktarını indirebilir.
GENEL HÜKÜMLERĠN UYGULANMASI:
Madde 87 - (DeğiĢik madde: 17/10/1996 - 4199/30 md.)
Yaralanan veya ölen kiĢi, hatır için karĢılıksız taĢınmakta ise veya motorlu araç, yaralanan veya ölen kiĢiye hatır için karĢılıksız verilmiĢ bulunuyorsa, iĢletenin veya araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibinin sorumluluğu ve motorlu aracın maliki ile iĢleteni arasındaki iliĢkide araca gelen zararlardan dolayı sorumluluk, genel hükümlere tabidir.
Zarar görenin beraberinde bulunan bagaj ve benzeri eĢya dıĢında araçta taĢınan eĢyanın uğradığı zararlardan dolayı iĢletenin veya araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibinin sorumluluğu da genel hükümlere tabidir.
ZARAR VERENLERĠN BĠRDEN FAZLA OLMASI:
Madde 88 - Bir motorlu aracın katıldığı bir kazada, bir üçüncü kiĢinin uğradığı zarardan dolayı, birden fazla kiĢi tazminatla yükümlü bulunuyorsa, bunlar müteselsil olarak sorumlu tutulur.
(DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/31 md.) Birden fazla kiĢinin sorumlu olduğu durumlarda, bunlar arasındaki iliĢki bakımından zarar, olayın bütün Ģartları değerlendirilerek paylaĢtırılır. Özel durumlar ve özellikle araçların iĢletme tehlikeleri, zararın iç iliĢkide baĢka türlü paylaĢtırılmasını haklı göstermedikçe, iĢletenler ve araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahipleri kusurları oranında zarara katlanırlar.
ĠġLETENLER VEYA ARAÇ ĠġLETĠCĠSĠNĠN BAĞLI OLDUĞU TEġEBBÜS SAHĠPLERĠ ARASINDA ZARARIN TAZMĠNĠ
Madde 89- (DeğiĢik madde: 17/10/1996 - 4199/32 md.)
birden çok motorlu aracın katıldığı bir kazada iĢletenlerden biri bedensel bir zarara uğrarsa, özel durumlar ve özellikle iĢletme tehlikeleri baĢka türlü paylaĢtırmayı haklı göstermedikçe, kazaya katılan araçların iĢletenleri ve araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahipleri kendilerine düĢen kusur oranında, zararı gidermekle yükümlüdürler.
ĠĢletenlerden ve araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahiplerinden birine ait bir Ģeyin zarara uğraması halinde, zarar gören, ancak zarar veren iĢletenin veya araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kimsenin kusuru veya geçici olarak temyiz gücünü kaybetmesi veya zarar verene ait araçtaki bir bozukluk yüzünden zararın vuku bulduğunu ispat etmesi halinde zarar veren iĢleten veya iĢleticinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibi tazminatla yükümlü tutulur.
Tazminatla yükümlü olan iĢletenler veya iĢleticinin bağlı olduğu teĢebbüs sahipleri zarar gören iĢletene veya iĢleticinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibine karĢı müteselsilen sorumludurlar.
MADDĠ VE MANEVĠ TAZMĠNAT:
Madde 90 - Maddi tazminatın biçimi ve kapsamı ile manevi tazminat konularında Borçlar Kanununun haksız fiillere iliĢkin hükümleri uygulanır.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: SĠGORTA
MALĠ SORUMLULUK SĠGORTASI YAPTIRMA ZORUNLULUĞU:
Madde 91 - (DeğiĢik madde: 17/10/1996 - 4149/33 md.)
ĠĢletenlerin, bu Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karĢılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.
Zorunlu mali sorumluluk sigortasına iliĢkin primler peĢin ödenir. Ancak, Hazine MüsteĢarlığının bağlı bulunduğu Bakanlık primlerin taksitler halinde tahsil edilmesine iliĢkin düzenleme yapmaya yetkilidir.
(DeğiĢik fıkra: 21/02/2001 - 4629 S.K./6. md.;DeğiĢik fıkra: 14/07/2004 - 5217 S.K./12.mad) *1* *2* Sigorta yaptıranların, sigorta Ģirketlerine ödeyecekleri sigorta priminin % 5'i oranındaki tutar, sigorta Ģirketi tarafından tahsil edildiği ayı takip eden ayın en geç 20'sine kadar ĠçiĢleri Bakanlığı Merkez Saymanlığı hesabına yatırılır. Yatırılan bu tutarlar bütçeye gelir kaydedilir.
Sigorta Ģirketleri, Ģekli ve içeriği ĠçiĢleri Bakanlığının uygun görüĢü ve Hazine MüsteĢarlığının bağlı bulunduğu Bakanlığın onayı ile belirlenip Türkiye Sigorta ve Reasürans ġirketleri Birliğince bastırılacak trafik sigortası pulunu, poliçe ve zeyilname ile birlikte iĢletenlere vermek zorundadırlar. ĠĢletenler, zorunlu mali sorumluluk sigortasının yaptırıldığını göstermek amacıyla bu pulu araçlarının ön camına yapıĢtırmaya mecburdurlar.
Geçerli teminat tutarları üzerinden zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunmayan araçlar trafikten men edilir.
Turistlere ait taĢıtlarla, milletlerarası çok taraflı veya karĢılıklı anlaĢmalar kapsamına giren yabancı plakalı taĢıtların Türkiye'de geçerli milletlerarası anlaĢmalarla kabul edilmiĢ sigortaları yoksa, bunlar için zorunlu mali sorumluluk sigortası Türkiye sınırlarına giriĢleri sırasında yapılır.
(Ek fıkra: 02/12/2004 - 5265 S.K./1.mad) Milletlerarası hukukun meĢru saydığı hallerde, ortak savunma veya barıĢ harekâtı çerçevesinde Türkiye'de harekât, eğitim veya tatbikat maksadıyla bulunmasına izin verilen yabancı silâhlı kuvvetlerin neden olabileceği hasar ve zararların tazmini konularının özel bir anlaĢmayla düzenlendiği hallerde, bu kapsamda Türkiye'ye girecek yabancı askerî araçlar bakımından bu madde hükmü uygulanmaz.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262 S.K./4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
ZORUNLU MALĠ SORUMLULUK SĠGORTASI DIġINDA KALAN HUSUSLAR:
Madde 92 - AĢağıdaki hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dıĢındadırlar.
a) ĠĢletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kiĢilere karĢı yöneltebileceği talepler,
b) ĠĢletenin; eĢinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme iliĢkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaĢadığı kardeĢlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
c) ĠĢletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı Ģeye gelen zararlara iliĢkin talepler,
d) Bu Kanunun 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarıĢlarındaki veya yarıĢ denemelerindeki kazalardan doğan talepler,
e) Motorlu araçta taĢınan eĢyanın uğrayacağı zararlar,
f) Manevi tazminata iliĢkin talepler.
EN AZ SĠGORTA TUTARLARI:
Madde 93 - (DeğiĢik madde: 17/10/1996 - 4199/34 md.)
Zorunlu mali sorumluluk sigortası genel Ģartları, teminat tutarları ile tarife ve talimatları Hazine MüsteĢarlığının bağlı bulunduğu Bakanlıkça tespit edilir ve Resmi Gazetede yayımlanır.
Tarife ve talimatların tespitinde; araç türleri; coğrafi bölge; sigorta süresi içinde herhangi bir hasar ödemesine neden olmayan iĢletenlerin primlerinin indirilmesi yoluyla ödüllendirilmesi, hasar ödemesine neden olan iĢletenlerin primlerinin yükseltilmesi yoluyla cezalandırılması ve gerekli görülen diğer hususlar dikkate alınır.
SĠGORTA SÖZLEġMESĠNĠN VERĠLMESĠ VE ĠġLETENĠN DEĞĠġMESĠ HALĠNDE YAPILACAK ĠġLEMLER:
Madde 94 - (Ġlk fıkra mülga: 25/06/1988 - KHK - 330/5 md.: Aynen kabul; 31/10/1990 - 3672/4. md.)
Sigortalı aracı iĢletenlerin değiĢmesi halinde, devreden kiĢi 15 gün içinde sigortacıya durumu bildirmek zorundadır.
Sigortacı sigorta sözleĢmesini durumun kendisine tebliği tarihinden itibaren onbeĢ gün içinde feshedebilir.
Sigorta fesih tarihinden onbeĢ gün sonrasına kadar geçerlidir.
(BeĢinci fıkra mülga: 25/06/1988 - KHK -330/5 md.; Aynen kabul: 31/10/1990 - 3672/4 md.)
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayanlar 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
TAZMĠNATIN AZALTILMASI VEYA KALDIRILMASI SONUCUNU DOĞURAN HALLER:
Madde 95 - Sigorta sözleĢmesinden veya sigorta sözleĢmesine iliĢkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karĢı ileri sürülemez.
Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleĢmesine ve bu sözleĢmeye iliĢkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene baĢvurabilir.
ZARAR GÖRENLERĠN ÇOKLUĞU:
Madde 96 - Zarar görenlerin tazminat alacakları, sigorta sözleĢmesinde öngörülen sigorta tutarından fazla ise zarar görenlerden her birinin sigortacıya karĢı yöneltebileceği tazminat talebi, sigorta tutarının tazminat alacakları toplamına olan oranına göre indirime tabi tutulur.
BaĢka tazminat taleplerinin bulunduğunu bilmeksizin zarar görenlerin birine veya birkaçına kendilerine düĢecek olandan daha fazla ödemede bulunan iyiniyetli sigortacı, yaptığı ödeme çerçevesinde, diğer zarar görenlere karĢı da borcundan kurtulmuĢ sayılır.
DOĞRUDAN DOĞRUYA TALEP VE DAVA HAKKI:
Madde 97 - Zarar gören, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde doğrudan doğruya sigortacıya karĢı talepte bulunabileceği gibi dava da açabilir.
TEDAVĠ GĠDERLERĠNĠN ÖDENMESĠ:
Madde 98 - Motorlu araçların sebep oldukları kazalarda yaralanan kimselerin ilk yardım, muayene ve kontrol veya bu yaralanmadan ötürü ayakta, klinikte, hastane ve diğer yerlerdeki tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdiği diğer giderleri aracın zorunlu mali sorumluluk sigortasını yapan sigortacı baĢvurma tarihinden itibaren sekiz iĢ günü içinde ve zorunlu mali sorumluluk sigortası sınırları kapsamında öder.
(DeğiĢik fıkra: 25/06/1988 - KHK - 330/6 md.; Aynen kabul: 31/10/1990 - 3672/5 md.) Birden çok aracın karıĢtığı bir trafik kazasında zarar gören kiĢiler, araçların sigortacılarından herhangi birine veya 108 inci maddede belirtilen durumlarda Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı'na baĢvurarak zararın giderilmesini isteyebilirler. Giderleri ödeyen sigortacı veya Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı, ödediği miktarın sorumluluk oranlarına göre paylaĢılmasını talep edebilir.
Zarara sebep olan aracın bilinmemesi veya geçerli bir zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunmaması veya sigortacının iflas etmesi veya çalınan aracın iĢleteninin sorumlu tutulamaması hallerinde, birinci fıkrada belirtilen giderler, 108 inci maddede öngörülen Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı tarafından ödenir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan sigortacılar, 108 000 000 lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar.
TAZMĠNAT VE GĠDERLERĠN ÖDENMESĠ:
Madde 99 - Sigortacılar, hak sahibinin kaza veya zarara iliĢkin tespit tutanağını veya bilirkiĢi raporunu, sigortacının merkez veya kuruluĢlarından birine ilettiği tarihten itibaren sekiz iĢ günü içinde zorunlu mali sorumluluk sigortası sınırları içinde kalan miktarları hak sahibine ödemek zorundadırlar.
Ödemeyi yapan sigortacı, ödenen miktarın sorumluluk oranlarında paylaĢılmasını diğer sigortacılardan yazılı olarak talep eder. Diğer sigortacılar talep tarihinden itibaren sekiz iĢ günü içinde kendilerine düĢen miktarı talepte bulunana öder.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan sigortacılar, 108 000 000 lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar.
ĠHTĠYARĠ MALĠ SORUMLULUK SĠGORTASINA UYGULANACAK HÜKÜMLER:
Madde 100 - Bu Kanunun sorumluluğun kaldırılması veya tazminatın azaltılmasına iliĢkin 95 inci maddesi, doğrudan doğruya talep ve dava hakkına iliĢkin 97 nci maddesi ve zamanaĢımına iliĢkin 109 uncu maddesi ihtiyari mali sorumluluk sigortasında da uygulanır.
SĠGORTA SÖZLEġMESĠ YAPMAYA YETKĠLĠ SĠGORTA ġĠRKETLERĠ VE SĠGORTA YAPMA ZORUNLULUĞU:
Madde 101 - Bu Kanunda öngörülen zorunlu mali sorumluluk sigortası Türkiye' de kaza sigortası dalında çalıĢmaya yetkili olan sigorta Ģirketleri tarafından yapılır. Bu sigorta Ģirketleri zorunlu mali sorumluluk sigortasını yapmakla yükümlüdürler.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükmüne uymayan sigorta Ģirketleri, 108 000 000 lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: ÖZEL DURUMLAR
MOTORLU ARAÇ RÖMORKLARI:
Madde 102 - Bir römorkun veya yarı römorkun veya çekilen bir aracın sebep olduğu zarardan dolayı, çekicinin iĢleteni, motorlu aracı iĢletenin sorumluluğuna iliĢkin hükümlere göre sorumlu tutulur. Çekilen araçla ilgili olarak sorumluluk genel hükümlere tabidir.
Çekicinin sorumluluk sigortası, çekiciyi iĢletenin, römorkun sebep olduğu zarardan dolayı sorumluluğunu da kapsar.
Ġnsan taĢımada kullanılan römorklar, römork için ek bir sorumluluk sigortası yaptırılarak tüm katarın en az zorunlu mali sorumluluk sigortası tutarlarının kapsamına girmesi sağlanmadıkça, trafiğe çıkarılamaz.
MOTORSUZ TAġITLAR VE MOTORLU BĠSĠKLET:
Madde 103 - Motorsuz taĢıtlar ile motorlu bisiklet sürücülerinin hukuki sorumluluğu genel hükümlere tabidir.
MOTORLU ARAÇLARLA ĠLGĠLĠ MESLEKĠ FAALĠYETTE BULUNANLAR:
Madde 104 - Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan teĢebbüslerin sahibi, gözetim, onarım, bakım, alım - satım, araçta değiĢiklik yapılması amacı ile veya benzeri bir amaçla kendisine bırakılan bir motorlu aracın sebep olduğu zararlardan dolayı; iĢleten gibi sorumlu tutulur. Aracın iĢleteni ve araç için zorunlu mali sorumluluk sigortası yapan sigortacısı bu zararlardan sorumlu değildir.
(DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/35 md.) Yukarıda yazılı teĢebbüs sahipleri kendilerine bırakılan motorlu araçların tümünü kapsamak üzere esasları Hazine MüsteĢarlığının bağlı bulunduğu Bakanlıkça tespit edilecek bir zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmaya ve denetimlerde bu sigortanın yapıldığını belgelemeye mecburdurlar.
ĠĢletenin sorumluluk sigortasına iliĢkin hükümler, burada da uygulanır. Motorlu araçları mesleki veya ticari amaçlar için elinde bulunduran teĢebbüs sahipleri bu araçların yönetmelikte gösterilecek biçimde bir defterini tutmakla yükümlüdürler.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine uymayan teĢebbüs sahipleri, 108 000 000 lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar.
(Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/35 md.) Ġkinci fıkrada sözü edilen sigortayı yaptırmayan teĢebbüs sahiplerinin bu iĢyerleri, mahallin en büyük mülki amirince 15 güne kadar faaliyetten men edilir.
YARIġLAR:
Madde 105 - YarıĢ düzenleyicileri, yarıĢa katılanların veya onlara eĢlik edenlerin araçları ile gösteride kullanılan diğer araçların sebep olacakları zararlardan dolayı motorlu araç iĢleteninin sorumluluğuna iliĢkin hükümler uyarınca sorumludurlar.
YarıĢçıların veya onlarla birlikte araçta bulunanların uğrayacakları zararlarla, gösteride kullanılan araçların uğradıkları zararlardan dolayı sorumluluk genel hükümlere tabidir.
YarıĢ düzenleyicilerinin, yarıĢa katılanların ve yardımcı kiĢilerin yarıĢ esnasında üçüncü kiĢilere karĢı olan sorumluluklarını karĢılamak üzere bir sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur. Bu gibi yarıĢlara izin vermeye yetkili olan makamın talebi üzerine Ticaret Bakanlığı durum ve Ģartlara göre en az sigorta tutarlarını belirlemekle görevlidir. Motorlu araçlar için yapılacak sigortalarda en az sigorta tutarları zorunlu mali sorumluluk sigortasındaki tutarlardan az olamaz. Bu Kanunun zarar görenin doğrudan doğruya sigortacıyı dava edebilmesine iliĢkin 97 nci maddesi hükümleri ile zarar görenlerin birden çok olması haline iliĢkin 96 ncı maddesi hükümleri burada da uygulanır.
Yetkili makamdan izin alınmaksızın düzenlenen bir yarıĢta vukubulan zararlar, zarara sebep olan motorlu aracın sorumluluk sigortacısı tarafından karĢılanır. Böyle bir durumda, sigortacı, yarıĢ için özel bir sigortanın yapılmamıĢ olduğunu bilen veya gerekli özenin gösterilmesi halinde bilebilecek olan iĢleten veya iĢletenlere rücu edebilir.
(DeğiĢik fıkra: 04/07/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen kabul: 07/02/1990 - 3612/59 md.) Bu madde hükümleri ortalama hızı saatte en az elli kilometrenin üstünde olan veya ulaĢılacak hıza göre değerlendirme yapılması öngörülen motorlu araç veya bisiklet sporu gösterilerinde uygulanır. Bu hükümler, yarıĢ güzergahının diğer trafiğe kapatılması halinde de geçerlidir.
ĠçiĢleri Bakanlığı bu madde hükümlerinin, baĢka yarıĢlar bakımından da uygulanmasına karar verebilir.
DEVLETE VE KAMU KURULUġLARINA AĠT ARAÇLAR:
Madde 106 - (DeğiĢik madde: 25/06/1988 - KHK - 330/7 md.; Aynen kabul: 31/10/1990 - 3672/6 md.)
Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine ve belediyelere, kamu iktisadi teĢebbüslerine ve kamu kuruluĢlarına ait motorlu araçların sebep oldukları zararlardan dolayı, bu Kanunun iĢletenin hukuki sorumluluğuna iliĢkin hükümleri uygulanır. Bu kuruluĢlar, 85 inci maddenin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karĢılanmasını sağlamak üzere 101 inci maddedeki Ģartları haiz milli sigorta Ģirketlerine mali sorumluluk sigortası yaptırmakla yükümlüdürler.
ÇALINAN VEYA GASBEDĠLEN ARAÇLARDA SORUMLULUK:
Madde 107 - Bir motorlu aracı çalan veya gasbeden kimse iĢleten gibi sorumlu tutulur. Aracın çalınmıĢ veya gasbedilmiĢ olduğunu bilen veya gereken özen gösterildiği takdirde öğrenebilecek durumda olan aracın sürücüsü de onunla birlikte müteselsilen sorumludur. ĠĢleten, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kiĢilerden birinin, aracın çalınmasında veya gasbedilmesinde kusurlu olmadığını ispat ederse, sorumlu tutulamaz. ĠĢleten, sorumlu olduğu durumlarda diğer sorumlulara rücu edebilir.
Aracın çalındığını veya gasbedildiğini bilerek binen yolculara karĢı sorumluluk, genel hükümlere tabidir.
(Mülga fıkra: 03/06/2007-5684 S.K./45.mad)
KARAYOLU TRAFĠK GARANTĠ SĠGORTASI HESABI:
Madde 108 - (DeğiĢik madde: 17/10/1996 - 4199/36 md.; Mülga fıkra: 03/06/2007-5684 S.K./45.mad)
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: ORTAK HÜKÜMLER
ZAMANAġIMI:
Madde 109 - Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine iliĢkin talepler, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten baĢlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden baĢlayarak on yıl içinde zamanaĢımına uğrar.
Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil için daha uzun bir zaman aĢımı süresi öngörmüĢ bulunursa, bu süre, maddi tazminat talepleri için de geçerlidir.
ZamanaĢımı, tazminat yükümlüsüne karĢı kesilirse, sigortacıya karĢı da kesilmiĢ olur. Sigortacı bakımından kesilen zamanaĢımı, tazminat yükümlüsü bakımından da kesilmiĢ sayılır.
Motorlu araç kazalarında tazminat yükümlülerinin birbirlerine karĢı rücu hakları, kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi öğrendikleri günden baĢlayarak iki yılda zamanaĢımına uğrar.
Diğer hususlarda, genel hükümler uygulanır.
YETKĠLĠ MAHKEME:
Madde 110 - Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa iliĢkin davalar, sigortacının merkez veya Ģubesinin veya sigorta sözleĢmesini yapan acentanın bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi, kazanın vukubulduğu yer mahkemesinde de açılabilir.
SORUMLULUĞA ĠLĠġKĠN ANLAġMALAR:
Madde 111 - Bu Kanunla öngörülen hukuki sorumluluğu kaldıran veya daraltan anlaĢmalar geçersizdir.
Tazminat miktarlarına iliĢkin olup da, yetersiz veya fahiĢ olduğu açıkça belli olan anlaĢmalar veya uzlaĢmalar yapıldıkları tarihten baĢlayarak iki yıl içinde iptal edilebilir.
DOKUZUNCU KISIM: ADLĠ KOVUġTURMA VE CEZALARIN UYGULANMASI
BĠRĠNCĠ BÖLÜM: ADLĠ KOVUġTURMA
BU KANUNDAKĠ SUÇLARLA ĠLGĠLĠ DAVALARA BAKACAK MAHKEMELER VE YETKĠLERĠ:
Madde 112 - (DeğiĢik fıkra: 08/03/2000 - 4550/2. md.) Sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki; hafif para cezasını veya bununla birlikte hafif hapis cezasını, belgelerin geri alınması ve iptali veya iĢyerlerinin kapatılması cezasını gerektiren suçlarla ilgili davalara trafik mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde yetki verilen sulh ceza mahkemelerinde bakılır.
Bu Kanunda yazılı suçları iĢleyenler hakkındaki duruĢmalar, 3005 sayılı MeĢhut Suçların Muhakeme Usulü Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin (A) bendindeki yer ve aynı Kanunun 4 üncü maddesindeki zaman kayıtlarına bakılmaksızın sözü edilen kanun hükümlerine göre yapılır.
Trafik suçlarına ait kesinleĢen karar örnekleri, sürücülerin sicillerine iĢlenmek üzere mahkemelerce ilgili trafik Ģubelerine gönderilir.
Bu Kanuna göre görülen davalar, diğer kanunlara göre görülen davalarla birleĢtirilemez.
Bu Kanunun uygulanmasında, suçun tekrarından söz edilen maddelerinin dıĢında tekerrür hükümleri uygulanmaz.
Bu Kanuna göre verilen hükümlere diğer kanunlara göre; diğer kanunlara göre verilen hükümler bu Kanuna göre iĢlenen suçlarda tekerrüre esas olmaz.
Bu Kanunda yer alan "Suçun Tekrarından" maksat, daha önce verilmiĢ hükmün kesinleĢme tarihinden itibaren bir yıl içinde aynı suçun tekrar iĢlenmesidir.
Askeri araçları süren kiĢiler ile asker kiĢilerin bu Kanunda yazılı suçlarla ilgili davalarına da bu mahkemelerde bakılır.
Askeri görev ve hizmetlerin yürütülmesi sırasında askeri araç sürücülerinin asker kiĢilere karĢı iĢledikleri trafik kazaları ile ilgili suçlarda 353 sayılı Kanun hükümleri saklıdır.
Bu Kanunun; hafif para cezası veya hafif para cezası ile birlikte hafif hapis cezası yanında veya tek baĢına belgelerin geri alınması, iptali veya iĢyerlerinin kapatılması cezası öngörülmüĢ olan maddelerindeki suçlarda, Türk Ceza Kanununun 119 uncu maddesindeki "Kanun maddesinde ayrıca bir meslek veya sanatın tatili cezasının bulunması bu madde hükmünün uygulanmasına engel olmaz" hükmü uygulanmaz.
DURUġMASIZ OLARAK BAKILACAK DAVALAR:
Madde 113 - (Mülga madde: 03/11/1988 - 3493/53 md.)
ĠKĠNCĠ BÖLÜM: CEZALARIN UYGULANMASI
SUÇ VE CEZA TUTANAKLARI:
Madde 114 - (DeğiĢik madde: 18/01/1985 - KHK 245/13 md.; DeğiĢtirilerek kabul: 28/03/1985 - 3176/13 md.)
(DeğiĢik fıkra: 10/05/2006 - 5495/3 md.) Bu Kanunda yazılı trafik suçlarını iĢleyenler hakkında yetki sınırları içinde Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı personeli ile UlaĢtırma Bakanlığının ve Karayolları Genel Müdürlüğünün ilgili birimlerinin il ve ilçe kuruluĢlarında görevli ve yetkili kılınmıĢ personelince tutanak düzenlenir.
Birkaç trafik suçunun bir arada iĢlenmesi halinde her suç için ayrı ceza uygulanır.
(DeğiĢik fıkra: 03/11/1988 - 3493/48 md.) Yargı yetkisine giren suçlarla ilgili tutanağın bir sureti ilgili mahkemeye 7 iĢ günü içinde gönderilir.
(DeğiĢik fıkra: 03/11/1988 - 3493/48 md.) Para cezaları yetkili memurlarca derhal tahsil edilir. Bu tahsilat makbuz karĢılığında yapılır. Bu makbuzlar damga vergisinden muaftır.
(DeğiĢik fıkra: 03/11/1988 - 3493/48 md.) Para cezaları derhal tahsil olunamadığı takdirde "ceza tutanağı"tanzim edilir ve bir sureti Maliye Bakanlığınca belirlenecek birime veya kuruma 7 iĢ günü içinde gönderilir. *1*
(DeğiĢik fıkra: 03/11/1988 - 3493/48 md.) Birinci fıkraya göre yetkili kılınmıĢ personel, sayman mutemedi olarak görevlendirilmeden, makbuz karĢılığı para cezası tahsil eder.
(Mülga 7. ve 8. fıkralar: 03/11/1988 - 3493/48 md.)
Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
(Ek fıkra: 03/07/2003 - 4916 S.K./32. md.) Trafik para cezaları kredi kartı ile de ödenebilir. Kredi kartı ile yapılan tahsilatın saymanlık hesaplarına aktarılma süresi ile uygulamaya iliĢkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.
PARA CEZALARININ ÖDENME SÜRESĠ:
Madde 115 - (DeğiĢik madde: 03/11/1988 - 3493/49 md.)
(DeğiĢik fıkra: 16/07/2004 - 5228 S.K./46.mad) *1* *2* Ödeme derhal yapılmadığı takdirde para cezalarının, tutanağın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekir. Bir ay içinde ödenmeyen cezalar için her ay % 5 faiz uygulanır. Aylık faizin hesaplanmasında ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınır. Bu suretle bulunacak tutar cezanın iki katını geçemez.
Süresinde ödenmeyen para cezaları için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Hükümleri uygulanır.
Bu para cezaları, Maliye ve Gümrük Bakanlığının Sayman mutemetlerine, mal sandıklarına veya 114 üncü maddesinin birinci fıkrasına göre yetkili kılınmıĢ personele ödenebileceği gibi, banka veya PTT aracılığı ile de ödenebilir, ** (...) (Ġptal ibare: Anayasa Mah.nin 30/01/2007 tarihli ve E. 2003/105, K. 2007/98 sayılı Kararı ile.) , (...) (Ġptal ibare: Anayasa Mah.nin 30/01/2007 tarihli ve E. 2003/105, K. 2007/98 sayılı Kararı ile.) * mahkemelerce verilen ve sadece hafif para cezalarına ait olan hükümler kesindir.
TESCĠL PLAKASINA GÖRE TUTANAK DÜZENLENMESĠ:
Madde 116 - (DeğiĢik fıkra: 25/06/1988-KHK - 330/8 md.; Aynen Kabul: 31/10/1990 - 3672/7 md.) Trafiği tehlikeye düĢürecek, engel olacak Ģekilde veya yasaklanmıĢ yerlerde park etmiĢ araçlara veya trafik kural ve yasaklarına aykırı davranıĢları belirlenmiĢ bulunan, karayolları ağırlık kontrol mahallerinde iĢaret, ıĢık, ses veya görevlilerin ikazına rağmen tartı sistemine girmeden seyrine devam eden ve sürücüsü tespit edilemeyen araçlara tescil plakalarına göre ceza veya suç tutanağı düzenlenir.
Para cezasının ödenmesi gerektiği hallerde trafik kaydında araç sahibi olarak görülen kiĢiye cezayı ödemesi için posta yoluyla tebligat yapılır, bu Ģekilde tebliğ edilemeyen tutanaklar ilgili tahsil dairesinin ilân asmaya mahsus yerinde liste halinde ilân edilir, ilân tarihini takip eden otuzuncu gün tebligat yapılmıĢ sayılır ve bu cezalar 114 ve 115 inci maddelerde belirtilen Ģekilde takip ve tahsil olunur. *1*
(Mülga fıkra: 16/06/2009-5904 S.K./39.mad)
(Mülga fıkra: 16/06/2009-5904 S.K./39.mad)
(Mülga fıkra: 16/06/2009-5904 S.K./39.mad)
(Mülga son fıkra: 03/11/1980 - 3493/53 md.)
Madde 117 - (Mülga madde: 18/01/1985 - KHK 245/16 md.)
CEZA PUANI UYGULAMASI, PUANLAMA VE TRAFĠK KAZASI NEDENĠYLE SÜRÜCÜ BELGELERĠNĠN GERĠ ALINMASI:
Madde 118 - Bu Kanunun suç saydığı bir fiilden dolayı haklarında ceza uygulanan sürücülere, aldıkları her ceza, için esasları yönetmelikte belirlenen ceza puanları verilir.
(DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/37 md.) Trafik suçunun iĢlendiği tarihten geriye doğru bir yıl içinde toplam 100 ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri 2 ay süre ile geri alınır ve eğitime tabi tutulurlar.
(Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/37 md.) Aynı yıl içinde ikinci defa 100 puanı dolduran sürücülerin sürücü belgeleri 4 ay süre ile geri alınarak psikoteknik değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanının muayenesine tabi tutulurlar. Muayene sonucunda sürücülük yapmasına engel hali bulunmayanların belgeleri, süresi sonunda iade edilir.
(Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/37 md.) Bir yıl içinde üç defa 100 ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri süresiz olarak iptal edilir.
( Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/37 md.) Ölümle sonuçlanan trafik kazalarına asli kusurlu olarak sebebiyet veren sürücülerin sürücü belgeleri ise 1 yıl süre ile geri alınır.
Ceza puanlarının tespit ve uygulanmasına ait usul ve esaslar yönetmelikte gösterilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde ve diğer ilgili maddelerdeki hükümlere göre sürücü belgeleri geri alınanlardan, geri alma süresi içinde araç kullandığı tespit edilenler, bu Kanunun 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına göre cezalandırılırlar.
ĠġLENEN SUÇLAR NEDENĠYLE SÜRÜCÜ BELGELERĠNĠN GERĠ ALINMASI VE YERĠNE GETĠRĠLMESĠ:
Madde 119 - (DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/38 md.) Sürücü belgeleri, belge alındıktan sonra bu Kanunun 41 inci maddesinin (e) bendinde yazılı suçlardan biri ile mahkumiyet halinde süresiz geri alınır.
Diğer cürümlerden mahkümiyeti halinde, mahkemece ceza süresini geçmemek üzere geçici olarak sürücü belgelerinin geri alınmasına da karar verilebilir.
Geçici olarak sürücü belgesinin geri alınması hürriyeti bağlayıcı ceza hükümlerinin infazından sonra yerine getirilir.
ZAMANAġIMI:
Madde 120 - Hafif para cezaları dıĢındaki para cezalarında zamanaĢımı süresi beĢ yıldır.
YÖNETMELĠKTE YER ALACAK DĠĞER ESASLAR:
Madde 121 - Para cezalarının tahsilinde ve takibinde uygulanacak esas ve usuller ile kullanılacak makbuzun, suç ve ceza tutanağının Ģekli ve kullanma esasları ile Bayındırlık Bakanlığı mensuplarından hangi niteliklere sahip kiĢilerin, hangi Ģartlarda, suç ve ceza tutanağı düzenleyeceği, genel zabıtaya mensup kiĢilerin bu Kanuna göre düzenleyecekleri
tutanaklar hakkında yapılacak iĢlemler, yetki sınırları, koordinasyon ve iĢbirliği esasları ĠçiĢleri, Maliye ve Bayındırlık bakanlıklarınca müĢtereken çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
Makbuz ve tutanaklar Maliye Bakanlığınca bastırılır ve trafik kuruluĢlarına dağıtım sağlanır.
ONUNCU KISIM: EĞĠTĠM, OKULLAR VE ÇOCUK EĞĠTĠMĠ PARKLARI
TRAFĠK EĞĠTĠMĠ VE DENETĠMĠ:
Madde 122 - Öğrenim kurumları dıĢında gerçek ve tüzelkiĢilerin karayolunu kullananların eğitimi ile ilgili çalıĢmalarını konu ve kapsam yönünden tespite ve uygulama yönünden denetlemeye Emniyet Genel Müdürlüğünün koordinatörlüğünde Emniyet ve Karayolları Genel Müdürlükleri yetkilidir.
Eğitim çalıĢmalarının konu ve kapsamı ile uygulama esasları, denetleme usulleri yönetmelikte gösterilir.
SÜRÜCÜ KURSLARI:
Madde 123 - (DeğiĢik madde: 18/01/1985 - KHK 245/14 md.; DeğiĢtirilerek kabul: 28/03/1985 - 3176/14 md.)
Motorlu taĢıt sürücüsü yetiĢtirmek, yetiĢmiĢ olanlara sınav sonucu sertifika vermek, trafik ile ilgili öğretim ve eğitim yaptırmak üzere kamu kurumları ile diğer hakiki ve hükmi Ģahıslara Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca ilgili mevzuatına göre sürücü kursları açma izni verilir.
Sürücü kurslarının sürücü belgesi cinslerine göre sınıflandırılması, hangi sınıf kursun kimler tarafından açılabileceği, öğretim ve eğitim konuları ile metodu, kurs süreleri, kurslar için eğitim ve öğretimde kullanılacak bina, araç, gereç ve teçhizatın nitelik ve niceliği, teminat miktarları, sertifika sınavlarının esas ve usulleri, sertifika aranmayacak sürücü belgesi sınıfları ve bunların sınavları ĠçiĢleri Bakanlığının uygun görüĢü üzerine Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca çıkartılan yönetmelikle belirlenir.
(DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/39 md.) Ancak, gerçek ve tüzel kiĢiler tarafından kurs açılmayan il ve ilçelerde bu kurslar devlet tarafından açılabilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu madde hükümlerine ve yönetmelikteki Ģartlara uymadıkları, mülki idare amirlerince görevlendirilen yetkililer veya Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri tarafından tespit edilen kursların sahiplerine, olayın özelliğine göre belirlenecek süre içinde Ģartlara uymaları yazılı olarak bildirilir. Bu süre içinde Ģartların yerine getirilmemesi halinde kurs sahipleri 18 000 000 lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar. Ayrıca, kurs onbeĢ günden az olmamak üzere mülki amirlerce geçici olarak kapatılır. Bu süre 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu hükümleri uyarınca gerekli iĢlemler sonuçlandırılıncaya kadar uzatılır.
(DeğiĢik fıkra: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Belge alınmadan açılan kursların sahipleri üç aydan altı aya kadar hafif hapis cezası ve 108 000 000 lira hafif para cezası ile cezalandırılır. Ayrıca, belge alınmadan açılan kurslar zabıtaca kapatılır.
ÇOCUK TRAFĠK EĞĠTĠM PARKLARI:
Madde 124 - Okul öncesi çocuklara ve ilköğretim öğrencilerine trafik bilgisi vermek ve kurallara uyma alıĢkanlığı kazandırmak amacı ile il özel idareleri ve belediyeler, yeteri sayıda ücretsiz çocuk trafik eğitim parkı yapar ve belediyeler gerçek veya tüzelkiĢilere de yapma izni verebilir.
(DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/40 md.) Çocuk trafik eğitim parklarının yapılma, açılma, eğitim, denetim ve çalıĢma esasları ile diğer hususlar ĠçiĢleri, Bayındırlık ve Ġskan Bakanlıklarının görüĢleri alınarak Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak Yönetmelikle düzenlenir.
OKUL, RADYO VE TELEVĠZYONLARDA TRAFĠK EĞĠTĠMĠ:
Madde 125 - (DeğiĢik fıkra: 17/10/1996 - 4199/41 md.) Milli Eğitim Bakanlığınca, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında ders programlarına eğitim amacı ile zorunlu uygulamalı trafik ve ilk yardım dersleri konulur. Bu dersler için valilik ve kaymakamlıkça yükseköğrenim görmüĢ emniyet görevlileri görevlendirilebilir.
(Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/41 md.) Üniversite ve yüksekokullar ile lise ve dengi okullarda, zorunlu trafik, ilk yardım ve motor derslerinden baĢarılı olanlar, sürücü kurslarında, bu derslerden Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikteki esaslara göre sınava girmek kaydıyla muaf tutulabilirler.
(Ek fıkra: 17/10/1996 - 4199/41 md.) Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yayın yapan ulusal, bölgesel, yerel radyo ve televizyonlar, 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların KuruluĢ ve Yayınları Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (p) bendi gereğince yapacakları haftalık eğitim programlarının en az 30 dakikasını trafik eğitimi ile ilgili programlara ayırmak zorundadırlar. (Ek cümle: 21/05/1997 - 4262/4 md.) Bu fıkra hükümlerine uymayan ulusal, bölgesel, yerel radyo ve televizyonlar hakkında 13/04/1994 tarih ve 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların KuruluĢ ve Yayınları Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Silahlı Kuvvetler bünyesindeki birlik ve er eğitimi merkezlerine eğitim amacı ile yeteri kadar trafik dersi konulması Genelkurmay BaĢkanlığınca düzenlenir.
ONBĠRĠNCĠ KISIM: ÇEġĠTLĠ HÜKÜMLER
OLAĞANÜSTÜ HALLERDE VE SAVAġTA KARAYOLUNDA TRAFĠĞĠN DÜZENLENMESĠ VE DENETĠMĠ:
Madde 126 - Olağanüstü hallerde ve savaĢta karayolunun kullanılması, trafiğin düzenlenmesi ve yönetimi esasları Genelkurmay BaĢkanlığının görüĢü alınarak yönetmelikte belirtilir.
BarıĢta, bu düzenleme ve yönetimi denemek için yapılacak manevra ve tatbikatlarda Genelkurmay BaĢkanlığının istemi üzerine özel uygulamalar yapılabilir.
Madde 127 - (Mülga madde: 18/01/1985 - KHK 245/16 md.)
TERKEDĠLEN, HASARA UĞRAYAN VEYA UZUN SÜRE PARK EDĠLEN ARAÇLAR:
Madde 128 - Yolu kullananları uzun süre etkileyecek Ģekilde park edilmiĢ, terkedilmiĢ veya hasara uğramıĢ araçların kaldırılıp götürülmesine trafik zabıtası yetkilidir.
TRAFĠK HĠZMETLERĠ GELĠġTĠRME FONU:
Madde 129 - (Mülga madde: 21/02/2001 - 4629 S.K./6. md.)
ĠLGĠLĠ BAKANLIK VE KURULUġLARLA ĠġBĠRLĠĞĠNĠ SAĞLAMA:
Madde 130 - Bu Kanunun uygulanmasında trafik hizmetleri açısından ĠçiĢleri Bakanlığı ile iĢbirliği içinde çalıĢması gereken ilgili bakanlık ve kuruluĢlarla belediyelerin görev, yetki ve sorumluluklarının esasları, iĢbirliğini sağlayacak biçimde yönetmelikte düzenlenir.
KAĞITLARIN VE PLAKALARIN BASIM VE DAĞITIMI ĠLE ĠLGĠLĠ GELĠRDEN PAY AYRILMASI:
Madde 131 - (DeğiĢik madde: 19/04/1989 - 3538/2md.)
Trafik Ģube veya bürolarında ve Milli Eğitim Bakanlığınca açılma izni verilmiĢ motorlu taĢıt sürücüleri kurslarında iĢ sahipleri ve kursiyerlerce verilmesi ve kullanılması lüzumlu basılı kağıtlarla plakaların cins ve nevileri ĠçiĢleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığınca tespit edilir.
Basılı kağıtlar ile plakalar Türkiye ġoförler ve Otomobilciler Federasyonunca bastırılır ve maliyetleri nazari itibara alınmak suretiyle ĠçiĢleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığı ve Türkiye ġoförler ve Otomobilciler Federasyonunca birlikte tespit edilecek bedel mukabilinde il merkezlerinde veya kuruluĢu bulunan ilçelerde, adı geçen Federasyonca ĠçiĢleri Bakanlığının tespit edeceği esaslara göre verilir.
(DeğiĢik fıkra: 21/02/2001 - 4629 S.K./6. md.) Basılı kağıtlar ve plakaların tespit edilen bedel üzerinden satıĢının federasyona sağladığı net gelirin %60'ı, her yıl ġubat ayı sonuna kadar ĠçiĢleri Bakanlığı Merkez Saymanlığı hesabına yatırılır. Yatırılan bu miktarlar, Emniyet Genel Müdürlüğü hizmetlerinde kullanılmak üzere, Maliye Bakanlığınca bir yandan bütçeye özel gelir, diğer yandan Emniyet Genel Müdürlüğü bütçesinde mevcut tertiplere ödenek ya da açılacak özel tertiplere özel ödenek kaydedilir. Gelirin kalanı Türkiye ġoförler ve Otomobilciler Federasyonuna aittir. Özel ödenek kaydedilen tutarlardan harcanmayan miktarlar ertesi yıl bütçesine devren gelir ve ödenek kaydedilir. Ad ve/veya soyad veya tescil edilmiĢ ticari unvan ihtiva eden plaka satıĢlarından elde edilen gelirler ile emniyet hizmetleri karĢılığında tahsil edilmeleri Maliye Bakanlığınca uygun görülen diğer hizmet gelirleri hakkında da bu fıkra hükümleri uygulanır.
Basılı kağıtlardan, 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamına giren sürücü belgeleri Maliye ve Gümrük Bakanlığının görüĢü alınarak Emniyet Genel Müdürlüğünce bastırılır. Sürücü belgelerinin değerli kağıt bedeli Emniyet Genel Müdürlüğünce Maliye ve Gümrük Bakanlığına ödenir.
Sürücü belgelerinin bedeli dıĢında kalan hizmet ve malzemenin karĢılığı olan ücretler ĠçiĢleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığı ve Türkiye ġoförler ve Otomobilciler Federasyonunca birlikte tespit edilir.
Sürücü belgelerinin verilmesi ve yenilenmesi hizmetlerinden elde edilen gelirin tamamı Türk Polis TeĢkilatı Güçlendirme Vakfına aittir. Buna dair usul ve esas ile diğer hususlar ĠçiĢleri Bakanlığınca belirlenir.
BĠLGĠ ĠġLEM MERKEZĠNĠN FAALĠYETĠ:
Madde 132 - Araçların, sürücülerin ve trafik suçu iĢleyenlerin sicilleri, bunlara ait hukuki ve teknik değiĢiklikler ile diğer gerekli ve istatistiki bilgilere ait kayıtlar ve hizmetler Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesindeki Bilgi ĠĢlem Merkezi tarafından tutulur ve yürütülür.
ARAÇLARIN TRAFĠĞE ÇIKARILMALARINDA KISITLAMA VE YASAKLAMALAR:
Madde 133 - Trafiğin ve karayolu yapısının büyük ölçüde etkilendiği karayollarında ikili ve çok taraflı anlaĢma hükümleri saklı kalmak üzere, uluslararası transit ve yurt içi taĢımalar belirli gün ve saatlerde kısıtlanabilir veya yasaklanabilir.
Kısıtlama ve yasaklamalar Bayındırlık, Gümrük ve Tekel ve UlaĢtırma bakanlıklarının görüĢü alınarak ĠçiĢleri Bakanlığınca tespit ve ilan edildikten sonra uygulanır.
OKUL GEÇĠDĠ GÖREVLĠSĠ:
Madde 134 - Okul geçitlerinde, trafik zabıtasınca verilmiĢ belgesi bulunan ve özel kıyafet veya iĢaret taĢıyan kiĢiler, görev sırasında trafik yönetimi açısından görevli kiĢilerin yetkilerine sahiptir.
Okul geçitlerinde görevli olarak çalıĢabileceklerde aranacak nitelikler, bunların hangi Ģartlarda, zaman ve sürelerle görev yapacakları, kıyafetleri veya taĢıyacakları iĢaretler ile diğer hususlar yönetmelikte belirtilir.
Okul geçidi görevlisinin talimatına uymayanlar hakkında duyuru üzerine trafik zabıtasınca, eylemine uyan madde hükmüne göre iĢlem yapılır.
YÖNETMELĠKLER:
Madde 135 - Bu Kanunla ilgili Karayolları Trafik Yönetmeliği, ilgili bakanlıkların görüĢü alınmak suretiyle ĠçiĢleri Bakanlığının koordinatörlüğünde, Bayındırlık ve UlaĢtırma bakanlıklarınca müĢtereken, bu Kanunda çıkarılması öngörülen diğer yönetmelikler ilgili bakanlıklarca kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde çıkarılır ve Resmi Gazete'de yayımlanır.
TĠCARĠ TAġIT KULLANMA BELGESĠ:
Ek Madde 1 - (Mülga madde : 10/05/2006 - 5495/4 md.)
ARAÇLARIN TESCĠL EDĠLDĠKLERĠ AMACIN DIġINDA KULLANILMASI:
Ek Madde 2 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/43 md. DeğiĢik madde: 21/05/1997 - 4262/4 md.)
Araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dıĢında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahipleri 14 400 000 lira para cezası ile cezalandırırlar.
Ayrıca, araç onbeĢ gün süre ile trafikten men edilir.
TRAFĠK SUÇLARINA ĠLĠġKĠN CEZALAR:
Ek Madde 3 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/43 md; DeğiĢik madde: 21/05/1997 - 4262/5 md.)
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunundaki fiiller için, her takvim yılı baĢından geçerli olmak üzere önceki yılda uygulanan mutlak ceza tutarları, o yıl için Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılır.
Bu suretle hesaplanacak ceza tutarlarında 100 000 liraya kadar olan kesirler dikkate alınmaz.
Bu Kanun hükümlerine göre faillere uygulanan hafif para cezaları tecil edilemez.
Bir fiil 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun idari para cezasını gerektiren muhtelif yasaklarını ihlal eder nitelikte ise faile, en ağır idari para cezası uygulanır.
TRAFĠK KAZALARINA KARIġAN OTOBÜS ĠġLETĠCĠSĠ TEġEBBÜSLERĠN ADLARININ TEġHĠRĠ:
Ek Madde 4 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/43 md.)
Karayollarında yolcu taĢımacılığı yapan otobüs ve benzeri taĢıtların karıĢmıĢ olduğu ölümlü trafik kazası sonuçlarının; kusurlu araç veya araçları kullanan sürücü ve araca ait plaka numaraları ile birlikte otobüs iĢleticisi teĢebbüsün unvanının, televizyon ve basın organları aracılığı ile kamuoyuna görüntülü ve yazılı olarak, kusur oranlarından söz edilmeksizin ilanı, sırrın ifĢaı ve ticari itibarın ihlali sayılmaz.
Ek Madde 5 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/43 md.)
Araçlarını ticari amaçla kullanmak üzere tescil ettirmek isteyen araç sahipleri, yönetmelikte belirtilen Ģartlara uymak ve bilgi ve belgeleri sağlamak zorundadırlar.
FAHRĠ TRAFĠK MÜFETTĠġLĠĞĠ:
Ek Madde 6 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/43 md.)
Sürücülerin trafik kurallarına uyup uymadığını denetlemekle sorumlu olan yetkililere yardımcı olmak üzere Karayolu Trafik Güvenliği Kurulunca önerilen ve Karayolu Trafik Güvenliği Üst Kurulunca uygun görülen kiĢilere, valilerce "fahri trafik müfettiĢliği" görevi verilir.
Fahri trafik müfettiĢleri; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun suç saydığı fiilleri iĢleyenler hakkında iĢlem yapılması amacıyla, Emniyet Genel Müdürlüğünce kendilerine verilen tutanağı düzenlemek ve bunları aracın tescilli olduğu trafik kuruluĢuna gönderilmek üzere en geç bir hafta içerisinde herhangi bir trafik kuruluĢuna teslim etmek zorundadırlar.
Fahri trafik müfettiĢleri ĠçiĢleri Bakanlığının belirleyeceği esas ve usullere göre eğitime tabi tutulabilirler.
Bu hizmet fahri ve ücretsizdir.
Görevini kötüye kullandığı tespit edilen fahri trafik müfettiĢleri iki aydan altı aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar. Yargılamaları tabi oldukları esaslara göre yapılır.
Ayrıca belgeleri iptal edilir.
Fahri trafik müfettiĢlerinin yetki ve sorumlulukları ile diğer usul ve esaslar ĠçiĢleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte belirlenir.
Ek Madde 7 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/43 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Emniyet Genel Müdürlüğü, Trafik Uygulama ve Denetleme Dairesi BaĢkanlığı, Trafik Planlama ve Destek Dairesi BaĢkanlığı ve Trafik Eğitim ve AraĢtırma Dairesi BaĢkanlığı kurulur, Yeni kurulan bu daire baĢkanlıkları trafik hizmetlerinden sorumlu genel müdür yardımcısına bağ lı olarak görev yaparlar.
Bu daire baĢkanlıklarına ve Kriminal Polis Laboratuvarları Daire BaĢkanlığı ile Trafik AraĢtırma Merkezine iliĢkin ekli listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 14/12/1983 tarih ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli Emniyet Genel Müdürlüğü merkez teĢkilatına ait (1) sayılı cetvele eklenmiĢ ve Trafik Dairesi BaĢkanlığı kadrosu iptal edilmiĢtir.
SĠGORTALILAR BĠLGĠ MERKEZĠ:
Ek Madde 8 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/43 md. ; Mülga fıkra: 03/06/2007-5684 S.K./45.mad)
(Mülga fıkra: 03/06/2007-5684 S.K./45.mad)
(Ek fıkra: 03/06/2007-5684 S.K./39.mad) Türkiye Sigorta ve Reasürans ġirketleri Birliği, elde ettiği bilgileri, trafikten men edilecek araçların tespitinde kullanılmak üzere ĠçiĢleri Bakanlığının emrine hazır tutar veya gerekli gördüğü birimlerine iletir.
Sigorta Ģirketleri, sigortasını yaptırmamıĢ iĢletenleri tespit amacıyla zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçeleri ile ilgili olarak ĠçiĢleri Bakanlığınca istenilecek bilgileri vermek zorundadırlar.
Bu maddeye aykırı hareket eden sigorta Ģirketleri hakkında 101 inci maddedeki cezalar uygulanır.
Ek Madde 9 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/43 md.)
Tutanakların tutulması sırasında uyulacak esas ve usuller, tarafların haklarının eĢitlik ilkesine uygun Ģekilde korunmasını esas alan, ĠçiĢleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte düzenlenir.
Ek Madde 10 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/43 md.)
Karayollarının yapım, bakım ve iĢletmesinden sorumlu olan tüm kamu ve özel kuruluĢların projelerini yapan ve uygulayan yetkili ve sorumlu kiĢiler, çağdaĢ ilim ve teknik esaslarına uymak ve uygulamak konusunda Karayolu Trafik Güvenliği Kurulunun önerilerini kuruluĢ kanunlarına uygun olacak Ģekilde değerlendirmek zorundadırlar.
Ek Madde 11 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/43 md.)
Bu Kanunun 114 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen suç veya ceza tutanağını tanzim ile görevlendirilenlerin ika edecekleri suçlardan Türk Ceza Kanununun 181, 209, 211, 212, 228, 240 ıncı maddelerinde yazılı fiilleri yapanlar hakkında belirtilen maddelerde geçen cezalar yarı nispetinde artırılarak hükmolunur ve bu suçları iĢleyenlerin meslekle iliĢkileri kesilir.
Ek Madde 12 - (DeğiĢik madde: 08/01/2003 - 4785 S.K./5. md.)
Konaklama yerleri ve belediye mücavir alanları hariç olmak üzere, otoyollarda ve Devlet karayollarında yapılacak ve açılacak yapı ve tesislerde alkollü içki satılmasına izin verilmez.
Ek Madde 13 - (Ek madde: 08/03/2000 - 4550/3. md.)
Bu Kanunda yazılı suçlardan 48 inci maddede gösterilen "alkollü araç kullanmak" suçunu birinci ve ikinci defasında iĢlemek, 51 inci maddenin üçüncü fıkrasında geçen "bir yıl içinde hız sınırını 5 defa ihlal etmek", 118 inci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında yazılı "100 ceza puanını doldurmak" suçlarından birinin tespiti halinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması iĢlemlerine bu Kanunun 6 ncı maddesinde sayılan trafik görevlileri yetkilidir.
Ek Madde 14 - (Ek madde: 21/04/2005 - 5335 S.K./11.mad)
Buluntu olması nedeniyle veya bu Kanun hükümleri gereğince trafikten men edilerek alıkonulan, ancak sahipleri tarafından altı ay içinde teslim alınmayan veya aranmayan araçlar Hazinece satılarak, bedelleri emanet hesabına alınır. Bu araçların maliklerinden adresi bilinenlere, satıĢından önce tebligat yapılır.
Satıldığı tarihten itibaren beĢ yıl içinde müracaat halinde emanet hesabındaki bedeller, iĢlemler sırasında yapılan masraflar düĢüldükten sonra ilgililerine iade edilir. BeĢ yıl içinde herhangi bir müracaatın olmaması halinde söz konusu bedeller Hazineye irat kaydedilir.
Ek Madde 15 - (Ek madde: 04/06/2008-5766 S.K./18.mad)
Emniyet Genel Müdürlüğü bütçesine trafik idari para cezası karar tutanaklarının tebliği amacıyla konulan ödeneğin yetmemesi halinde, münhasıran bu gider için kullanılmak üzere, bir önceki yıl trafik idari para cezaları gelir gerçekleĢmesinin yüzde 10'una kadar ödenek eklemeye Maliye Bakanı yetkilidir.
ONĠKĠNCĠ KISIM: GEÇĠCĠ HÜKÜMLER
Geçici Madde 1 - 6085 Sayılı Karayolları Trafik Kanununa ve bu Kanuna göre verilen araçlara ait belgelerle Ģoför ehliyetnameleri ve sürücü belgelerinin değiĢtirilip yenilenmesi bilgi iĢlem merkezi hizmete konulduktan sonra yönetmelikte belirtilen usul, esas ve Ģartlara göre yapılır. Bu iĢlemlere ĠçiĢleri Bakanlığının tespit ve ilan edeceği tarihte baĢlanır ve iki yıl içinde tamamlanır.
Bu değiĢtirme ve yenilemeler harca tabi değildir.
Ġki yıllık süre sonunda değiĢtirilmeyen, araçlara ait belgelerle Ģoför ehliyetnameleri ve sürücü belgeleri, değiĢtirilinceye kadar geçersiz sayılır.
Geçersiz belgelerle araç kullanılması veya aracın trafiğe çıkarılması halinde Ģoför ve sürücüler araç kullanmaktan ve bu araçlar trafikten men edilir.
Geçici Madde 2 - 6085 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre verilmiĢ olan Ģoför ehliyetnameleri değiĢtirilinceye kadar;
a) Amatör ve profesyonel Ģoför ehliyetnamesi sahipleri bu Kanunun 38 inci maddesinde belirtilen (B) sınıfı sürücü belgesi ile kullanılan araçları,
b) Ağır vasıta ehliyetname sahipleri ise bu Kanuna göre (C) ve (D) sınıfı sürücü belgesi ile kullanılan araçları ve en az iki yıllık ağır vasıta ehliyetnamesi sahibi olmak Ģartıyla da (E) sınıfı sürücü belgesi ile kullanılan araçları, Kullanabilirler.
Geçici Madde 3 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce edinilmiĢ ve çeĢitli nedenlerle tescili yapılmamıĢ tarımda kullanılan lastik tekerlekli traktörlerin tescili, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten baĢlayarak bir yıl içinde, tescil için baĢvuranların aracın sahibi olduklarını kanıtlayan bir belge vermeleri Ģartı ile yapılır.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce satıĢı yapılmıĢ olan araçların trafikte ve vergi kaydında maliki olarak görünen eski sahipleri, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde, noterlikçe düzenlenen satıĢ belgesi ile trafik bürosuna baĢvurduklarında, yeni malikin de beraber baĢvurusu veya muvafakatı aranmaksızın trafik kaydı ve trafiğin duyurusu ile de vergi kaydı yeni maliki adına devir edilir, SatıĢlar zincirleme devam etmiĢ ise bu iĢlemler de ayrıca zincirleme devam edebilir.
Bu Ģekilde yapılan tescillerde taĢıt alım vergisinin alıcı tarafından ödenmemiĢ olması halinde iĢlemi yapan tescil memurları 1318 sayılı Finansman Kanununun 10 uncu maddesine göre sorumlu tutulmazlar.
Geçici Madde 4 - 6085 sayılı Karayolları Trafik Kanunu gereğince iĢleme konan para cezalarının takip ve sonuçlandırılmasına bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra da anılan kanun hükümlerine göre devam olunur.
Geçici Madde 5 - Bu Kanunun 42 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca sınavların trafik zabıtasınca yapılmasına Kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç bir ay içinde baĢlanır. Sınavların trafik zabıtasınca yapılmasına baĢlanıncaya kadar, 6085 sayılı Kanun uyarınca görev yapmakta olan sınav komisyonlarının görev ve yetkileri devam eder.
(Ek fıkra: 18/01/1985 - KHK - 245/15 md.; Aynen kabul: 28/03/1985 - 3176/15 md.) Sürücü belgesi alacakların sınavlarının 42 nci maddeye göre sürücü kurslarında yapılmasına ve sürücü adaylarından 41 inci maddenin "ç" fıkrası gereğince herhangi bir sürücü kursunu baĢarı ile bitirdiklerini belgeleyen sertifika istenmesine 01/01/1987 tarihinde baĢlanır.
(Ek fıkra: 18/01/1985 - KHK - 245/15 md.; Aynen kabul: 28/03/1985 - 3176/15 md.) 42 nci maddenin "a" bendi hükümlerine göre sürücülerin sınavlarının sürücu kurslarında yapılmasına ve sürücü adaylarından sertifika istenmesine baĢlanacağı tarihe kadar, 6085 sayılı Kanuna göre Ģöför ehliyatnamesi ve bu Kanuna göre de, sürücü belgesi alacak olanların sınavları aĢağıdaki esaslara göre trafik zabıtası personeli tarafından;
1. Bu Kanunun ilgili maddelerinin yürürlük tarihine kadar 6085 sayılı Kanuna göre çıkarılmıĢ bulunan yönetmelikteki esas ve usullere göre,
2. Bu Kanunun ilgili maddelerinin yürürlük tarihinden itibaren ise sürücü sınavları 42 nci maddenin (c) fıkrası hükümleri gereğince çıkarılan yönetmelikte belirtilen esas ve usullere göre,
Yapılır.
Geçici Madde 6 - Taksimetrelerin hangi il ve ilçelerde hangi tarihten itibaren, takoğrafların, öncelikle hangi cins araçlarda hangi tarihten itibaren kullanılacağına iliĢkin esaslar yönetmelikte gösterilir.
Geçici Madde 7 - (Ek madde: 18/11/1986 - 3321/2 md.)
Kamu kurum ve kuruluĢlarınca bu Kanunun yürürlük tarihinden önce yük naklettirmek amacıyla yapılan mukavelelerle ilgili fiyat farkı dahil her türlü düzenleme yapmaya Ekonomik ĠĢler Yüksek Koordinasyon Kurulu yetkilidir.
Geçici Madde 8 - (Ek madde: 03/11/1988 - 3493/56 md.)
ġoför Ehliyetnameleri ve Sürücü Belgeleri değiĢtirilip yenileninceye ve sürücü sicillerine ait kayıtlar Bilgi ĠĢlem Merkezine aktarılıncaya kadar, bu Kanunun 118 inci maddesinde öngörülen ceza puanı uygulaması, Emniyet Genel Müdürlüğünün birimleri tarafından Yönetmelikte gösterilen usul ve esaslara göre yapılır.
Ceza puanı uygulamasına ĠçiĢleri Bakanlığının tespit ve ilan edeceği tarihte baĢlanır.
Geçici Madde 9 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/46 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce edinilmiĢ ve çeĢitli sebeplerle tescili yapılmamıĢ olan tarımda kullanılan lastik tekerlekli traktörler ile varsa bunlara ait römork ve yarı römorklar ile motorlu bisiklet ve motosikletlerin tescil iĢlemleri bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde tamamlanır. Bu süre gerektiğinde ĠçiĢleri Bakanlığınca bir yıla kadar uzatılabilir.
Geçici Madde 10 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/46 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce satıĢı yapılmıĢ olan araçların trafikte ve vergi kaydında malik olarak görülen eski sahiplerinin, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde noterlikçe düzenlenen satıĢ belgesi ile trafik Ģube veya bürolarına müracatları halinde, önceki malik adına olan kayıt ve tescil iĢlemi silinerek son malik adına kayıt ve tescil iĢlemi yapılır. Ayrıca bu iĢlem, ilgili vergi dairesine bildirilir.
Geçici Madde 11 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/46 md.)
2918 sayılı Kanunun bu Kanunla değiĢtirilen hükümlerinde öngörülen yönetmelikler kanunla görev verilen bakanlık veya kuruluĢlarca diğer yönetmelikler ilgili bakanlıkların görüĢü alınarak ĠçiĢleri Bakanlığınca bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 6 ay içerisinde çıkarılır.
Bu Kanunun 108 inci maddesinde sözü edilen yöetmelik bu Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren 6 ay içinde yürürlüğe konulur. Bu yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar, garanti fonu uygulamasına iliĢkin yürürlükte bulunan yönetmelik hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
Geçici Madde 12 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/46 md.)
Emniyet Genel Müdürlüğünün teĢkilat ve kuruluĢu, bu Kanun esaslarına göre yeniden düzenleninceye ve bu düzenleme gereğince genel hükümlere göre yeni kadro tespit ve ihdas edilinceye kadar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte uygulanmakta olan mevcut kadroların kullanılmasına devam olunur.
Geçici Madde 13 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/46 md.)
Bu Kanun ile yapılan yeni düzenleme sebebi ile kadro ve unvanları değiĢmeyenler yeni kadrolarına atanmıĢ sayılırlar. Kadro ve görev unvanları değiĢenler veya kaldırılanlar yeni bir kadroya atanıncaya kadar durumlarına uygun iĢlerde görevlendirilirler ve eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge ve her türlü hakları yeni görevlerinde kaldıkları sürece Ģahıslarına bağlı olarak saklı tutulur.
Geçici Madde 14 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/46 md.)
Emniyet Genel Müdürlüğü, teĢkilatını en geç 6 ay içinde bu Kanuna uygun hale getirir.
Geçici Madde 15 - (Ek madde: 17/10/1996 - 4199/46 md.)
Bu Kanunun yayımından baĢlayan ilk iki aylık sürede, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yayın yapan ulusal, bölgesel, yerel radyo ve televizyonlar, 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların KuruluĢ ve Yayınları Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (p) bendi gereğince yapacakları haftalık eğitim programlarının en az 2 saatini bu Kanunun getirdiği değiĢikliklerin tanıtımına ayırmak zorundadırlar.
Geçici Madde 16 - 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 41 inci maddesinin 4199 sayılı Kanunla değiĢik (b) bendinde öngörülen A1, A2, B, C, D ve E sınıfı sürücü belgesi alacak olanlarda aranan en az ortaokul veya sekiz yıllık temel eğitimi bitirmiĢ bulunmaları Ģartı, 31.12.2004 tarihine kadar aranmaz. Ġlkokul mezunu olmaları yeterli sayılır.
Geçici Madde 17 - (Ek madde: 08/01/2003 - 4785 S.K./6. md.)
Bu Kanunun ek 12 nci maddesi kapsamına giren ve daha önce yapılmıĢ veya açılmıĢ yapı ve tesislerde bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde ek 12 nci maddede belirtilen yükümlülükler yerine getirilir.
Geçici Madde 18 - (Ek madde: 16/07/2004 - 5228 S.K./47.mad) *1* Araç muayenesi ile ilgili olarak Karayolları Genel Müdürlüğünce verilen hizmet, yetkilendirilen gerçek veya tüzel kiĢilerce faaliyete geçirilinceye kadar devam eder. Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılan muayeneler için 35 inci maddede belirtilen muayene ücreti ile bu ücretin genel katma değer vergisi oranı kadar fazlasından oluĢan tutar, Teknik Muayene Harcı olarak vergi dairelerince tahsil edilir. Bu harç hakkında 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
[ Geçici Madde 19 ]
Geçici Madde 20 - (Ek madde : 30/06/2006 - 5537 S.K/2.mad)
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 41 inci maddesinin (b) bendinde öngörülen A1, A2, B, C, D ve E sınıfı sürücü belgesi alacak olanlarda aranan en az ortaokul veya sekiz yıllık temel eğitimi bitirmiĢ bulunmaları Ģartı, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beĢ yıl süreyle aranmaz. Ġlkokul mezunu olmaları yeterli sayılır.
Ek Geçici Madde - (Ek madde: 27/08/1991 - 3759/2 md.)
Trafik hizmetlerinin yurt sathında yürütülmesi için gerekli personel, araç ve gereçler Emniyet Genel Müdürlüğünce 2 yıl içinde sağlanır.
ONÜÇÜNCÜ KISIM: KALDIRILAN HÜKÜMLER, YÜRÜRLÜK VE YÜRÜTME
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN HÜKÜMLER:
Madde 136 - 6085 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile ek ve değiĢiklikleri ve diğer kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmıĢtır.
YÜRÜRLÜĞE GĠRME:
Madde 137 - Bu Kanunun;
a) 42 nci maddesinin birinci fıkrası ile 51,68,135 ve Geçici 5 inci maddeleri yayımı tarihinde,
b) 118 ve 132 nci maddeleri, bilgi iĢlem merkezi faaliyete baĢladıktan ve geçici 1 inci maddesindeki iĢlemler tamamlandıktan sonra,
c) (DeğiĢik bent: 16/10/1984 - 3058/2 md.) Diğer maddeleri de bu Kanunun yayımı tarihinden 20 ay sonra, Yürürlüğe girer.
YÜRÜTME:
Madde 138 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
KANUNA ĠġLENEMEYEN HÜKÜMLER
28/03/1985 TARĠHLĠ VE 3176 SAYILI KANUNUN GEÇĠCĠ MADDESĠ:
Geçici Madde - 02/02/1984 Tarihli ve 2977 Sayılı Ġdari Usul ve ĠĢlemlerin Yeniden Düzenlenmesi ile Ġlgili Yetki Kanunu ile Bakanlar Kuruluna verilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu için adı geçen Kanunla verilen süre bitimine kadar geçerlidir.
25/06/1988 TARĠH VE 330 SAYILI KHK’NĠN GEÇĠCĠ MADDESĠ:
Geçici Madde - Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlük tarihine kadar tescili yapılmamıĢ olan motorlu bisiklet ve motosikletlerin tescili, iki yıl içinde müracaat etmek ve aracın sahibi olduğunu belgelemek Ģartı ile yapılır.
Bu Ģekilde yapılan tescillerde taĢıt alım vergisinin alıcı tarafından ödenmemiĢ olması halinde, iĢlemi yapan tescil memurları 1318 sayılı Finansman Kanununun 10 uncu maddesine göre sorumlu tutulmazlar.
Bu maddenin uygulanmasına dair usul ve esaslar ĠçiĢleri Bakanlığınca belirlenir.
03/11/1988 TARĠH VE 3493 SAYILI KANUNUN GEÇĠCĠ MADDESĠ :
Geçici Madde - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 6831, 1475, 2918 ve 2926 sayılı Kanun hükümlerine muhalefetten açılan ve devam eden davalardan, kanunların değiĢtirilen hükümlerine göre mahkemelerin görev alanı dıĢına çıkarılan suçlarla ilgili olanlar hakkında görevsizlik kararı verilir, varsa tutuklular derhal tahliye edilir, Kararın bir örneği ve tutanak ilgisine göre mahallin en büyük mülki amirine, ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürüne, BağKur Ġl Müdürüne, Ġl Emniyet Müdürlüğüne veya ilçe emniyet amirliğine veya orman bölge Ģefliğine gönderilir.Bu makamlar, evrakın ilgilileri hakkında tutanaklarında yazılı suçlarının Kanunun değiĢikliğinden önceki cezalarından sadece para cezasının asgari haddini uygulamak suretiyle karar verirler.
Verilecek para cezasından, aynı suçtan dolayı tutuklu kalınan süreler 647 sayılı Cezaların Ġnfazı Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci bendinde kabahatler için gösterilen asgari hadde göre hesap edilerek mahsup edilir, Para cezaları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur,
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 6831,1475,2918 ve 2926 sayılı Kanunların değiĢtirilen hükümlerine göre mahkemelerin görev alanı dıĢına çıkarılan suçlardan dolayı kesinleĢmiĢ ve henüz yerine getirilmemiĢ mahkumiyet kararlarının sadece para cezasına iliĢkin kısımları infaz olunur ve hükümlü olanlar ise derhal tahliye edilir.Ġnfaz edilecek para cezasından, aynı suçtan dolayı tutuklu ve hükümlü kalınan süreler 647 sayılı Cezaların Ġnfazı Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında birinci bendinde kabahatler için gösterilen asgari hadde göre hesap edilerek mahsup edilir.
19/04/1989 TARĠHLĠ VE 3538 SAYILI KANUNUN GEÇĠCĠ MADDELERĠ:
Geçici Madde 1 - 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten önce edinilmiĢ ve çeĢitli sebeplerle tescili yapılmamıĢ olan tarımda kullanılan lastik tekerlekli
traktörler ile varsa bunlara ait römork ve yarı römorkların tescil iĢlemleri bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde tamalanır. Bu süre, gerektiğinde ĠçiĢleri Bakanlığınca bir yıla kadar uzatılabilir.
Geçici Madde 2 - 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten önce satıĢı yapılmıĢ olan araçların trafikte ve vergi kaydında maliki olarak görünen eski sahipleri, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde, noterlikçe düzenlenen satıĢ belgesi ile trafik bürosuna baĢvurduklarında, yeni maliki adına, beraber baĢvurusu veya muvafkatı aranmaksızın trafik kaydı ve trafiğin duyurusu ile de vergi kaydı devir edilir. SatıĢlar, zincirleme devam etmiĢ ise bu iĢlemler de aynen zincirleme devam eder.
Bu Ģekilde yapılan tescillerde taĢıt alım vergisinin alıcı tarafından ödenmemiĢ olması halinde iĢlemi yapan tescil memurları 1318 sayılı Finansman Kanununun 9 uncu maddesine göre sorumlu tutulmazlar.
31/10/1990 TARĠHLĠ VE 3672 SAYILI KANUNUN GEÇĠCĠ MADDESĠ:
Geçici Madde - Bu Kanunun yürürlük tarihine kadar tescili yapılmamıĢ olan motorlu bisiklet ve motosikletlerin tescili, iki yıl içinde müracaat etmek ve aracın sahibi olduğunu belgelemek Ģartı ile yapılır.
Bu Ģekilde yapılan tescillerde taĢıt alım vergisinin alıcı tarafından ödenmemiĢ olması halinde, iĢlemi yapan tescil memurları 1318 sayılı Finansman Kanununun 10 uncu maddesine göre sorumlu tutulmazlar.
Bu maddenin uygulanmasına dair usul ve esaslar ĠçiĢleri Bakanlığınca belirlenir.
21/05/1997 TARĠHLĠ VE 4262 SAYILI KANUNUN GEÇĠCĠ MADDESĠ
Geçici Madde 1 - 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 41 inci maddesinin 4199 sayılı Kanunla değiĢik (b) bendinde öngörülen A1, A2, B, C, D ve E sınıfı sürücü belgesi alacak olanlarda aranan en az ortaokul veya sekiz yıllık temel eğitimi bitirmiĢ bulunmaları Ģartı, 31/12/1999 tarihine kadar aranmaz. Ġlkokul mezunu olmaları yeterli sayılır.
16/07/2004 Tarih ve 5228 Sayılı Kanunun Geçici 3. Maddesi:
GEÇĠCĠ MADDE 3 - 1.1.2005 tarihinden önce tebliğ edilen trafik ceza tutanaklarına 2918 sayılı Kanunun bu Kanunla değiĢmeden önceki 115 inci maddesi hükmü uygulanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder